Kunstavisen - foto Norðurbryggjan
Á Norðurbryggjuni í Keypmannahavn ber framvegis til at síggja framsýningina hjá Hansinu Iversen. Eg havi sjálv ikki verið niðri síðani nýggja brúgvin kom, so eg eigi hugnaliga túrin úr Nyhavn til Norðurbryggjuna á. Inge Scjødt viðmælir framsýningina í Kunstavisen og nevnir m.a. hvussu øðrvísi Hansina Iversen er í mun til sama ættarliðið av donskum listafólkum, hvørs verk í stóran mun eru figurativ.
Framúrskarandi framsýningin SPOR hjá Jóhan Martini Christiansen er framvegis at síggja í Listasavni Føroya. Fleiri greinar og samrøður hava verið at lesa í sambandi við hesa framsýning, her eru nøkur leinki og hava tit ikki sæð framsýningina enn, so farið!
http://artistoftheweek.dk/91-johan-martin-christensen/J
http://www.kunstkritikk.no/artikler/10-sporgsmal-johan-martin-christiansen/
http://www.listaportal.com/tidindi/2016/9/10/jhan-martin-christiansen-spor-fernisering?rq=SPOR
http://kvf.fo/netvarp/uv/2016/09/09/framsning-jhan-martin-nddi-freistina
Ian McKeever kenna føroyskir listaáskoðarar frá tveimum framúrskarandi framsýningum í ávikavist Listasavni Føroya og í Stenprenti. Nú letur framsýning hjá honum upp í Galleri Susanne Ottesen í Keypmannahavn fríggjadagin 30.sept klokkan 17-19.
Paintings 2014 - 2016
30 September - 29 October 2016
Opening Friday 30 September 2016, 5-7 PM
Ian McKeever's recent paintings, Portrait of a Woman, all 2014 to 2016, have a close link to three very large - and in McKeever's work central - paintings from 1994 to 1995 made as an homage to Marianne North, a female British painter and explorer who during the 19th century travelled the world painting exotic landscapes.
Similar to the Marianne North Paintings, the recent works are horizontal in format and appear as divided sequences of light, transparency and bodily presence. Each of the works are made up of three panels similar to the classic triptych form. The central panel is always either black or white and built up out of transparent veils of paint. The side panels on the other hand are more monochrome and consist of visually intense fields of paint in green, deep burgundy, black etc. These coloured side panels seem more dense or blocky in character, and somehow more defined in relation to the raw cotton canvas coming through mostly at the edges of the paintings. Because of the visually different panels, the paintings appear to continually close and open space; a bit similar to doors and windows that are continually shifting positions.
The title of the group, Portrait of a Woman, is alluding to early Italian portrait painting which has been an inspiration for the works. They reflect various formal devices in these early paintings; how the subject is being framed, the softer modelled face, how the figure is being defined in relation to such things as formal clothing, hair decorations, or surrounding architectural features. A primary issue in this dialogue with the portrait genre is how these images redefine the gaze, in the sense that the sitter's head is during the 15th century turned to be full face looking out to the viewer. Arguably this new looking, face to face, is in turn changing the logic of painting and how it relates to the viewer, with consequences that can be followed into the present.
These and other aspects associated with Renaissance paintings of women are reflected in the new works, although not figuratively but in an abstract visual language continuing McKeever's underlying concerns through many years of painting. The paintings are not portraits of "someone", rather they pick up the historical context as a frame for a painting beyond - and yet with traces of - figuration, the body, and the gaze.
GALLERI SUSANNE OTTESEN
Gothersgade 49
DK-1123 Copenhagen
Í heyst verða Baltalond í brennideplinum í Norðurlandahúsinum, har ein røð av videolistaverkum eftir trý framúrskarandi baltisk listafólk. Deimantas Narkevicius, Katrīna Neiburga og Liina Siib verða at síggja.
23. september – 14. oktober Litava: Deimantas Narkevicius
Deimantas Narkevicius (1964) er útbúgvin innan standmyndir, men hevur fyrst og fremst arbeitt við filmi og video. Høvuðsevnið í list hansara er søga, sum hann granskar úr einum subjektivum og nútímans sjónarhorni. Í síni rannsakan av úrvaldum søguligum hendingum hevur hann funnið eina nýggja fatan av kroppsligum og sinnisligum fyribrigdum, og tilgongdin hevur fingið hann at endurskoða sítt egna pláss í heiminum. Deimantas Narkevicius brýtur við ymiskum nýhugsandi frásøguháttum ta linjurøttu søgugongdina og gevur eitt nýtt boð upp á søguna, har fortíð, nútíð og framtíð eru til staðar.
14. oktober – 4. november Lettland: Katrīna Neiburga
Katrīna Neiburga (1978) skapar vøkur, estetisk sterk videolistaverk, sum eru sum eitt slag av mannfrøðiligari rannsókn í menniskjalívinum. Við sínum serligu evnum at eygleiða, skrásetir hon veruleikan við einum bæði kritiskum og skemtingarsomum eygnabrá. Hon skrásetir sosialar støður, okkara felags og egnu søgur, náttúruna, brúkarasamfelagið, brot úr lívum sum verða livað, politiskar dagskráir, menniskjalig sambond og umskapar tað til lýriskar, tíðarleysar, persónligar - næstan abstraktar myndir.
4. november – 25. november Estland: Liina Siib
Videolistaverkini hjá Liina Siib (1963) snúgva seg ofta á ein ella annan hátt um konvensjónir. Hon er hugtikin av tí ókonventionella, av fólki, sum liva uttan fyri vanligar normar og sosialar strukturar. Prostitusjón, brotsverk, sálarlig líðing. Men samstundis eisini av tí konvensjonella, vanliga og banala. Kynsleiklutir, heimalív, lýsingar. Øll sløg av sosialum konstruksjónum verða viðgjørdar við stórari mistrúgv. Liina Siib nýtir alt frá sálargreining til skemt í síni rørandi miðling av hesum evninum.
Tað er á so mangan hátt eitt megnarverk, tey hava fingið í trolið á Tjóðpalli Føroya, ein spildurnýggj, føroysk produktión, sum krevur, at øll spenna seg út av øllum alvi. Tað gera tey av sonnum í nærum hálvan triðja tíma í leikinum Havfrúgvin, og tað er ov leingi, sjálvt um leikurin er væl skrivaður, instrueraður og leiktur - scenografiin er fantastisk, so áskoðarin er væl undirhildin allan vegin. Leiklistarliga hevði leikurin staðið seg betur, um hann var styttur munandi.
Madonna ella hora
Leikurin snýr seg um Olivar, sum orsakað av eini ólukku umborð á trolaranum Froyu er vorðin lamin. Hansara besti barndómsvinur, Hergeir er nú giftur við Lindu, havfrúnni, sum Olivar einaferð elskaði og sum hann helst elskar enn. Hatta við kærleikanum, vinarlagi og sexualiteti er ein áhugaverdur tráður í leikinum, ein annar er einsemi, ein triði er samfelagsligur ella ein kritisk og dystopisk lýsing av samfelagnum og í millum hesar træðrir stinga fleiri onnur evni seg upp av politiskum og religiøsum slag við hópin av tilsipingum og symbolum, sum flóta eins og ein støðugur, heitur undirstreymur til okkum áskoðarar. Góða gamla kvinnureduktiva Madonna ella hora-kompleksið verður luftað, høvuðspersónurin Olivar elskar Lindu so høgt, at hann longu áðrenn hann gjørdist avlamin, varð aseksuellur og umbroytti hana til eina aseksuella havfrúgv uttan hetta altetandi kvinnuundirlívið, sum er upprunin til lív og sum eyðsýniliga enn verður uppfatað sum nakað vandamikið nakað. Mamma Olivar var í sínum edrúastu løtum jarðarmóðir (dupult uha!) og samstundis ein ræðulig femme fatale við snoddi fyri kuvøsuguff, hetta letur jú upp fyri allahanda ødipalum konfliktum og í steðginum hoyra vit Dear little mother hjá Savage Rose afturvið barnadópsdrekkamunninum úti í forhøllini.
Hon er eingin hóttan
Av kvinnuportrettunum í leikinum er Henrietta tann mest dámliga, sjálvt um hon ella kanska júst tí hon er ein typa, hvørs lívslagna eftir øllum at døma er at hava hjáleiklutir sum vaskikona, hjálpari, dóttur, vinkona og elskarinna. Hon er eingin hóttan, ein ævigur parallellfigurur, men á sama hátt sum Frú Linde í Dukkuheiminum hjá Ibsen, hevur hendan kvinnan umframt sínar egnu dreymir og vónir eisini serliga, fína eginleikan at upplýsa hinar persónarnar rundanum, so at vit eisini gerast góð við teir. Leikurin er bestur og mest inniligur, tá prátið millum tey bæði, Olivar og Henriettu, verður milt og hugfarsligt, tá tey halda jól saman. Síðst vit sóu Anniku Johannesen á føroyskum palli var, tá hon spældi dramatisk dominatrix í Stovugentunum í Kommandørhúsinum. Síðst vit sóu Anniku Johannesen á føroyskum palli var, tá hon spældi dramatisk dominatrix í Stovugentunum í Kommandørhúsinum og í mun til henda leiklutin var hesin øðrvísi einfaldur, eyðmjúkur og gerandisligur men eisini hesa ferð spældi Annika sannførandi við hita og humor.
Elegant kompositión
Hergeir, vinmaður Olivar er dámliga inkorpereraður av unga sjónleikaranum, Høgna Olsen úr Klaksvík, Hergeir er ein fittur fýrur, ein hampamaður, sum umframt at hava yvirtikið Lindu, eisini stillar upp sum formaður í Fiskimannafelagnum sum tann álitismaður hann er. Vit fylgja frásøgnini gjøgnum sjey pallmyndir, ið eru elegant komponeraðar eins og eitt tónaverk, har hvør partur hevur sítt eyðkenni og sítt tempo. Stílsliga leggur leikurin út við at vera stálrealistiskur sorgarleikur við politiskum boðskapi, men longu í aðru pallmynd verður realisman brotin, tá ein margháttligur, marrukendur og hugtakandi glantrileikur verður framførdur. Realisman og surrealisman eru báðar sannførandi - tað einasta, sum ikki tykist líka listarliga relevant, er komedian at enda, tá Dagur & Vika og Norðurlandahúsið verða tikin inn sum eitt slag av identifikatiónsleiðandi gadget.
Klassisk kompositión
Sjeybýtta uppbyggingin er klassisk frá byrjanini, har grundkonfliktirnar verða lagdar fram og har áskoðarin verður kunnaður um forsøgurnar til onnur stríðsmál, sum koma fyri seinni í leikinum. Onnur pallmynd er ein symbolsk lýsing av teim sálarligu trupulleikum, sum plága høvuðspersónin við krossfesting og primalari angist fyri kastraktión. Í triðju pallmynd kemur ein víðari útdýping av vandamálunum í leikinum og fjórða pallmynd endar við einari hending, sum ikki skal spoilast her, men sum broytir alt og í restini av leikinum verða tey ymisku viðurskiftini so rundað av.
Stokkar eru úr stáli gjørdir
Pallmyndin byrjar beint har, sum hurðin gongur inn í teaterrúmið. Her er ein smøl gongd úr stáli, ið bæði minnir um leytaran umborð á einum skipi, men sum eisini alt fyri eitt gevur áskoðaranum eina likamliga kenslu av avmarkingum hjá honum, sum situr í rullistólinum. Í Degi & Viku segði leikritahøvundurin, at fyrsta heitið á leikinum var “Leingi livið Fiskimannafelagið”, og leikurin snýr seg nokk so nógv um støðuna hjá fiskimonnunum. Útgangsstøðið er okkara minkandi fiskigrunnar og tann eirindaleysi grammleiki, sum hevur oytt hesar grunnar, havfrúgvin verður symbol fyri náttúrutilfeingið, náttúruundrið, sum vit fyrilitarleyst skræða í okkum. Kapitalistar hava havt ein aktivan lut alt tað eg veit bæði í samfelagnum, men eisini í listini. Ein av barndómsins fyrstu og sterkastu sjónleikaupplivingum var fyri mítt viðkomandi útileikurin Trælalív (1977), har kapitalisturin jú er fanansskapurin og íbirtari til alla elendigheit og hugburður høvundans tykist ikki nógv broyttur hesum viðvíkjandi.
Ground control to Major Tom
Annars er fanansskapurin í leikinum Havfrúgvin fleirtýddur og nokk so listarligur eisini. Á einum abstraktum støði snýr hesin leikurin seg um listina, um listarliga skapan og tess fortreytir. – “Eg havi altíð hildið, at myndir eru meira livandi enn verulig menniskju” sigur tann diabolski svenski filmleikstjórin Swedenborg, ið dagar fram á einum skíggja og brádliga opinberast sjálvur Faust fyri okkara innara eyga og vit fáa ein varhuga av, at leikur neyvan fer at enda væl. Men meðan menniskjuni líða sosialan og sálarligan húsagang, so trívist og mennist listin. Sum ein einsamallur Major Tom í sanginum hjá David Bowie ella ein Dr. Strangelove hjá Stanley Kubrick sveimar Olivar uppi yvir øllum, sum hann sær og lýsir, skapar og oyðileggur. -“Ein sum dyrkar galskapin, perfektionerar lýtini, fær sum frá líður hunang at drýpa niður av mánanum” sigur Olivar við Lindu, tá hann greiðir henni frá muninum millum seg og Hergeir. Hjálmar Dam spælir so væl og hann líkist so nógv Jóanesi Nielsen, eisini í mátanum, hann tosar, at tað er heilt ótrúligt.
Eitt stórverk
Spurningurin er hvørt Jóanes Nielsen og Eyðun Johannesen og alt teirra valalið á Tjóðpalli Føroya fáa hunangin at drýpa niður yvir áskoðararnar hjá Havfrúnni og her er svarið eitt avgjørt ja! Bæði Jóanes og Eyðun eru í toppformi, leikurin er fullur av poesi og av stuttligum one-line´arum, sum sita ómetaliga væl. Sum áður nevnt haldi eg, at leikurin kundi verið styttri, fyrsta pallmynd er ov drúgv og ov nógv persektivleyst prát er um t.d. føroyska samfelagið og leikir í Sjónleikarhúsinum í sekstiárunum, hetta ber brá av nostalgi og er grundini anakronistiskt, tá nú høvuðspersónarnir eru í 30´unum. Einki av hesum forðar tó fyri, at Havfrúgvin er eitt relevant, leiklistarligt stórverk og tað eiga øll tey luttakandi sín leiklut í. Sjónleikararnir eru allir góðir, serliga Hjálmar, sum er í fokus alla tíðina. Umframt tey nevndu, spælir Beinta Clothier Linda við sansaligari nærveru, Eyð Matras spælir ólukkuliga móðirin við óbehagiligum vónloysi, Súsanna Tórgarð er elegant í leiklutinum sum lýtaleys vermóðir úr hægstu stætt, og so skal Páll Danielsen rósast fyri, at hann soleiðis manar fram ein persón, sum eg svørji, at eg persónliga havi møtt á onkrari konfirmatión ella barnadópi. Tey bestu beistini eru nú einaferð tey menniskjansliggjørdu beistini og verfaðirin hjá Pálli Danielsen er ein úthálaður liberalistur, gamaní, flosnaður í kantunum av spekulatión og grammleika, men hann er eisini verðinsmaður og fittur aftrat.
Smá konsentrerað tableau
Pallurin hjá Sámali Blak er á altjóða støði. Hann er modernaður, einfaldur við stórum árini. Pallurin sýnist risastórur, meðan maðurin í rullistólinum hinvegin sær elalítil í hvítum einkisleika - tað er rørandi og ómetaliga flott gjørt. Úttrykkið er um somu tíð maritimt og surrealistiskt. Ljósabláu ballónirnar til barnadópin minna um boyur og yvirhøvur er sjógvurin sera nærverandi í leikinum. Ikki minst gjøgnum ljóðsíðuna, sum tann dugnaligi Jens L.Thomsen stendur fyri. Í fleiri førum var pallur, ljós (Turpin N.Djurhuus), ljóð og mátin, sum leikararnir fluttu seg á pallinum átøkt videoinstallatiónum eins og smá, konsentrerað tableau við stórum eksistentiellum innihaldi - eitt sindur sum í Operation Valentine hjá Det Ferösche Compagnie. Filmarbeiðið hjá Heiðriki á Heygum var somuleiðis á høgum støði og gevur leikinum ein samansettan, postmodernistiskan dám, sum eisini er rættiliga kompleksur. Hesin áskoðarin kundi hugsað sær at sæð leikin einaferð aftrat. Fyribils havi eg keypt mær bókina, sum Mentanargrunnur Studentafelagsins gav út.
I Glostrup Kunstforening 1.oktober-2.november
Udstillingstitlen, “Sjá tú blánar” stammer fra et digt fra 1920 af den færøske nationaldigter, Hans Andrias Djurhuus, hvis åbningslinie direkte oversat lyder: “Se du blåner som himlen og du rødmer som blod, men det hvide er fossens, bølgens, vinterens lyd”. Digtet er henvendt til Merkið, det færøske flag, hvis røde, blå og hvide farver danner en form for koloristisk og idémæssigt udgangspunkt for udstillingen med grafik, foto og maleri, som udgjorde årets sommerudstilling i Steinprents galleri i Tórshavn og som er blevet ændret og udvidet en smule til udstillingen i Glostrup Kunstforening.
Her vises værker af færøske og danske billedkunstnere: Zacharias Heinesen, Fríða Matras Brekku, Jóhan Martin Christiansen, Tóroddur Poulsen, Tróndur Patursson, Ásmundur Poulsen, Claus Carstensen, John Kørner og Peter Carlsen. I et land uden national suverænitet er flaget et vigtigt symbol, som er præget af en tilsyneladende lidt overdrevet ærefrygt. Da Claus Carstensen brugte flaget i et værk til udstillingen Klaksvikaffærer i Nordens Hus i Tórshavn, kom der flere protester fra færinge, som var kede af, at flaget blev udsat for spot, hvilket i grunden ikke var tilfældet, nærmest det modsatte, bedyrede kunstneren, som gentagne gange har arbejdet med flag, og som også på udstillingen har litografier med, der omhandler flag. Hans nye, grønne litografiserie med såkaldte “Dyregørelser” er ligeledes repæsenteret på udstillingen, de handler om gradueringer afbegreber som kultur, bevidsthedsopståen, selvbevidsthed og det særligt menneskelige. Der findes en aforisme, der siger: At leve er at tabe terræn. Det skal forstås på den måde, at forskellen mellem mennesket og dyret er, at mennesket er bevidst om, at det ikke lever i et åbent, endeløst terræn, men ser sig selv tabe terræn – modsat dyret, der ser et åbent, uafgrænset, tidløst landskab, hvor der ikke er et ’før’ eller et ’efter’ og derfor heller ingen dødsbevidsthed.
Den færøske nationaldag Ólavsøka (på dansk: Olaj) afholdes hvert år d. 29. juli i Tórshavn. Som noget ganske nyt har statsminister Lars Løkke Rasmussen bestemt, at den dag skal være officiel flagdag i Danmark. Men da den nye flagskik skulle initieres, var det et helt ukendt flag, der bl.a. vajede over Børsen. På grund af en fejl - vistnok begået af en svensk flagsyerske - var der blevet byttet om på den røde og den blå farve. På sin facebookside bemærkede statsministeren tørt, at flagbommerten på pinlig baggrund understregede hans oprindelige pointe om, at vi har behov for at vide mere om hinanden i Rigsfællesskabet.
Sjá tú blánar er i sig selv et eksempel på hvor fortræffeligt et færøsk dansk samarbejde kan tage sig ud. Færøernes Grafiske Værksted, Steinprent blev rent faktisk grundlagt som et resultat af samarbejdet mellem den danske litograf, Jan Andersson og Færøernes Kunstmuseum, der dengang var under ledelse af billedkunstneren Bárður Jákupsson. Siden er der løbet meget vand i åen, og de fleste af de gode, færøske billedkunstnere har efterhånden nydt godt af Steinprent, af at arbejde dér og af samtaler og samarbejde med deres danske kollegaer.
Fríða Matras Brekku har været med alle årene som en vigtig del af værkstedsteamet, men hun har herudover sin egen kunstneriske produktion med akvarel- og grafikarbejder. Med tanke på Færøernes mange får, er det interessant hvor lille en rolle de har spillet som motiv i den færøske kunsthistorie. I Fríða Matras Brekkus værker er fårene hovedmotiver og udstillingen byder på en litografiserie af stemningsfulde og humoristiske fårebilleder. Nestor i færøsk billedkunst er Zacharias Heinesen, som i et halvt århundrede har været en pioner i forhold til at definere det færøske, koloristiske landskabsbillede. Af andre færøske motiver er der også dele af den spektakulære litografiserie, “The Whale Killing Project” af John Kørner, der puster nyt liv i nogle traditionelle færøske motiver. Et par af motiverne af bl.a. hvalfangst og høbjærgning har han fundet i den færøske fotograf, Ásmundur Poulsens sorthvide fotos fra midten af sidste århundrede, som også er med på udstillingen. Den nytænkende færøske digter og billedkunstner, Tóroddur Poulsen udstiller en række poetiske, monokrome træsnit, der forestiller ham selv på vej over i blåt og når man har sagt blåt, kan man jo næppe komme udenom Tróndur Patursson, hvis ultramarineblå blå malerier udtrykker den kosmiske følelse af uendelighed, som Patursson følte sig hensat til under sine mange, lange sørejser. Det er ikke til at sige det, om Peter Carlsens litografier, der forestiller to fly og et flagselv, indeholder nogen form for politisk kommentar, men selvportrætterne, hvor kunstneren skærer grimasser, er en kommentar til vores tid, for grimasserne inkorpererer de syv dødssynder, som blev opfattet som utilgivelige af oldkirken, men som ifølge kunstneren anses som en slags dyder i nutidens samfund.
Udstillingens yngste deltager er Jóhan Martin Christiansen, der er uddannet på kunstakademiet i Malmø, og som i september udstiller på Færøernes Kunstmuseum. Han har to grafiske værker med, men arbejder mest med gips, tekstil og video. Hans konceptuelle, procesorienterede og materialebevidste tilgang ét af flere tegn på, at færøsk kunst er i stadig bevægelse og forandring.
Claus Carstensen: Klaksvikaffærer (2010)
I. Ynskja tygum danska stjórnaruppskotið sett í gildi?
II. Ynskja tygum loysing Danmarkar og Føroya millum?
Í morgin eru hálvfjerðs ár síðani 14.september fólkaatkvøðuna um hasar báðar spurningarnar í einum stjórnarskipanarmáli, sum síðani hevur elvt til eitt ævigt kjak í okkara samfelagi, ei undur í tí – úrslitið varð sum kunnugt diskvalifiserað. Um nú vit hugsa okkum, at onkur gjørdi tað sama við Brexit meirilutan, tvs. skrottaði hann, kann eg ikki ætla gløðandi nationalismuna, sum spurdist burturúr hesum.
Sjálvt um bretska úrmeldingin tykist stak illa hugsað og hóast heimurin er soleiðis skikkaður í løtuni, at skilabest tykist vera at halda saman uppá allar skilagóðar felagsskapir, so er ein avgerð ein avgerð. Tað, sum er mest troyttandi við heimliga kjakinum, er undirliggjandi kravið um sannføring, at mann skal vera hugsjónarliga staðsett á einari av síðunum, tað ber mær ikki ordiliga til, eg vil bæði hava loysing og samband og sosialan hugburð í senn!
Eg eri sjálv útbúgvin á donskum universiteti og ta útbúgvingina fegnist eg um at hava fingið við donskum SU, á donskum kollegium osfr. Keypmannahavn er mín høvuðsstaður nummar tvey aftan á Tórshavn, men samstundis vil eg gjarna, at mítt ríka land heldur uppat at taka í móti blokkstuðuli, tá gamla Danmark nú til dømis ikki tykist hava ráð til at gjalda SU og kontantstuðulin er vorðin munandi skerdur. Eg skammist um, at vit flyta okkara fangar til Danmarkar júst sum vit í øldir gjørdu við teir av okkara medborgarum, sum vóru sálarliga sjúkir og bóru brek.
Samstundis harmist eg um, at danskt, sum er eitt gott mál at duga, ikki minst um hugsað verður um málsligar førleikar í norðurlondum, verður systematiskt niðurlagað her á landi. Sum skilst eru fleiri ár síðani, at danskt varð lisið sum linjufak á Læraraskúlanum, og eg havi nú næmingar á miðnámi, sum hava ilt við at skilja danskt á eleveraðum fakmáli - og enn fara flestøll til Danmarkar at lesa. Tú skalt vera nokk so stívrendur, um tú fegnast um minkaðar førleikar soleiðis sæð, at tað sum vit sleppa av við av donskum pr automatikk er vunnið hjá føroyskum - og eg haldi tað vera eitt sindur hugstoytt soleiðis at uppliva gjónna millum ideologi og veruliga gerandisdagin. – So mugu vit gera føroyskar bøkur! Ljóðar skilagóða mótargumentið, og jú. gamaní, men enn hava vit ikki eitt nóg fjølbroytt úrval av føroyskum bókmentum, sum kunnu lesast innan allar lærugreinar. - Vit asfaltera meðan vit koyra ljóðar eitt annað frískligt argument, jú tað er eisini fínt, men sum gongdin er nú, kunnu vit jú risikera, at føroyingar ikki skilja sítt egna sjónvarp, tí at so nógvar danskmæltar sendingar eru har. Altso hví ikki fyrst tryggja tann stovnin við pengum, so at ráð verða at gera ivaleyst av føroyskum barna- og vaksnamannatilfari, áðrenn tað danska verður avhøvdað?
Í mínum hugaheimi eru eingir trupulleikar við at góðtaka tann søguliga føroysk-danska sameksistensin og tá eg lesi eitt gamalt jólakort frá ommu mínari av Eiði, sum skrivar “Góva Kinna”, tí hon ikki lærdi at skriva føroyskt í skúlanum og tessvegna skrivaði ljóðskrift, hugsi eg, at vit eru komin ómetaliga langt við føroyska málinum. Men vit koma ikki nógv longri uttan mentala og fysiska rúmligheit, í staðin fyri at seta lingvistiskar og ríkisrættarligar múrar kring Føroyar kunnu vit við skili arbeiða við opinleika, samstundis sum vit seta fram sjálvsøgd krøv um suverenan ríkisrættarligan avgerðarrætt í Føroyum. Vit skulu sjálvi taka okkum av okkara kriminellu og vit skulu halda áfram við okkara góða samstarvi við danska lækna- og lógarverkið. Vit skulu eftir førimuni taka í móti flóttum og yvirhøvur gera okkara skyldu sum sjálvstøðugt, ríkt land í heiminum. Vit skulu ikki seta okkum millum tveir stólar, men uppfinna ein nýggjan rúmligari og meira tíðarleysan stól, sum kanska er eitt sindur lættari at reisa seg uppúr enn tungu, brúnu lenistólarnir hjá verandi politisku flokkunum í Føroyum við teirra av handahógvi merktu antin/ella argumentum.
Komandi leygardag og sunnudag, 17. og 18.sept. klokkan 12-16 bjóðar listakvinnan Ingun Hansen øllum áhugaðum at koma at síggja hvat hon hevur fingið burturúr sínum uppihaldi í Listamannahúsinum hjá Janusi Kamban í Klokkaragøtu 42. Ingun er føroysk, men hevur búð leingi niðri, har hon eisini tók útbúgving á Fyns Kunstakademi og Århus Kunstakademi. Tíðina í Listamannahúsinum hevur hon arbeitt við olju- og akverelskitsum. Ingun Hansen hevur havt fleiri framsýningar í Føroyum, m.a. í Listasavninum í 2000 saman við m.a. Aggi Ásgerð Ásgeirsdóttir. Uppihaldið í Listamannahúsinum er stuðlað av Dansk-Færøsk Kulturfond, Mentanargrunni Landsins og Tórshavnar Kommunu.
Jóanes Nielsen hevur gjørt tað aftur. Hesuferð við einum maritimum trýkantsdrama, sum trykkprøvar karmarnar á Tjóðpallinum.
Leygarkvøldið 17. september hevur HAVFRÚGVIN eftir Jóanes Nielsen heimspremieru á Tjóðpallinum og lagt er upp til eina stórhending bæði so og so. HAVFRÚGVIN er eitt stórfingið maritimt trýkantsdrama um tær stóru kenslurnar, kærleika, vinalag, familjubond, brostnar dreymar og djúp loyndarmál úr fortíðini.
Á stálpallinum - millum kærleika og fiskivinnu - hitta vit Olivar, ið gjørdist avlamin á trolaradekki‚ hvørs einasti reiðskapur nú eru kjafturin og myndatólið. Gjøgnum hansara kritisku eygu, og sambondini sum hann hevur við familju og kenningar, uppliva vit Føroyar í dag.
HAVFRÚGVIN er ein nútíðarleikur um kærleika‚ dreymar og líkasælu, har sambond knýtast og slitna og lívið fer sína kós. Jóanes Nielsen setur sjóneykuna á menniskja í vakstrarsamfelagnum Føroyar 2016.
Talan er um eina stóra uppseting, sum við sterkum kenslum ljósið, video, ljóði og tøkni trykkprøvar karmarnar á Tjóðpallinum, sum ongantíð áður.
Leikstjóri er Eyðun Johannessen og afturat sær hevur hann hesuferð eitt heilt serstakt toymi av ungum og dugnaligum føroyskum listafólkum. Altjóða pallsniðgevin Sámal Blak ger pallmynd og búnar. Sámal hevur gjørt pallmyndir til operur, sjónleikir og konsertir kring heimin og hevur vunnið fleiri virðislønir. Tónaskaldið Jens L. Thomsen, ið vit m.a. kenna frá bólkinum ORKA, ger tónleik og ljóðmynd. Filmsleikstjórin Heiðrik av Heygum, ið gjørdi ræðufilmin SKULD og videoløg fyri m.o. EIVØR og BYRTA, stendur fyri videoframleiðslu. Turpin N. Djurhuus stendur fyri ljósdesigni og Gunn Reginsdóttir Joensen er koreografur.
LEIKARAR
Hjálmar Dam, Høgni Olsen, Beinta Clothier, Annika Johannessen, Eyð Matras, Súsanna Tórgarð og Páll Danielsen
LEIKSTJÓRI Eyðun Johannessen
PALLMYND OG BÚNAR Sámal Blak
TÓNLEIKUR OG LJÓÐMYND Jens L. Thomsen
LJÓSDESIGN Turpin Napoleon Djurhuus
VIDEO Heiðrik á Heygum
Atgongumerki kunnu keypast á www.tjodpallur.fo og sum nakað nýtt verður avsláttur latin til ung undir 25 ár og lesandi.
Norðurlandahúsið skipar aftur í ár fyri filmskvøldið sunnukvøldið 11. desember, tá nýggjastu føroysku stuttfilmarnir verða sýndir og tvær filmsvirðislønir, Geytin og Áskoðaravirðislønin, verða handaðar.
Nú stendur øllum filmsframleiðarum í boði at ríka um spírandi føroyska filmsskattin við at senda filmar inn til ársins filmstiltak, Filmskvøldið 2016.
Tykkara filmar verða tilmeldaðir við at senda teldupost til film@nlh.fo við kunning um heiti og longd á filmi, slag av filmi, navn á filmsframleiðara, teldupostadressu og telefonnummari hjá kontaktpersóni.
Freistin at melda filmin til Filmskvøldið 2016 er tann 10. oktober. Krøvini til stuttfilmin, sum skal sendast Norðurlandahúsinum í seinasta lagi 10. november, eru hesi:
1) Stuttfilmurin skal í mesta lagi vera 30 minuttir. Tó kann filmsnevndin í serligum førum gera undantøk, tá um longd ræður.
2) Heitið stuttfilmur hevur í hesum føri breiða merking og fevnir um spælifilm, listafilm, tónleikafilm, heimildarfilm v.m. Handilsligir filmar, ella filmar av øðrum slagi, sum innihalda handilsligar tilsipingar, verða ikki góðtiknir í kappingini um Geytan.
3) Stuttfilmurin skal ikki hava verið sýndur áður á Filmskvøldunum í Norðurlandahúsinum.
4) Stuttfilmurin kann hava verið sýndur alment áður, men ikki longri síðani enn 11. desember 2015.
5) Nevndin tilskilar sær rætt at gera eitt úrval av tilmeldaðu filmunum. Nevndin metir tilmeldaðu filmarnar eftir hesum virðum: søgu, søgusnildi og handverk.
6) Filmarnir skulu vera í einum av hesum formatunum: DCP, Blu-ray, ProRes ella DnxHD.
Í filmsnevndini sita Birgir Kruse, form., Sif Gunnarsdóttir, Jan B. Jørgensen, og Marjun Niclasen. Útlendski nevndarlimurin hesaferð er Birgitte Sabina Weinberger, stjóri í Odense Film Festival.
Geytavirðislønina á 25.000 krónur letur Tryggingarfelagið Føroyar saman við einari Geytastandmynd, sum Astrid Andreassen og Dávur Geyti hava gjørt. Áskoðaravirðislønin á 15.000 krónur verður latin av Tórshavnar Kommunu, og her er tað møtti áskoðarin, ið sleppur av velja sín yndisfilm.
Leygardagin læt upp framsýning hjá Hanna Bjartalíð í Gamla Seglhúsinum í Klaksvík. Sjálvt um øll tey 21 nýggju verkini hanga á vegginum, ber ikki ordiliga til at siga, at tey eru tveydimensionel, tað rúmliga er grundleggjandi í relieffkendu, samansettu verkunum, sum eru sett saman av fjalum og síðani málað. Fleiri av verkunum hava heitið “Savn” og tað eru fløskusøvn, talan er um í myndum, sum skúma av orku og listarligum uppfinningarsemi. Framsýningin í Gamla Seglhúsinum er opin til 5.oktober.
Framsýningin er opin soleiðis:
Mánad. - fríggjad kl. 14.00 - 17.00
Sunnud. kl. 14.00 - 18.00
http://nordlysid.fo/hann+arbeidir+hart+og+seriost+vid+listini.html
Hanni Bjartalíð var sjálvur til staðar
Fólk lurta
Tvey góð verk, sum bæði innihalda eksistentiella frásøgn og dekorativ element
Eg haldi røðu
Ein av teimum kulu savnsmyndunum, sum er sett saman av fjalum
Frá framsýningini
Svarthvítar fløskur
Og skølturin stingur seg fram nógvastaðni sum eitt dekorativt memento mori
Framsýningin SPOR hjá Jóhan Martini Christiansen læt upp í gjár og ein ørgrynna av fólki hevði leitað sær í Listaskálan til ferniseringina, har savnsstjórin Nils Ohrt byrjaði við at staðseta okkum verkini listasøguliga og arkitektoniskt, meðan Christoffer Berdal, leikstjóri, helt eina meira persónliga røðu, sum tó eisini avdúkaði holla vitan um listina og gongdina hjá Jóhan Martini Christiansen, sum við orðum Berdals nú er traðkaður í karakter sum listamaður. – Tað haldi eg sjálv hann gjørdi fyri fleiri árum síðani, men Listaskálin er av sonnum virðiligur karmur um so góð verk sum tey, Jóhan Martin Christiansen hevur fingið burturúr uppihaldinum í húsunum, sum Janus Kamban gav listini. Um Janus livdi og sá hetta, sum kom burtur úr hansara vælgerð, vænti eg, at hann hevði tárað av gleði. Hvørt einstakt verk á framsýningini er greidliga hugsað til salin í Listasavninum og tí er framsýningin óvanliga samanhangandi, samstundis sum hon onkursvegna umdefinerar rúmið. Eg seti nakrar myndir inn her, men tað gevur tykkum ikki ta um somu tíð fjálgu og fremmandagjørdu kensluna av stóru, samanseymaðu plaggdúkunum, sum hanga niður úr loftinum. Segl ella fjallaskap, sum eru seymað burtur úr totalt óheroiskum toyblæum, sum eg sambindi við hálvfjersini og øko-feminismu. Tit mugu gera tykkum tann beina og uppliva eina framsýning, sum er øðrvísi, men sum allíkavæl hongur merkiliga væl saman við tí staði, hon er skapt í. Umhvørvið kring húsini hjá Janusi Kamban er við á framsýningini og tað er ikki í skapi av avmyndingum, nei gras og træstubbar eru ítøkiliga komnir við uppí gipsið, sum er framsýnt. Landslagið er við ítøkiliga sum spor, ið skapa eftirmyndir í huga áskoðarans. Eg eri als ikki liðug at hugsa og uppliva hesa asketisku og sansaligu framsýningina og eg ætli mær niðan aftur at hyggja – vakra, løgna videoverkið, sum Christoffer Berdal leikstjórnaði við dansarunum Búa Rouch og Alfredo Zinola er í sær sjálvum vert at síggja fleiri ferðir. Tað er púra kvirt og fult av orku, rørslum, eksistentialiteti, sexualiteti og kristindómi, eitt bland, sum eisini tykist næstan heimligt, men júst tá tað næstan verður ov klaustrofobiskt, rennur ein lítil tríbeintur hundur í rúminum og gevur hugasamband við bæði surrealismu og fjas og fjálgar gerandisdagar.
Listamaðurin lurtar
Christoffer Berdal helt eina framúr góða røðu, sum eg fari at endurgeva á listaportalinum skjótast
Eitt av verkunum - leidningurin hoyrdi tónleikinum til, sum Torleik Mortensen og Andreas Restorff stóðu fyri og sum hóskaði sera væl til framsýningina
Áhoyrarar
Áskoðarar
Móðir listamansins
og faðirin
Ein imponerandi framsýning
Við vøkrum detaljum
Um framsýningina
Videoverkið
Føtur
Blixen
Zacharias Heinesen hevur málað hesa fínu myndina, sum hevur eitt nýtt gylt ljós, sum vit hava sæð í hansara myndum síðsta árið.
Hetta vikuskiftið lata nógvar føroyskar listaframsýningar upp. Tað byrjaði longu í gjár við, at Sveinur Jákupsson læt upp sína fotoframsýning í Steinprenti. Í dag letur stóra serframsýningin SPOR upp hjá Jóhan Martin Christiansen, tað er í Listaskálanum og í morgin verður myndin omanfyri at síggja í Gallerí Fold í Reykjavík, har tveir góðir føroyskir listamenn, Zacharias Heinesen og Bárður Jákupsson sýna fram. Tann framsýningin letur upp leygardagin 10.sept. klokkan trý og samstundis letur framsýningin hjá Hanna Bjartalíð upp í Gamla Seglhúsinum í Klaksvík. Sama dag, men klokkan fýra letur framsýningin hjá Rannvá Holm Mortensen upp í Galerie Focus í Havn, Jóanes Nielsen fer at lesa nýggjar yrkingar á ferniseringini, við støði í sama evni, sum Rannvá hevur viðgjørt undir heitinum “Havlíknilsir”. Ymiskt slag av upplestri, tónleiki, røðum verður somuleiðis at hoyra á hinum ferniseringunum. Eg ynski lesarum mínum eitt gleðiligt listavikuskifti!
Bárður Jákupsson
Jóhan Martin Christiansen
Hanni Bjartalíð
Rannvá Holm Mortensen
Í tíðindaskrivi frá Glasi verður greitt frá, at heili 40 listafólk hava sent inn uppskot um listprýðing av nýggja skúladeplinum, Glasir. Nevndin, ið er sett at skipa fyri listprýðing, er sera væl nøgd við innkomnu uppskotini. “Vit eru ovfarin av, at so nógv listafólk hava víst áhuga fyri uppgávuni, og vit eru sera fegin um at hava fingið so nógv góð uppskot at velja ímillum, “ sigur Bogi Bech Jensen, rektari á Glasi og formaður í listprýðisnevndini. Listprýðisnevndin hevur mett um innkomnu uppskotini og hevur valt tey listafólk út, ið fáa høvi at gera eitt gjøllari uppskot til listprýðing.
Úrslitið er, at 11 av teim 40 listafólkunum eru boðin at koma við nágreiniligum uppskoti til, hvussu tey vilja listprýða ávís støð í bygninginum. Listafólkini fáa freist til 31. oktober at koma við skitsuuppskoti, og tá tekur listprýðisnevndin endaliga støðu til, hvørji listafólk fáa uppgávuna at listprýða Glasir. Listprýðingin skal vera liðug, tá bygningurin verður tikin í nýtslu, eftir ætlan í august 2017.
Sum skilst fáa tey 11 listafólkini, sum eru við eftir fyrstu rundu, eina upphædd uppá 25.000 krónur fyri ómakin. Tað er sera klæðiligt, at ein almennur stovnur á henda hátt sýnir virðing fyri listafólkaarbeiðinum. Tá avdúkað verður at enda hvørji útvaldu listafólkini eru, fáa vit kanska eina hóming av hvørt listin í Føroya størsta skúlastovni er vald sambært einari protektionistiskari, tjóðskaparligari linju, ella um mann hevur valt eftir dygd við plássi fyri altjóða list. Livst so spyrst!
Limirnir í listprýðisnevndini eru:
- Umboð fyri Glasir: Bogi Bech Jensen, rektari, formaður í listprýðisnevndini
- Umboð fyri bygningseigara, Mentamálaráðið: ArmgarðWeihe, fulltrúi
- Umboð fyri arkitektin, BIG: Finn Nørkjær, arkitektur
- Umboð fyri byggiharran, Landsverk: Bárður í Baianstovu, arkitektur
- Umboð fyri listafólkini: Hansina Iversen, listafólk
- Umboð fyri listfrøðina: Solveig Hanusardóttir Olsen, listfrøðingur
Frá framsýningini SPOR - FOTO: Torben Eskerod
Í sambandi við framsýningina SPOR, sum Jóhan Martin Christiansen letur upp fríggjadagin 9.sept hevur danski listfrøðingurin Maria Bordorff gjørt eitt sera áhugavert viðtal við hann um framsýningina, listina og teir tankar, sum liggja aftanfyri. Listamaðurin ræðist ikki patos, sigur hann m.a. Lesið her:
http://www.kunstkritikk.dk/artikler/10-sporgsmal-johan-martin-christiansen/
Leygardagin 10.september klokkan 16 letur Rannvá Holm Mortensen upp framsýning í Galerie Focus, Jóanes Nielsen fer at lesa upp nýggjar yrkingar á ferniseringini.
Rannvá Holm Mortensen nýtir nógv ymisk tøkni og tilfar til sínar myndir og myndevnið er eisini øðrvísi í mun til hvat vit eru von við. Ikki sjáldan hómast feminisma og politisk støðutakan í verkunum, sum taka støði í menniskjanum. Listakvinnan hevur millum annað brúkt collageformin, tað vil siga at hon hevur brúkt foto, grafikk, mála, skrava, líma o.s.fr., hon brúkar betong, leir, gips, jarn v.m. Síðstu árini hevur hon eisini gjørt videofilmar, installasjónir og skulpturar. Framsýningin er opin inntil 22.september. Galerie Focus er í kjallaranum í Lambagerði 1.
Tað er ein sannroynd, at tann, sum hevur sett sær fyri at fylgja við í listarligu skapanini hjá Hanna Bjartalíð, hevur úr at gera, tí úr hesum verki spretta hvønn tann einasta dag nýggir kvistar, nýggj hugskot, og leygardagin 10.september klokkan 15 -17 letur hann upp framsýning við spildurnýggjum verkum í Gamla Seglhúsinum í Klaksvík.
Hanni Bjartalíð er føddur í Klaksvík í 1968, men hevur seinastu mongu árini búð í Finnlandi, hagar hann fór á listaháskúla sum ungur. Í dag býr og arbeiðir hann í Helsinki, men hann ferðast nógv og hevur framsýningar í m.a. Onglandi og í Danmark. Í Føroyum hevur hann framsýnt fleiri ferðir. Í 2012 hevði hann stóru framsýningina Gandahús í Listasavni Føroya og framsýningarnar í Steinprenti hava verið nógvar. Liðin er ein heilur mansaldur síðan hansara síðstu serframsýning í býnum, har hann vaks upp. Tað var umleið 1997 og tá var tað Norðoya Listafelag, ið skipaði fyri.
Á framsýningini í Gamla Seglhúsinum verða bæði relieffmyndir og samansett verk, har figurar er settir inn í ein málaðan kassa. Av tí, at verkini ofta hava verið smá og myndamálið tykist barnsligt, hava verkini hjá Hanna Bjartalíð verið misskilt og hildin at vera skemtilig, elskulig og kanska enntá naiv. Í veruleikanum er hetta eitt fitt petti frá naivismu. Her er talan um ein royndan listamann, sum tilvitað hevur valt eitt einfalt og spontant myndamál við einfaldari figurtekning. Hanni Bjartalíð er ein ordans original, sum eisini í altjóða høpi er serstakur og spennandi. Hansara framferðarháttur tykist spælandi, stýrdur av intuitión og sansaligari tilfarsgransking í samsvari við altjóða samtíðarlist, har dentur verður lagdur á ta listarligu prosessina. Og hann finnur alla tíðina uppá okkurt nýtt. Á framsýningini í Klaksvík verða m.a. nakrar myndir av fløskum, sum eru settar saman av fjalum og sum tilsamans gerast dekorativar og vakrar samansetingar av litum og skapum.Tað verður sera áhugavert at síggja verkini hjá Hanna Bjartalíð í umhvørvinum, har hann vaks upp.
Debutsýning við fotomyndum í Steinprenti
Føroyskar fotoframsýningar eru heldur sjáldsamar, men hósdagin 8.september klokkan 16-18 letur ein tílík upp upp í Steinprenti við fotomyndum hjá Sveini Jákupsson.
Og tó, at hetta er ein debutframsýning, er framsýnarin royndur, hann hevur starvast innan reklamuøkið í fleiri ár. Sveinur Jákupsson er føroyingur, navnið avdúkar kanska skyldskapin við fleiri kendar listamenn, m.a. er Bárður Jákupsson pápi hansara. Sveinur hevur í fleiri ár búð í Noregi og saman við familju síni ætlar hann at flyta heima aftur til Føroya í næstum.
Myndevnini, sum Sveinur Jákupsson arbeiðir við, eru fólk, landsløg og býarløg. Hetta eru í roynd og veru tey vanligastu myndevnini í føroyskari list, og tí er tað áhugavert at eygleiða hvussu lítið føroyskar myndirnar virka. Fremmandakenslan botnar ikki bert í, at fotomyndirnar eru tiknar uttanlands eitt nú í Andalusia og Noregi, men kemst eisini av, at fotomyndirnar, serliga tær nýggjastu og mest áhugaverdu av teimum, bera brá av abstraktión við denti á einføld geometrisk skap.
Beinar og tríkantaðar linjur og organiskir, rundir formar eru avmyndað við so stórari kontrast, at tað flytir seg undan einari figurativari lesing. Samstundis fært tú sum áskoðari varhugan av einari øgiligari tyngd og nærveru í myrkrinum av onkrum, sum tú hómar uttan at síggja hvat tað er.
Ein einføld svørthvít mynd er av nøkrum trøum í kava, sum varisliga stinga seg upp í snórabeina sjónarringinum móti eini ljósagráari grund. Undurvakra javnvágin órógvast av einum varhuga av, at hvíta rípan í neðra ekspanderar uppeftir, at trøini eru við at verða svølgd av hvítum einkisleika, at landslagið á myndini við øðrum orðum er við at hvørva.
Sveinur Jákupsson hevur gingið í tvey ár á fotoskúlanum Bilder Nordic School of Photography, har m.a. Damian Heinisch og Hans Olav Forsang hava verið týdningarmiklir mentorar. Harumframt hevur Sveinur tikið lut á ymiskum skeiðum, harav okkurt gongur fyri seg í Andalusia, hagar hann fer aftur.
Framsýningin hongur í fýra vikur. Øll eru vælkomin.
Karin Elsbudóttir, Hansina Iversen og Julie Sass - foto: Nordatlantens Brygge
Talen, som Julie Sass holdt til Hansina Iversens fernisering
Kære Hansina,
Kære fremmødte publikum, - og alle de som jeg ved, følger dig fra Færøerne.
Især, kære Hansina,
Det her er en tale til dig. I andre må gerne lytte med.
Jeg har skrevet en katalogtekst til dig om Værker der Virker. Teksten er baseret på ting vi har talt om på forskellige dage, om oplevelser, jeg har haft med dine ting i byrummet i Tórshavn, og med de nye værker.
I dag vil jeg særligt gerne rette blikket mod det nye du har sat frem her. Billeder, som har set dagens lys siden november sidste år. Og så give dig et par nedslag i noget tekst, som jeg tænker måske kan være genkendelsesmomenter i din proces med maleriet/ I nogle af dine oplevelser med arbejdet.
Men først, de nye malerier.
Her ser vi forholdet mellem noget der er fremkaldt, og noget som vi samtidig registrerer i vores sind, hvor det finder en ny plads. På en måde er det her, i de fortættede øjeblikke jeg ser en dyb resonans og noget ganske fremmed. Der er en vekselvirkning mellem kradsende streger i Flux, og objektagtige former. De former bærer med sig i deres udtryk, iagttagelser, levet liv. - De ting; overflader og lys, kunstigt og naturligt, som vi omgiver os med. Det er alt sammen beskrevet med en præcision, som når man retter en farvet lyskegle på et område.
Malerierne er sammensatte:
Der er forskellige tegn, kradsen.
Pulseren mellem farver, hurtige skift, lidt utålmodigt, for så igen at hvile, - at give plads.
Jeg ser former der fremkalder nye øjeblikke, former der lader sig fremkalde, i en vekselvirkning af noget ultra skødesløst, for så igen at svinge hen i et farvemættet jerngreb af præcision.
Det, der kan synes så umiddelbart i dit strøg, oplever jeg som en grad af iscenesættelse. Du lader strøget posere lidt koket. Det er aktivt, bevidst underspillet.
Der er en intensitet over det, som er umiddelbar. En indsigt, der mest kommer til dem der venter. Det formidles i lag på lag arbejde og vidner om timer med indre dialoger og flytten rundt i atelieret.
Nu til bogen.
Bogen f. som jeg vil læse lidt fra, er af den tyske billedkunstner Jutta Koether, som udkom på engelsk i 2015, Sternberg Press. (Den originale tekst blev skrevet på hendes modersmål tysk, 1987).
Uddraget her peger på det, at der er flere typer erfaringer, vi som billedkunstnere trækker på. Der er også ting. Der er ting, farver, former, overflader, der er medspillere. Medskabere, på en måde.
P14 I
''Where things are, are spaces in which they are. The things constitute a space spacious enough for many other things, for even more things, and many, many things (that don't necessarily have to be things that make art). Two things create space that makes a third thing. Therefore, one by one painting must be produced that elicit the things from the space. Because again and again new things are produced through more and more paintings of more and more things. Then they develop principles, these things, orders; they compose themselves, they heap themselves, they become irregular''.
...
.., I cause the powers that stick in the things that seem liberated, in that the paintings capture them, they return to their function and their appearance.''
Noget af det, som også er sandt for dine ting, er et element af 'det utilpassede', det som finder sin form, men som ikke bliver lukket af den. Det der viser sig for os, overraskende, indimellem også imødekommende.
Det er altid et paradoks, at vi ser på værker, vi frembringer værker, for så igen at forsøge at skrive noget om dem. Det kan man ikke rigtigt, men man kan prøve at sætte en stemning, eller sige noget der åbner for betydning. For et par år siden mødte jeg Jan Vervoert på Untitled Miami messen, og han sagde ikke andet end: Tell me what you want, what you really, really want. Jeg blev så klar over at det var titlen på hans samling af essays og samtidig et popnummer. Det kan vinde genklang, eller ikke. Men, det er en titel der peger hen mod værkerne her. (Tell me what you want, what you really, really want.)
Når du så ikke taler, men viser malerier i to etager, - er det jo bestemt ikke konkret tale, men det er en grad af insisteren man ikke kan tage fejl af. Her ser vi nedslag, - det der kradser, tanker (former for gestus) der åbner sindet.
Og så lige et par ord, til os der ser, tilskuerne, også fra Koether:
'Even if I am their hostage when I look at them, I'm not inferior to them. I lie down, stand, or sit in front of them and, in this moment, I'm everything the affect in me''
...
Her til sidst vil jeg ønske dig tillykke Hansina, med denne her tindrende udstilling 'Dissonant Thought'.
JS, Nordatlantens Brygge, August 2016
Í dag, 6.september fyllir ein av okkara bestu og mest týdningarmiklu samtíðarlistakvinnum fimmti ár. Hennara myndir eru kendar av øllum listaáhugaðum føroyingum – hesar nonfigurativu myndirnar við rundleittum organiskum formum og einum sterkum og tølandi myndamáli, sum javnt og samt mennist og broytist.
Føðingardagsbarnið eitur Hansina Iversen, hon er úr Havn, foreldrini eru úr ávikavist Kvívík og Vági. Hennara kvirru, frásagnarleysu kompositiónir ørkymlaðu føroyskir listaáskoðarar í nítiárunum, men hava nú fingið hópin av fjepparum bæði innan- og uttanlands. Hesar myndir hava við øðrum orðum broytt okkara hugsunarhátt um hvat og hvussu list er, og tílíkt er ikki øllum beskorið.
Hansina Iversen er við øðrum orðum vegari, eins og hon er málari við stórum M, men hon hevur eisini skapað fleiri undurvøkur litografi og áhugaverdar røðir av litografium í Steinprenti. Hon er útbúgvin í Íslandi og í Finnlandi, hon byrjaði í grundini innan sjónleikin og ætlaði sær scenografivegin. Hon gjørdist myndlistakvinna, men enn hevur hon tætt samband við leiklistina og hevur gjørt scenografi til leikirnar Sár á Sál (2013) og Heksirnar (2015).
Hennara nýggju málningar hanga í løtuni á framsýningini DISSONANT THOUGHT í Norðurbryggjuni í Keypmannahavn. Teir eru um somu tíð einfaldari og meira kompleksir enn nakrantíð, summir eru monumentalar, einlittar kompositiónir við einum einstøkum skapi miðskeiðis, sum stendur og darrar í myndarúminum eins og eitt loyndarfult tekin, ið væl at merki ikki skal greinast og týðast við heilanum - tað skal sansast og fatast við øllum kroppinum. Aðrar myndir eru meira samansettar við fleiri formum, sum bylgja fram og aftur í myndarúminum. Myndirnar hjá Hansinu Iversen eru sum heild sera sansaligar, tær eru meira maksimalar enn minimalar, og tykjast í fleiri førum at vera við at bresta av ekspanderandi litflatum. Hennara útgangsstøðið liggur í amerikanskari ekspressionismu og í ástøði hjá Color Field málarunum, men Hansina Iversen hevur nú í mong ár arbeitt sjálvstøðugt við sínum egnum hugskotum. Skrivað er um Hansinu Iversen í fleiri bókum, t.d. í katalogum, sum eru givin út í sambandi við tær tvær stóru serframsýningarnar, sum hon hevur havt seinastu árini. Fleiri danskir listfrøðingar hava skrivað um hana, m.a. Nils Ohrt, leiðari listasavnsins og Mikael Wivel, ið skrivaði um føroyska list í yvirlitsverkinum Sekel og harumframt hevur Lisbeth Bonde, listaummælari skrivað um listina hjá Hansinu í kataloginum til Anything is a Mirror. Í nýggja kataloginum hevur danska listakvinnan Julie Sass, ið eisini arbeiðir nonfigurativt, skrivað eina grein um føroyska starvsfelagan. Nevnast skal í hesum sambandi somuleiðis bókin Undurfullur ræðuleiki (2011) hjá Inger Smærup Sørensen, ið er vøkur og áhugaverd, ikki minst tí hon letur listakvinnuna sjálva koma til orðanna.
Hansina Iversen er ein gudsnáðaður málari og kolorist, ið ikki hevur verið betur enn hon er júst í hesum árum. Tað hava vit sæð á serframsýningum í Listasavninum og á Norðurbryggjuni, men harumframt er hon aktiv á so mangan annan hátt í samfelagnum. Hon er ein av stovnarunum av Heystframsýningini, har hon sýnir fram og er við til at orna fyri, tá sýningar eru. Hon tekur eisini javnan lut á øðrum felagsframsýningum bæði heima og uttanlands, og ikki sjáldan skipar hon fyri, heldur røður o.t. Hon er ein av teimum, sum skal gera av hvørji listaverk koma at prýða Glasir og hon hevur sjálv framt fleiri prýðisuppgávur í Hotel Føroyum, Leirvíkar skúla, Løgtingshúsinum, Hvonn, P/F Poul Michelsen og í Hoyvíkar kirkju fyri bert at nevna nakrar.
Hjartaliga til lukku, Hansina og stóra tøkk fyri títt stóra arbeiði listini til frama. Eg ynski tær blíðan byrð og gleði meg til framhaldandi at fylgja við í tínum góða lívsverki.
Kinna Poulsen
Myndin er við á framsýningini á Norðurbryggjuni í Keypmannahavn
Frá Ólavsøkuframsýningini
Listaportal - kip@glasir.fo
