Glasir - 11 listafólk sloppin gjøgnum fyrsta nálareygað

Í tíðindaskrivi frá Glasi verður greitt frá, at heili 40 listafólk hava sent inn uppskot um listprýðing av nýggja skúladeplinum, Glasir. Nevndin, ið er sett at skipa fyri listprýðing, er sera væl nøgd við innkomnu uppskotini. “Vit eru ovfarin av, at so nógv listafólk hava víst áhuga fyri uppgávuni, og vit eru sera fegin um at hava fingið so nógv góð uppskot at velja ímillum, “ sigur Bogi Bech Jensen, rektari á Glasi og formaður í listprýðisnevndini. Listprýðisnevndin hevur mett um innkomnu uppskotini og hevur valt tey listafólk út, ið fáa høvi at gera eitt gjøllari uppskot til listprýðing.

Úrslitið er, at 11 av teim 40 listafólkunum eru boðin at koma við nágreiniligum uppskoti til, hvussu tey vilja listprýða ávís støð í bygninginum. Listafólkini fáa freist til 31. oktober at koma við skitsuuppskoti, og tá tekur listprýðisnevndin endaliga støðu til, hvørji listafólk fáa uppgávuna at listprýða Glasir. Listprýðingin skal vera liðug, tá bygningurin verður tikin í nýtslu, eftir ætlan í august 2017.

Sum skilst fáa tey 11 listafólkini, sum eru við eftir fyrstu rundu, eina upphædd uppá 25.000 krónur fyri ómakin. Tað er sera klæðiligt, at ein almennur stovnur á henda hátt sýnir virðing fyri listafólkaarbeiðinum. Tá avdúkað verður at enda hvørji útvaldu listafólkini eru, fáa vit kanska eina hóming av hvørt listin í Føroya størsta skúlastovni er vald sambært einari protektionistiskari, tjóðskaparligari linju, ella um mann hevur valt eftir dygd við plássi fyri altjóða list. Livst so spyrst!

Limirnir í listprýðisnevndini eru:

- Umboð fyri Glasir: Bogi Bech Jensen, rektari, formaður í listprýðisnevndini

- Umboð fyri bygningseigara, Mentamálaráðið: ArmgarðWeihe, fulltrúi

- Umboð fyri arkitektin, BIG: Finn Nørkjær, arkitektur

- Umboð fyri byggiharran, Landsverk: Bárður í Baianstovu, arkitektur

- Umboð fyri listafólkini: Hansina Iversen, listafólk

- Umboð fyri listfrøðina: Solveig Hanusardóttir Olsen, listfrøðingur

Ræðist ikki patos

Frá framsýningini SPOR - FOTO: Torben Eskerod

Frá framsýningini SPOR - FOTO: Torben Eskerod

Í sambandi við framsýningina SPOR, sum Jóhan Martin Christiansen letur upp fríggjadagin 9.sept hevur danski listfrøðingurin Maria Bordorff gjørt eitt sera áhugavert viðtal við hann um framsýningina, listina og teir tankar, sum liggja aftanfyri. Listamaðurin ræðist ikki patos, sigur hann m.a. Lesið her: 

http://www.kunstkritikk.dk/artikler/10-sporgsmal-johan-martin-christiansen/

Rannvá Holm Mortensen í Galerie Focus

Leygardagin 10.september klokkan 16 letur Rannvá Holm Mortensen upp framsýning í Galerie Focus, Jóanes Nielsen fer at lesa upp nýggjar yrkingar á ferniseringini. 

Rannvá Holm Mortensen nýtir nógv ymisk tøkni og tilfar til sínar myndir og myndevnið er eisini øðrvísi í mun til hvat vit eru von við. Ikki sjáldan hómast feminisma og politisk støðutakan í verkunum, sum taka støði í menniskjanum. Listakvinnan hevur millum annað brúkt collageformin, tað vil siga at hon hevur brúkt foto, grafikk, mála, skrava, líma o.s.fr., hon brúkar betong, leir, gips, jarn v.m. Síðstu árini hevur hon eisini gjørt videofilmar, installasjónir og skulpturar. Framsýningin er opin inntil 22.september. Galerie Focus er í kjallaranum í Lambagerði 1. 

Hanni Bjartalíð sýnir fram í Klaksvík

Tað er ein sannroynd, at tann, sum hevur sett sær fyri at fylgja við í listarligu skapanini hjá Hanna Bjartalíð, hevur úr at gera, tí úr hesum verki spretta hvønn tann einasta dag nýggir kvistar, nýggj hugskot, og leygardagin 10.september klokkan 15 -17 letur hann upp framsýning við spildurnýggjum verkum í Gamla Seglhúsinum í Klaksvík.

Hanni Bjartalíð er føddur í Klaksvík í 1968, men hevur seinastu mongu árini búð í Finnlandi, hagar hann fór á listaháskúla sum ungur. Í dag býr og arbeiðir hann í Helsinki, men hann ferðast nógv og hevur framsýningar í m.a. Onglandi og í Danmark. Í Føroyum hevur hann framsýnt fleiri ferðir. Í 2012 hevði hann stóru framsýningina Gandahús í Listasavni Føroya og framsýningarnar í Steinprenti hava verið nógvar. Liðin er ein heilur mansaldur síðan hansara síðstu serframsýning í býnum, har hann vaks upp. Tað var umleið 1997 og tá var tað Norðoya Listafelag, ið skipaði fyri.

Á framsýningini í Gamla Seglhúsinum verða bæði relieffmyndir og samansett verk, har figurar er settir inn í ein málaðan kassa. Av tí, at verkini ofta hava verið smá og myndamálið tykist barnsligt, hava verkini hjá Hanna Bjartalíð verið misskilt og hildin at vera skemtilig, elskulig og kanska enntá naiv. Í veruleikanum er hetta eitt fitt petti frá naivismu. Her er talan um ein royndan listamann, sum tilvitað hevur valt eitt einfalt og spontant myndamál við einfaldari figurtekning. Hanni Bjartalíð er ein ordans original, sum eisini í altjóða høpi er serstakur og spennandi. Hansara framferðarháttur tykist spælandi, stýrdur av intuitión og sansaligari tilfarsgransking í samsvari við altjóða samtíðarlist, har dentur verður lagdur á ta listarligu prosessina. Og hann finnur alla tíðina uppá okkurt nýtt. Á framsýningini í Klaksvík verða m.a. nakrar myndir av fløskum, sum eru settar saman av fjalum og sum tilsamans gerast dekorativar og vakrar samansetingar av litum og skapum.Tað verður sera áhugavert at síggja verkini hjá Hanna Bjartalíð í umhvørvinum, har hann vaks upp. 

https://vimeo.com/50140119

 

 

 

Úr landslagnum…

Debutsýning við fotomyndum í Steinprenti

Føroyskar fotoframsýningar eru heldur sjáldsamar, men hósdagin 8.september klokkan 16-18 letur ein tílík upp upp í Steinprenti við fotomyndum hjá Sveini Jákupsson.

Og tó, at hetta er ein debutframsýning, er framsýnarin royndur, hann hevur starvast innan reklamuøkið í fleiri ár. Sveinur Jákupsson er føroyingur, navnið avdúkar kanska skyldskapin við fleiri kendar listamenn, m.a. er Bárður Jákupsson pápi hansara. Sveinur hevur í fleiri ár búð í Noregi og saman við familju síni ætlar hann at flyta heima aftur til Føroya í næstum.

Myndevnini, sum Sveinur Jákupsson arbeiðir við, eru fólk, landsløg og býarløg. Hetta eru í roynd og veru tey vanligastu myndevnini í føroyskari list, og tí er tað áhugavert at eygleiða hvussu lítið føroyskar myndirnar virka. Fremmandakenslan botnar ikki bert í, at fotomyndirnar eru tiknar uttanlands eitt nú í Andalusia og Noregi, men kemst eisini av, at fotomyndirnar, serliga tær nýggjastu og mest áhugaverdu av teimum, bera brá av abstraktión við denti á einføld geometrisk skap.

Beinar og tríkantaðar linjur og organiskir, rundir formar eru avmyndað við so stórari kontrast, at tað flytir seg undan einari figurativari lesing. Samstundis fært tú sum áskoðari varhugan av einari øgiligari tyngd og nærveru í myrkrinum av onkrum, sum tú hómar uttan at síggja hvat tað er.

Ein einføld svørthvít mynd er av nøkrum trøum í kava, sum varisliga stinga seg upp í snórabeina sjónarringinum móti eini ljósagráari grund. Undurvakra javnvágin órógvast av einum varhuga av, at hvíta rípan í neðra ekspanderar uppeftir, at trøini eru við at verða svølgd av hvítum einkisleika, at landslagið á myndini við øðrum orðum er við at hvørva.

Sveinur Jákupsson hevur gingið í tvey ár á fotoskúlanum Bilder Nordic School of Photography, har m.a. Damian Heinisch og Hans Olav Forsang hava verið týdningarmiklir mentorar. Harumframt hevur Sveinur tikið lut á ymiskum skeiðum, harav okkurt gongur fyri seg í Andalusia, hagar hann fer aftur.

Framsýningin hongur í fýra vikur. Øll eru vælkomin.

Røðan, sum Julie Sass helt á fernisering hjá Hansinu Iversen

Karin Elsbudóttir, Hansina Iversen og Julie Sass - foto: Nordatlantens Brygge

Karin Elsbudóttir, Hansina Iversen og Julie Sass - foto: Nordatlantens Brygge

   Talen, som Julie Sass holdt til Hansina Iversens fernisering

Kære Hansina,

Kære fremmødte publikum, - og alle de som jeg ved, følger dig fra Færøerne.

Især, kære Hansina,

Det her er en tale til dig.  I andre må gerne lytte med.

Jeg har skrevet en katalogtekst til dig om Værker der Virker. Teksten er baseret på ting vi har talt om på forskellige dage, om oplevelser, jeg har haft med dine ting i byrummet i Tórshavn, og med de nye værker.

I dag vil jeg særligt gerne rette blikket mod det nye du har sat frem her. Billeder, som har set dagens lys siden november sidste år. Og så give dig et par nedslag i noget tekst, som jeg tænker måske kan være genkendelsesmomenter i din proces med maleriet/ I nogle af dine oplevelser med arbejdet.

Men først, de nye malerier.

Her ser vi forholdet mellem noget der er fremkaldt, og noget som vi samtidig registrerer i vores sind, hvor det finder en ny plads. På en måde er det her, i de fortættede øjeblikke jeg ser en dyb resonans og noget ganske fremmed. Der er en vekselvirkning mellem kradsende streger i Flux, og objektagtige former. De former bærer med sig i deres udtryk, iagttagelser, levet liv. - De ting; overflader og lys, kunstigt og naturligt, som vi omgiver os med. Det er alt sammen beskrevet med en præcision, som når man retter en farvet lyskegle på et område.

Malerierne er sammensatte:

Der er forskellige tegn, kradsen.

Pulseren mellem farver, hurtige skift, lidt utålmodigt, for så igen at hvile, - at give plads.

Jeg ser former der fremkalder nye øjeblikke, former der lader sig fremkalde, i en vekselvirkning af noget ultra skødesløst, for så igen at svinge hen i et farvemættet jerngreb af præcision.

Det, der kan synes så umiddelbart i dit strøg, oplever jeg som en grad af iscenesættelse. Du lader strøget posere lidt koket. Det er aktivt, bevidst underspillet.

Der er en intensitet over det, som er umiddelbar. En indsigt, der mest kommer til dem der venter. Det formidles i lag på lag arbejde og vidner om timer med indre dialoger og flytten rundt i atelieret.

Nu til bogen.

Bogen f. som jeg vil læse lidt fra, er af den tyske billedkunstner Jutta Koether, som udkom på engelsk i 2015, Sternberg Press. (Den originale tekst blev skrevet på hendes modersmål tysk, 1987).

Uddraget her peger på det, at der er flere typer erfaringer, vi som billedkunstnere trækker på. Der er også ting. Der er ting, farver, former, overflader, der er medspillere. Medskabere, på en måde.

P14 I

''Where things are, are spaces in which they are. The things constitute a space spacious enough for many other things, for even more things, and many, many things (that don't necessarily have to be things that make art). Two things create space that makes a third thing. Therefore, one by one painting must be produced that elicit the things from the space. Because again and again new things are produced through more and more paintings of more and more things. Then they develop principles, these things, orders; they compose themselves, they heap themselves, they become irregular''.

...

.., I cause the powers that stick in the things that seem liberated, in that the paintings capture them, they return to their function and their appearance.''

Noget af det, som også er sandt for dine ting, er et element af 'det utilpassede', det som finder sin form, men som ikke bliver lukket af den. Det der viser sig for os, overraskende, indimellem også imødekommende.

Det er altid et paradoks, at vi ser på værker, vi frembringer værker, for så igen at forsøge at skrive noget om dem. Det kan man ikke rigtigt, men man kan prøve at sætte en stemning, eller sige noget der åbner for betydning. For et par år siden mødte jeg Jan Vervoert på Untitled Miami messen, og han sagde ikke andet end: Tell me what you want, what you really, really want. Jeg blev så klar over at det var titlen på hans samling af essays og samtidig et popnummer. Det kan vinde genklang, eller ikke. Men, det er en titel der peger hen mod værkerne her. (Tell me what you want, what you really, really want.)

Når du så ikke taler, men viser malerier i to etager, - er det jo bestemt ikke konkret tale, men det er en grad af insisteren man ikke kan tage fejl af. Her ser vi nedslag, - det der kradser, tanker (former for gestus) der åbner sindet.

Og så lige et par ord, til os der ser, tilskuerne, også fra Koether:

'Even if I am their hostage when I look at them, I'm not inferior to them. I lie down, stand, or sit in front of them and, in this moment, I'm everything the affect in me''

...

Her til sidst vil jeg ønske dig tillykke Hansina, med denne her tindrende udstilling 'Dissonant Thought'.

JS, Nordatlantens Brygge, August 2016

 

Hansina Iversen 50

Í dag, 6.september fyllir ein av okkara bestu og mest týdningarmiklu samtíðarlistakvinnum fimmti ár. Hennara myndir eru kendar av øllum listaáhugaðum føroyingum – hesar nonfigurativu myndirnar við rundleittum organiskum formum og einum sterkum og tølandi myndamáli, sum javnt og samt mennist og broytist.

Føðingardagsbarnið eitur Hansina Iversen, hon er úr Havn, foreldrini eru úr ávikavist Kvívík og Vági. Hennara kvirru, frásagnarleysu kompositiónir ørkymlaðu føroyskir listaáskoðarar í nítiárunum, men hava nú fingið hópin av fjepparum bæði innan- og uttanlands. Hesar myndir hava við øðrum orðum broytt okkara hugsunarhátt um hvat og hvussu list er, og tílíkt er ikki øllum beskorið.

Hansina Iversen er við øðrum orðum vegari, eins og hon er málari við stórum M, men hon hevur eisini skapað fleiri undurvøkur litografi og áhugaverdar røðir av litografium í Steinprenti. Hon er útbúgvin í Íslandi og í Finnlandi, hon byrjaði í grundini innan sjónleikin og ætlaði sær scenografivegin. Hon gjørdist myndlistakvinna, men enn hevur hon tætt samband við leiklistina og hevur gjørt scenografi til leikirnar Sár á Sál (2013) og Heksirnar (2015).

Hennara nýggju málningar hanga í løtuni á framsýningini DISSONANT THOUGHT í Norðurbryggjuni í Keypmannahavn. Teir eru um somu tíð einfaldari og meira kompleksir enn nakrantíð, summir eru monumentalar, einlittar kompositiónir við einum einstøkum skapi miðskeiðis, sum stendur og darrar í myndarúminum eins og eitt loyndarfult tekin, ið væl at merki ikki skal greinast og týðast við heilanum - tað skal sansast og fatast við øllum kroppinum. Aðrar myndir eru meira samansettar við fleiri formum, sum bylgja fram og aftur í myndarúminum. Myndirnar hjá Hansinu Iversen eru sum heild sera sansaligar, tær eru meira maksimalar enn minimalar, og tykjast í fleiri førum at vera við at bresta av ekspanderandi litflatum. Hennara útgangsstøðið liggur í amerikanskari ekspressionismu og í ástøði hjá Color Field málarunum, men Hansina Iversen hevur nú í mong ár arbeitt sjálvstøðugt við sínum egnum hugskotum. Skrivað er um Hansinu Iversen í fleiri bókum, t.d. í katalogum, sum eru givin út í sambandi við tær tvær stóru serframsýningarnar, sum hon hevur havt seinastu árini. Fleiri danskir listfrøðingar hava skrivað um hana, m.a. Nils Ohrt, leiðari listasavnsins og Mikael Wivel, ið skrivaði um føroyska list í yvirlitsverkinum Sekel og harumframt hevur Lisbeth Bonde, listaummælari skrivað um listina hjá Hansinu í kataloginum til Anything is a Mirror. Í nýggja kataloginum hevur danska listakvinnan Julie Sass, ið eisini arbeiðir nonfigurativt, skrivað eina grein um føroyska starvsfelagan. Nevnast skal í hesum sambandi somuleiðis bókin Undurfullur ræðuleiki (2011) hjá Inger Smærup Sørensen, ið er vøkur og áhugaverd, ikki minst tí hon letur listakvinnuna sjálva koma til orðanna. 

Hansina Iversen er ein gudsnáðaður málari og kolorist, ið ikki hevur verið betur enn hon er júst í hesum árum. Tað hava vit sæð á serframsýningum í Listasavninum og á Norðurbryggjuni, men harumframt er hon aktiv á so mangan annan hátt í samfelagnum. Hon er ein av stovnarunum av Heystframsýningini, har hon sýnir fram og er við til at orna fyri, tá sýningar eru. Hon tekur eisini javnan lut á øðrum felagsframsýningum bæði heima og uttanlands, og ikki sjáldan skipar hon fyri, heldur røður o.t. Hon er ein av teimum, sum skal gera av hvørji listaverk koma at prýða Glasir og hon hevur sjálv framt fleiri prýðisuppgávur í Hotel Føroyum, Leirvíkar skúla, Løgtingshúsinum, Hvonn, P/F Poul Michelsen og í Hoyvíkar kirkju fyri bert at nevna nakrar. 

Hjartaliga til lukku, Hansina og stóra tøkk fyri títt stóra arbeiði listini til frama. Eg ynski tær blíðan byrð og gleði meg til framhaldandi at fylgja við í tínum góða lívsverki.

Kinna Poulsen

Myndin er við á framsýningini á Norðurbryggjuni í Keypmannahavn

Myndin er við á framsýningini á Norðurbryggjuni í Keypmannahavn

Frá Ólavsøkuframsýningini

Frá Ólavsøkuframsýningini

SPOR í Listasavni Føroya

Fotomyndirnar tók Torben Eskerod

Fotomyndirnar tók Torben Eskerod

Fríggjadagin 9. september kl. 16:00 letur framsýningin SPOR hjá Jóhan Martini Christiansen upp á Listasavni Føroya.

Framsýningin SPOR er sett saman av verkum úr lítillátnum tilfari so sum gipsi, toyblæum, plaststrimlum og rukkujarni. Mjúkir littónar og dramatisk úttrykk skapa ein pall til frásagnir – frásagnir um ljós, skuggar, náttúru og spor, og er harvið eitt rúm, har ið vit kunnu sleppa okkum sjálvum.

Fríggjadagin 9. september kl. 16:00 verður fernisering á Listasavni Føroya. Nils Ohrt, savnsstjóri, bjóðar vælkomin. Viðurkendi leikstjórin Christoffer Berdal setur framsýningina. Andreas Tykjær Restorff og Torleik Mortensen framføra tónleik. Savnið bjóðar ábit. Øll eru vælkomin.

Framsýningin SPOR er opin til og við sunnudagin 8. januar 2017. Savnið er opið hvønn dag frá kl. 13-16. Mánadagar er stongt.

Hvat:          Fernisering - SPOR
Hvar:          Listasavn Føroya
Nær:           Fríggjadagin 9. september kl. 16:00
Hvør:         Jóhan Martin Christiansen

 

 

Dissonant Thought - Væl eydnað fernisering

Hansina Iversen millum Karin Elsbudóttir og Julie Sass

Hansina Iversen millum Karin Elsbudóttir og Julie Sass

Umleið 150 vitjandi vóru til upplatingina á framsýningini Dissonant Thought á Norðurbryggjuni í Keypmannahavn í dag. Karin Elsbudóttir beyð vælkomin og síðani helt danska listakvinnan Julie Sass røðu. Julie Sass hevur skrivað fororðið í kataloginum til framsýningina. Framsýningin verður hangandi á Norðurbryggjuni inntil 16.oktober 2016, nú ber til at ganga yvirum nýggju brúnna úr Nyhavn til Norðurbryggjuna.

Frá framsýningini - fotomyndir Norðurbryggjan

Frá framsýningini - fotomyndir Norðurbryggjan

Um mammu

Myndin er av mær í ungdómsdøgum. Høgrumegin á vegginum hanga tvær svarthvítar fotomyndir. Hesar báðar myndirnar hevði eg hangandi í kamarinum hjá mær fyrst í barndómsheiminum uppi á Lützenstrøð og síðani í kollegiukamarinum á Grønjordskollegiinum, tá hingu tær uppi yvir høvdalagnum.

Eg minnist einaferð, tá foreldur míni vitjaðu meg á kollegiinum, og tað var bara eina ferð, at hetta hendi, sjálvt um eg búði har í seks ár, tað var í 1992, dagin fyri, at mamma fyllti 60. Hesa einu náttina skuldu tey sova hjá mær áðrenn tey fóru út til Súsonnu mostur og Leif í Karrebæksminde, har føðingardagurin skuldi haldast. Mamma og babba lógu bæði í mínari grønpuntutu sovisofu og sóu merkverdiga ungdommilig og glað út. Eg minnist tað sum um sólin skein ta løtuna og myndaði eina samanhangandi, eydnuríka gloriu rundan um teirra høvd, men tað passar neyvan, tí hetta var um kvøldið í august, men kanska var tað morgunin eftir og óansæð er einki, sum mann minnist ordiliga skeivt, sjálvt um tað heldur ikki er heilt rætt.  

– Estur, hetta er tað nærmasta, vit bæði koma universitetinum, segði babba við einum skálkabrosi. Mamma hugdi at honum og at myndunum uppi yvir, eitt sindur illa við yvir femme fatale við sigarett pallsetingina, risti við høvdinum og segði, at hatta var okkurt pápi mín hevði funnið uppá. Eg segði, at myndirnar vóru flottar og at eg var errin um tær og so smíltist hon so fitt og ikki heilt ófegin og eg upplivdi eitt sjáldsamt andartak yndisligu gentuna innan fyri ta vanligu pliktkendu mammugrímuna.

Í morgin hevði mamma fyllt 84 ár. Hon doyði fyri knappliga einum ári síðani og eg sakni hana inniliga, hevði ynskt, at hon var til, so at eg kundi takkað henni fyri alt tað nógva, sum eg fekk frá henni. Jú eldri eg sjálv blívi, tess betur skilji eg hana og jú betur verði eg við  hana. Vit bæði, Kristian og eg, høvdu ynskt, at vit vitjaðu hana oftari enn vit gjørdu. Hon bleiv dement, mamma, og hon bleiv blind og tað var ein ræðulig tíð, tá hon búði einsamøll í teimum áður so vøkru og hugnaligu húsunum, ið nú gjørdust full av ørkymlandi myrkri, einsemi, angist og tómrúmum.

Tá hon seinni slapp inn á Tjarnargarð at búgva, vóru vit so ómetaliga glað, alt lætnaði, men stutta tíð eftir datt hon álvarsliga og breyt seg sundur, tá var neyðin fullkomin. Mamma kom ongantíð upp aftur úr rullistólinum, men hon var enn før fyri at føla og úttrykkja kærleika. Og sjálvt um hennara fatan alsamt tódnaði so nógv, at hon ongan kendi meira, helt hon ongantíð uppat við at spyrja eftir babba og kom eg hendingaferð at vitja og hevði ikki lítla við, so spurdi hon eftir honum. Vit vitjaðu hana onkuntíð og tað fegnist eg um, tí lítli gloymir hana ongantíð, einaferð, tá hann var lítil og vit søgdu henni farvæl eftir at hava vitjað, segði hann við hana, at sjálvt um hon var gomul og manglaði lím í heilanum, so var tað gott, at hon ikki var farin til Jesuspápa enn. Eri takksom fyri, at drongurin minnist ommuna. Sjálvt um hon blandaði og í heilum helt hann vera eina deiliga gentu, so føldi hann hvussu góð hon var við hann, hann minnist tað enn, og tað er bara tað, sum hevur týdning, tá alt kemur til alt. 

Teitur hevur skrivað sáttmála við amerikanskt plátufelag

Teitur Lassen hevur skrivað sáttmála við amerikanska plátufelagið Nonesuch Records, ið er partur av Warner Music Group, um at geva út Confessions, sum er samstarv millum viðurkenda amerikanska tónaskaldið Nico Muhly og okkara Teit Lassen.

Á heimasíðuni hjá plátufelagnum Nonesuch Records stendur um Teit, at hann er kendur pop artistur í Europa, sumhevur vunnið nógvar danskar virðislønir og sum hevur eina altjóða karrieru við samstarvi við nógv kend listafólk. Teitur greiðir m.a. frá á  heimasíðuni, at hugskotið er grundað í nøkrum eftir øllum at døma meiningsleysum videoum, sum fólk í heilum postað á sosialum miðlum: "Jú meira tú hugdi, tess meira mátti tú undrast; Hvat er aftanfyri? Hví gera fólk tílíkt? Tey siga í veruleikanum: Hetta er veruliga vakurt, hetta er veruliga sjúkt, hetta er eg, fólk viðganga ella játta hvørji tey eru og hetta gav okkum heitið á plátuni". 

Confessions kemur út 21.oktober, vinylplátan kemur 4.november. Confessions er upptikin við Holland Baroque og kann bíleggjast á iTunes og á Nonesuch, har tað ber til at taka lagið Describe you niður. Teir báðir Nico Muhly og Teitur fara at framføra løg frá útgávuni saman við New York Baroque í Poisson Rouge 21.oktober og saman við British Sinfonietta í Cadogan Hall í London 29.oktober. 

http://www.nonesuch.com/journal/nico-muhly-teitur-confessions-october-21-nonesuch-records-2016-08-23

Havfrúgvin sjósett 17.september

Fotomyndina av Jóanesi Nielsen tók Randi Ward

Fotomyndina av Jóanesi Nielsen tók Randi Ward

Í kvøld var Jóanes Nielsen at hoyra í tíðindunum, hann greiddi frá sínum nýggja leiki, sum tey í løtuni eru við at venja og fyrireika á Tjóðpallinum. Høvundurin ljóðaði sjálvur so spentur um henda leikin, sum hann vildi reklamera fyri, at tað smittaði, hatta ljóðar eisini sum ein spennandi og dugnaligur hópur, sum skal syrgja fyri, at leikurin verður væl útborin (sí longri niðri) undir leiðslu av sjálvum Eyðuni Johannesen. Eg gleði meg sum eitt smábarn til premieruna.

Leikritahøvundurin nevndi Georg Brandes gamla og krav hansara um, at bókmentirnar skulu nema týðandi samfelagsspurningar og leggja upp til kjak. Georg Brandes segði m.a: 

"Det, at en Litteratur i vore Dage lever, viser sig i, at den sætter Problemer under Debat. Saaledes sætter f. Ex. George Sand Ægteskabet under Debat, Voltaire, Byron og Feuerbach Religionen, Proudhon Eiendommen, den yngre Alexander Dumas Forholdet mellem de to Kjøn og Emile Augier Samfundsforholdene. At en Litteratur Intet sætter under Debat er det samme som, at den er ifærd med at tabe al Betydning. Det Folk, som frembringer den, kan da længe nok troe, at al Verdens Frelse vil komme fra det, det vil see sig skuffet i sin Forventning; det bli­ver ikke mere et saadant Folk, som styrer Ud­vikling og Fremskridt, end Fluen gjorde det, da den mente at drive Vognen frem, fordi den nu og da gav dens 4 Heste et ubetydeligt Stik"

HVAT HENDIR TANN DAGIN, TÁ FISKIMENN FÁA EINA HAVFRÚGV Í TROLIÐ? Á TJÓÐPALLINUM ERU TEY FARIN UNDIR VENJINGAR AV NÝSKRIVAÐUM LEIKI EFTIR JÓANES NIELSEN, SUM MILLUM ANNAÐ SETIR HENDAN SPURNING.

“Vit byggja Føroyar á aldum. Vit reka á kenslunnar havi.

— Úr yrkingini "Hugo er deyður"

- Tað merkir m.a. at okkara fiskivinna og samfelagið sum byggir á vinnuna, er sera viðbrekið, og júst tað er kjarnin í leikinum HAVFRÚGVIN. Høvðuspersónurin Olivar gjørdist avlamin á trolaradekki, og gjøgnum hansara kritisku eygu, og sambondini sum hann hevur við familju og kenningar, uppliva vit Føroyar í dag.

Soleiðis sigur Jóanes Nielsen um nýggja leikin HAVFRÚGVIN, sum hevur heimspremeru á Tjóðpallinum leygardagin 17. september.

Vit kenna Jóanes sum eitt slóðbrótandi skald, ið fevnir víða, bæði á bundnum og óbundnum máli, sum yrkjari og sum stuttsøgu- og skaldsøguhøvundi. Umframt ein ídnan viðmerkjara til samfelagskjakið. Eisini er nýggj føroysk skaldsøga á veg frá honum. Skaldskapurin hjá Jóanesi er týddur til fleiri mál.

Jóanes hevur fingið Norðurlendska Dramatikaraprísin, Mentunarvirðisløn Landsins, Mentunarvirðisløn M. A. Jacobsens og FMA fyri Ársins sangtekst. Eisini hevur hann verið tilnevndur Bókmentavirðisløn Norðurlandaráðsins fimm ferðir. Jóanes hevur eisini fleiri ferðir móttikið starvsløn fra Mentunargrunni Landsins. 

EITT SPENNANDI TOYMI AV FØROYSKUM UNGUM LISTAFÓLKUM

Leikstjóri er Eyðun Johannessen og hann hevur verið eisini verið ráðgevi hjá Jóanesi í sambandi við leikritið. Afturat sær hevur hann hesuferð eitt heilt serstakt toymi av royndum, ungum og dugnaligum føroyskum listafólkum. Altjóða pallsniðgevin Sámal Blak ger pallmynd og búnar. Sámal hevur gjørt pallmyndir til operur, sjónleikir og konsertir kring heimin og hevur vunnið fleiri virðislønir. Tónaskaldið Jens L. Thomsen, ið vit m.a. kenna frá bólkinum ORKA, ger tónleik og ljóðmynd. Filmsleikstjórin Heiðrik av Heygum, ið gjørdi ræðufilmin SKULD og videoløg fyri m.o. EIVØR og BYRTA, stendur fyri videoupptøkum. Turpin N. Djurhuus stendur fyri ljósdesigni og Gunn Reginsdóttir Joensen er koreografur.

Leikarar eru: Annika Johannessen, Beinta Clothier, Súsanna Tórgarð, Hjálmar Dam, Páll Danielsen umframt Høgni Olsen og Eyð Matras, sum fyri fyrstu ferð eru at síggja á Tjóðpallinum.

 

DISSONANT THOUGHT - Hansina á Norðurbryggjuni í Keypmannahavn

Hansina Iversen. Norðurbryggjan. Fernisering leygardagin 27. august kl.15    http://www.nordatlantens.dk/

Framsýning í tíðarskeiðnum: 28. august – 16.oktobur2016

Dissonans er eitt herliga dynamiskt hugtak, sum tónleikasøguliga hevur sín ávísan týdning. Dissonans merkir upprunaliga misljóð, men fevnir eisini um okkurt, sum ljóðar øðrvísi - innan fyri modernismuna er hetta "øðrvísi" vorðið eitt lyklaorð, har hesin dissonansur ofta verður mettur sum idealið heldur enn tann avkláraða harmoniin.

Eg  havi sæð myndirnar í atelierinum hjá Hansinu Ivesen, og tí kann eg viðmæla framsýningina, sum verður eitt dynamiskt fýrverkari av mótgangandi rørslum og tonkum. Fleiri av myndunum eru so risastórar, at tú sum áskoðari fært eina serliga, sansaliga uppliving av teimum, tá tú mentalt kavar inn í myndaflatuna. 

Myndevnini hjá Hansinu Iversen eru serstøk og enn sum áður er talan um nonfigurativar myndir. Málningarnir stinga seg fram sum ein heildarupploysn av bæði geometriskum formum eins og einum materiellum og fysiskum streymi, ið er til staðar í verkunum sum breið, bylgjandi pensilstrok. Málningarnir hava einki heiti og einki ítøkiligt innihald, men teir innihalda ein úrdrátt av sansing. Ein kennir á sær, at málningarnir eru eitt úrslit av einum sinnisligum eins og einum fysiskum arbeiðshátti.

Dissonant Thought  er ein sýning sprottin úr tankanum, fyri eygað – men kanska eisini fyri oyra? ”Dissonans” vísir til hoyrisansin. Man tosar um litljóð, og vit flyta okkum inn í samansansing; tað óskiljandi samanspælið, ið kyknar upp millum fleiri sansir. Málningarnir kunnu eisini, eins og heiti á sýningini sipar til, upplivast sum flótandi tankar ella ”tilvera”, ið taka við og avtaka í formi, broyta litir, styrkjast ella blikna – sum ”ljóða ymiskt”. Við øðrum orðum, ein sansalig heildaruppliving. 

Teitur Lassen í Cadogan Hall

Trý ár eru liðin síðan síðstu útgávuna frá einum av okkara mest gávaðu tónleikarum, Teiti Lassen. Tað var tann meistaraliga og fjølbroytta Story Music, sum kom í 2013. Tað kann tykjast sum ein drúgvur steðgur, men í verkuleikanum er tónleikaverkið hjá Teiti Lassen í støðugari menning, tað ekspanderar og fer í allar ættir. Hann arbeiðir alla tíðina við tónleikinum, í næstum verða framførslur við debutútgávuni hjá honum, Poetry & Aeroplanes og 29. oktober verður hann at hoyra í Cadogan Hall í London saman við The British Sinfonietta og amerikanska contemporary klassiska tónaskaldinum Nico Muhly. http://www.cadoganhall.com/event/teitur-and-nico-muhly-161029/

Eg havi spurt Teit hvussu hetta samstarv er komið í lag.

TL: Eg og Nico skrivaðu tónleik til Holland Baroque Society í 2007-2009. Verkið eitur Confessions og tað var framført á 10 konsertum í Niðurlondum millum annað á Concertgebeouw í Amsterdam. Nú er ætlanin at framføra tað ymsastaðni aftur. 

KP: Hvaðani kennir tú Nico Muhly?

TL: Nico hevur arbeitt nógv í Íslandi, so tað er umvegis vinfólk hagani. Okkum dámdi tónleikin hjá hvør øðrum og byrjaðu at samstarva við Confessions. Nico hevur vitjað fleiri ferðir í Føroyum og nógvir av sangunum á Confessions eru skrivaðir á Velbastað. 

KP: Merkir hetta, at tú í størri mun fer at arbeiða við contemporary klassiskum tónleiki heldur enn við samtíðarpoppi

TL: Eg skrivi tónleik og sangir og hugsi ikki so nógv um hvussu tað skal eita. Tað frøir meg at sjangrunar eru alt meiri diffusar í dag. Um vit kunnu samanbera við mat, eri eg ikki bert áhugaður í gularøtum, men mati í heila tikið. Eg havi júst gjørt eitt sera populistiskt popp-rokk album í Berlin við einari sangarinnu og mín næsta uppgáva er at skriva eitt tónaverk til ein Berlinarfilharmonikara fyri solo trombone og eitt annað tónaverk til eina guitarkvartett.

KP: Hvat gert tú annars? Nær kemur næsta útgávan og hvat snýr tað seg um? 

TL: Um heilt stutta tíð, tit hoyra frá mær...

 

Framúrskarandi og egin - Barbara í Gongini

Fotomyndir: Umberto Fratini

Fotomyndir: Umberto Fratini

Mótavikan í Keypmannahavn, Copenhagen Fashion Week endaði fríggjadagin og aftur hesa ferð hevur Barbara í Gongini tikið lut. Eftir myndunum frá sýningini at døma er føroyski sniðgevin tryggari og meira sannførandi enn nakrantíð í sermerkta stílinum, sum er hennara heilt egni. Tað er hetta, sum teir flestu ummælararnir taka fram, at Barbara í Gongini er ein sera egin sniðgevi.

Hugtakið avantgarde stavar frá myndlistini við einum kravi til listafólkini um at tey skulu vera framman fyri restina, tey skulu bróta mørk og ikki lata sær lynda, men alla tíðina bróta upp úr nýggjum. Avantgardisman var grundleggjandi í fleiri av teimum modernistisku listarákunum, sum settu spurnartekin við hvat list er, t.d. innan dadaismu. Avantgardumóti tók seg upp í trýssunum og er í sær sjálvum eitt sera áhugavert hugtak. Við tað, at móti í breiðari merking jú má vera grundaður á popmentan, á rák, sum ganga fyri seg í nútíðini millum tey flestu, er avantgarde tað øvugta og tessvegna er avantgardumóti í ævigari andsøgn við sjálvan, men ein avantgardusniðgevi sum Barbara í Gongini flytir seg í heilum yvirum mørk eisini crossover frá móta til list.

Ein høvuðstáttur innan avantgarde er at verkini seta spurningar og problematiserar. Hetta sama er galdandi fyri úttrykkið hjá Barbaru í Gongini. Um vit t.d. hyggja at myndunum frá hesi nýggju sýningini hjá Barbaru í Gongini, sæst, at talan ikki er um at fylgja einum siðbundnum, glamourøsum vakurleikaideal á la Hollywood. Heldur fer okkurt slag av problematisering fram, sum setur spurningar til frammanundan galdandi vakurleikaideal. Modellirnar tykjast sminkaðar við denti á tað, vit vanliga plaga at goyma við sminku, myrkar rendir undir eygunum og hangandi eygnabrýr, sum hevur við sær, at modellirnar síggja ørkymlaðar út. Her er bæði drama og humor á skránni. Hárið er í fleiri førum sett eins og ein hjálmur kring høvdið niðurum høkuna. Høvuðslitur innan avantgardumóta er svart og hetta er eisini galdandi fyri klæðini hjá Barbaru í Gongini, sum tó eisini brúkar hvítt og grátt. Við avmarkaða litavalinum verður natúrligt fokus á linjurnar, skap, samansetingar og klipping. Klæðini hjá Barbaru í Gongini taka umhvørvislig atlit, tey eru burðardygg og leggja upp til individuellan kreativitet Her eru fleiri løg av klæði, sum umskarast, men gjøgnumskygnið og kláru linjurnar verða onkursvegna varðveittar. Úttrykkið er androgynt, tað er til tíðir ikki lætt at gjøgnumskoða kynið á modellunum og hetta er greidliga heldur ikki av stórum týdningi, tí her verða øll parametur bjóðað av.

Tað tykist loysa seg at vera konsekvent sum Barbara í Gongini, hon er í hæddini sum sniðgevi beint nú og tað sæst longu á eldhugaðu, altjóða ummælunum, at hennara show hevur verið sera væl eydnað. Tá tað endaði takkaðu áskoðararnir við standandi ovatiónum. Fleiri av ummælarunum nevna eitt ávíst postapokalyptiskt brá, at modellirnar minna um zombiar, sum vála runt eftir heimsins enda, og tað er satt, at eitt ávíst lyndi hómast í  mun til at seta umhvørvisligar spurningar, men her er somuleiðis hópin av elegantari coolness, list og skemti yvir kollektiónini.

Í Euroman.dk tekur Ditlev Fejerskov samanum mótavikuna við at nevna fýra sniðgevarar: “Den københavnske modeuge går på hæld og lægger dermed tre dages fejring af dansk mode bag sig. I år var der flere spændende herreshows på programmet, hvor der blandt andet var et kærkomment comeback til Won Hundred, og flotte og gennemførte modeshows fra Han Kjøbenhavn, Henrik Vibskov og Barbara Í Gongini”.

The Nordic Style Magazine skrivar um nýggju kollektiónina hjá “The Faroese brand Barbara I Gongini”, at hon er listarlig, hóskandi hjá øllum, serliga teimum djørvu og umhvørvisliga tilvitaðu. Beto Guzman Abundes skrivar á heimasíðuni nordicstylemag.com, at klæðini í ár ikki bert eru progressiv, men at tey eisini eru ein sterk avspegling av dna´num hjá fyritøkuni, sum er at miðsavnast um tað frælsa individuella heldur enn tær føstu katergoriirnar, sum vanliga verða brúktar. Kollektiónin er døpur og elegant við framúrskarandi listarligum ískoytum. Positiva ummælið endar við eini avbjóðing til lesaran: “If you have the attitude and the interest in owning something a little bit more conceptual, this collection will become your guide on how to do Spring with a tad of Modern Art in it”.

Emilie Graulund skrivar á cover.dk, at Barbara í Gongini aftur sýndi fram eitt show, sum skaraði framúr: “Hvor det sidste sæson betød en performance med to dansere i vilde showpieces, var det i denne omgang mere afdæmpet hvad selve showet angik. Til gengæld var showlokationen noget af det vildere. Barbara í Gongini holdt nemlig show ude i en stor containerhal langt ude på refshaleøen. Med technomusik som hyldede smerte, død og dans trampede modellerne ind på en catwalk mellem høje mure skabt af containere. Tøjet, der som sædvanligt var holdt i primært sort med enkelte hvide outfits i starten af showet, var løst, dekonstrueret og flagerende med store, tribal inspirerede halskæder. Modellerne var stylet med håret redt op omkring ansigtet og mørk zombie make-up, og endda med ekstra påsat hud, som skallede af. Tøjet var måske let og løst, men showet gav et indtryk af dystopiske krigere på techno klub i containerhal”.

Í The Daily fegnast Courtney Forrest um showið, sum hon kallar eina visuella veitslu frá byrjan til enda og so er hon sera hugtikin av leðurjakkunum (each more masterful than the last).

Mótajournalisturin Sarah Skarum er somuleiðis heilt ómetaliga positiv og sigur seg beinleiðis hava fingið eina opinbering av Barbaru í Gongini. Hon skrivar í Berlingske Tidende: “Nogle gange får man en åbenbaring. Pludselig revner himlen, og alt giver mening. Det skete for mig, da Barbara I Gongini holdt show på Refshaleøen i en kæmpe hal, fyldt med skibscontainere langs begge sider af catwalken. For enden en enkelt container, hvor der stod en musiker og spillede. Over et net og så svævebaner, hvor vovelystne besøgende i oplevelsescenteret Urban Camp, der også holder til i bygningen, kunne glide på stålwirer over sceneriet. Poengið við klæðunum hjá Barbaru í Gongini er sambært Sarah Skarum tann vantandi fasittlistin, at hennara klæði ikki eru ein føst, definerað uppliving, sum er avgjørd frammanundan. Tað ber til at justera, broyta í mun til hvør er í klæðunum. Kyn, aldur og stødd hava ongan týdning. Tað, ið hevur týdning er hvat mann sjálv velur.

Stóru hálsprýðini hava Monies gjørt. Monies er eitt danskt, eksklusivt smúkkumerki, sum Nikolai og Gerda Lynggaard stovnaðu í 1973. Í Monies gera tey unikasmúkkur við náttúrutilfari sum t.d. træ, stein, koralir, rav, gull og gággur. 

Stóru hálsprýðini hava Monies gjørt. Monies er eitt danskt, eksklusivt smúkkumerki, sum Nikolai og Gerda Lynggaard stovnaðu í 1973. Í Monies gera tey unikasmúkkur við náttúrutilfari sum t.d. træ, stein, koralir, rav, gull og gággur. 

 

 

 

 

Góða Ovastevnu

Nólsoyarmálarin

 

Fyri sjey árum síðani var eg stødd í Nólsoy leygardags-ovastevnudagin. Tá skipaði eg saman við Tórshavnar Kommunu fyri framsýning við málningum hjá Steffan Danielsen, sum Emil Thomsen, útgevari átti. John Dalsgarð og eg høvdu skrivað bók um Steffan Danielsen, hon kom út í september sama árið. Framsýningin gekk fyri seg í snotiliga barnagarðinum í Nólsoy og eg minnist, at júst henda upplatingardagin var rættiligt óveður, men allíkavæl vóru stak nógv fólk møtt til upplatingina. Har vóru 17 ómetaliga góðar myndir at síggja, onkrar teirra kunnu í dag síggjast í Listasavni Føroya. Birgir Kruse hevði leitað sær til Nólsoyar, hann helt røðu, sum sæst á blogginum hjá honum saman við nøkrum herligum fotomyndum hjá Ole Wich frá ferniseringini.  http://birkblog.blogspot.com/2009_07_19_archive.html

Í storminum á Ovastevnu í 2009 minnist eg stóran blíðskap í onkrum køki - har var øl og alt møguligt; tað besta við at vitja í Nólsoy er umframt blíðskapin, at fleiri hava Steffansmálningar hangandi. Hann er og verður ein av mínum yndismálarum. Eg havi skrivað um Steffan Danielsen í einum donskum tíðarriti um outsidaralist, sum kemur í heyst. Her er eitt brot úr greinini:

Eitt hugtak sum outsidaralist gevur valla meining í Føroyum í fimtiárunum. Eitt lítið oyggjasamfelag í uttasta útjaðara í Europa er frammanundan rættiliga “outside” uttan listaakademi, konservatorium og tílíkt fínt, men við einum sprettandi umhørvi av viljasterkum listafólkum, sum eftir kríggið vóru vend heim eftir lokna útbúgving á kongaliga kunstakademinum í Keypmannahavn.

Allíkavæl tykist outsidaralist vera júst tað rætta hugtakið, tá talan er um ein einara sum Steffan Danielsen (1922-1976), sum livdi og arbeiddi í Nólsoy uttan fyri Tórshavn í útjaðaranum á tí uttasta útjaðaranum. Útjaðarahugtakið var til alla eydnu ikki uppfunnið tá, so flestir føroyingar munu hava verið væl nøgdir við staðseting sína í Norðuratlantshavi mitt í heimsins nalva ella beint við síðuna av. Tað var William Heinesen, sum skrivaði um nalvan og sum skrivaði um tornið á heimsins enda, men hann var eisini ein serstakliga týdningarmikil persónur fyri táverandi listaumhvørvið bæði sum aktivur málari, og ikki minst sum kurator og fyriskipari av fyrstu felagsframsýningunum av føroyskari list. Til eina tílíka Ólavsøkuframsýning í 1952 kom Steffan Danielsen fyrstu ferð við sínum myndum og varð møttur við eldhuga, serliga Jack Kampmann var hugtikin av Steffan – hetta segði Zacharias Heinesen mær. Myndirnar hjá Steffani vórðu hongdar á eitt heiðurspláss og hervið var ein av sermerktastu listafólkakarrierunum í Føroyum sett í gongd.

Tá fyrsta royndin at gera eina føroyska listasøgu kom út í 1982 í bókini “Føroysk list”, sum Emil Thomsen gav út skrivaði William Heinesen tekstin. Tað er her, hann lýsir Steffan Danielsen at vera tann mest sermerkta av teimum føroysku listamálarunum. Hann verður lýstur sum ein orðfáur maður, sjálvlærdur málari, sum gekk sínar egnu leiðir. Heinesen heldur ikki, at tað yvirhøvur bar hjá hesum málara at upptaka læring og tí heldur hann ikki, at listaskúlar sum so vóru relevantir fyri Nólsoyarmálaran.

Í mínari bók um Steffan Danielsen eri eg ikki ósamd við William sum so, hansara lýsing av Nólsoyarmálaranum er sjáldsama gløgg. Allíkavæl meti eg ikki, at Steffan Danielsen var ein mother natures son, ein óspiltur naivist, sum málaði uttan nakað kulturelt input, tvørturímóti. Steffan Danielsen var føddur við einum óvanliga sofistikeraðum móttakara, sum bæði gjørdi hann føran fyri at síggja sítt umhvørvi við æviga frískum eygum. Men harumframt granskaði hann verkini hjá starvsfelagum og listabøkur, og megnaði hervið at fevna rákini innan klassisku modernismu. Hansara myndir eru til tíðir kubistiskar, naturalistiskar impressionistiskar, symbolistiskar, men mest av øllum og altíð eru tær Steffanskar og takk og lov fyri tað.

Eg fari hervið at ynskja øllum eina góða Ovastevnu.

Fríða hevur fingið arbeiðsfrið

Listakvinnan Fríða Matras Brekku í Steinprenti

Listakvinnan Fríða Matras Brekku í Steinprenti

Danski sjálvsognarstovnurin, Huset í Asnæs hevur, síðan hann læt upp í 1973, hýst nógvum føroyskum listaframsýningum, eitt nú hevur Bárður Jákupsson havt fleiri framsýningar har í ljósu húsunum í Odsherred, har hann, Zacharias Heinesen, Eyðun av Reyni og Torbjørn Olsen eru gestalimir.

20.august er Steinprent við á framsýning har í húsinum og seinni í heyst, 15.oktober verður framsýning við Bárði Jákupsson og Fríðu Matras Brekku. Hon sýnir fram steinprent og vatnlitamálningar, hann sýnir fram málningar.

Bárður Jákupsson

Bárður Jákupsson

Og sjálvt um munirnir eru nógvir millum tey bæði listafólkini, so taka bæði støði í landslagnum, Bárður Jákupsson í sínum ljómandi musikalsku, rútmisku náttúruabstraktiónum, Fríða Matras Brekku í sínum stillisligu og neyvu náttúrulýsingum. Listafólkini hava eisini tað til felags, at tey hvør í sínum lagi hava brúkt nógva tíð uppá ein listastovn. Bárður Jákupsson var í ein mansaldur stjóri í Listasavninum og Fríða Matras Brekku er onnur helvtin av toyminum, sum í mong ár hevur rikið dagliga virksemið í Steinprenti. Tí er tað vanliga ikki hon, men onnur listafólk, sum hava fremsta leiklutin í Steinprenti.

Tær nýggju myndirnar

Tær nýggju myndirnar

Hesar seinastu vikurnar hevur tað tó verið listin hjá Fríðu Matras Brekku á breddanum í Steinprenti, og burtur úr eru komin fleiri stór steinprent. Sjálvt um Fríða Matras Brekku tekur myndevnisligt støði í náttúruni júst sum siður hevur verið síðan føroysk list tók seg upp í byrjanini av 20. øld, eru hennara myndir ógvuliga øðrvísi enn t.d. myndirnar hjá Niels Kruse, Jógvani Waagstein og Kristin í Geil, sum við íblástri frá tjóðskaparromantiska rákinum og fronskum listarákum síðst í nítjandu øld, staðstettu Føroyar á løriftið. Kanska skulu vit eitt vet longur aftur í føroysku listasøguna til donsku prestafrúuna á Viðareiði, Floru Heilmann, sum málaði blómumálningar og sum sambært Bárði Jákupsson møguliga hevur gjørt sítt til, at fyrstu føroysku málararnir fóru til verka.

Fríða Matras Brekku

Fríða Matras Brekku

Í patriarkalska samfelagnum var málningalist annars ikki hildin at vera hóskandi arbeiði hjá kvinnum, men blómumálningar vórðu sodánt góðtiknir sum eitt slag av málaðum broderíi, ið altso var nóg feminint til at tað var mett at vera forsvarligt hjá kvinnum at takast við. Í mun til teir gomlu  blómumálningarnar, eru nýggju blómuprentini hjá Fríðu Matras Brekku meira modernaðar nærmyndir av blómuskapum við tilsipingum til amerikanska popplist við denti á tað ónatúrliga, kunsturliga.

Fríða Matras Brekku

Fríða Matras Brekku

Stilla skemtingarsemið fyllir nógv í myndunum hjá Fríðu Matras Brekku, sum tó eisini fevnir vakurleikan og sorgblídnið í teimum menniskjatómu landsløgunum. Tær nettu laseringarnar og neyvleikin í strikuni siga okkum hvussu stóran týdning handverkið hevur fyri listakvinnuna, ið skal ansa eftir, at myndirnar ikki gerast ov vakrar - eg hugsi, at dugnaligi grafikarin Marius Olsen man vera ein fyrimynd hjá henni í hesum sambandi.

Fríða Matras Brekku

Fríða Matras Brekku

Við síðuna av blómum og landslagsmyndum, eru djórini ein myndevnisligur aðaltáttur í verkunum hjá Fríðu Matras Brekk. Um hugsað verður um hvussu nógvan seyð, vit hava í Føroyum, er tað í grundini áhugavert hvussu lítið hann fyllir í føroyskari list. Í verkinum hjá Fríðu Matras Brekku er hann øðrvísi insisterandi. Hon hevur málað fleiri seyðaportrettir, men seyðir síggjast eisini ymsastaðni í hennara landsløgum. Hennara alstóri kærleiki og virðing fyri djórum sæst sera væl í myndunum, sum eisini til tíðir eru stuttligar.

Til dømis steinprentið, sum ímyndar ein einsamallan seyð undir sólarmyrking. Vit síggja seyðin aftanífrá upp móti teirri svørtu sólini, og orsaka av høvuðbragdinum og teimum hangandi oyrunum fáa vit varhugan av hvussu øtiliga bilsin, seyðurin er av stórbæra náttúrufyribrigdinum.

Himmalin og skýrák eru somuleiðis millum høvuðsmyndevnini bæði í dramatiskum nærmyndum av ljósi og myrkri og í meira avkláraðum panoramiskum myndum.

- Sum skilst er Fríðu Matras Brekku sera fegin um at verða boðin við at framsýna saman við einum so dugnaligum og etableraðum listamanni sum Bárði Jákupsson, og nú verður spennandi, tí tað sær út til, at hon loksins hevur fingið arbeiðsfrið á tí annars rokaliga verkstaðnum.

Fríða.jpeg

Skulu kvinnur vera naknar fyri at sleppa at vera standmyndir í Føroyum?

 

Eg rokni bara við tí, at tær báðar eiggiligu damurnar uttan fyri keypssamtøkuna í Havn munu hava fingið ein ávísa ávirkan á hvussu sonur mín fatar list í almenna rúminum. Orsakað av staðsetingini av hesari standmyndini beint við handilin, har vit keypa inn, hevur hann sæð hana ógvuliga ofta. Tá hann var minni mundi hann ikki komið yvir, at konurnar soleiðis vóru farnar til handils í ongum klæðum og mítt møsn um klassiskar grikskar fyrimyndir munaðu ikki tað stóra. Nú hann er sjey ár, fáa vit næstan ikki keypt inn uttan at hann gevur antin aðrari ella báðum damunum í standmyndini ein eftirtrykkiligan brest í rumpuna. Konustandmyndin, sum Andrias Andreassen gjørdi í 1992 er ein av mongum, ið seinastu nógvu árini eru settar upp kring landið. Tann síðsta standmyndin í røðini, Kópakonan í Mikladali, elvdi til kjak, tá hon varð avdúkað fyri kortum. Kjakið hevur snúð seg um bæði estetikk og um moral, um hvat standmyndir eru fyri nakað, um kópakonan verður tulkað sum eitt sexobjekt ella um hon í veruleikanum er longsulsfull uppá sín urkvinnuaktiga (og harvið erotiska) máta, um søgnin er tulkað nøktandi ella á mandchauvinistiskan hátt. Borgarstjórin í Klaksvík, Jógvan Skorheim spáar Kópakonuni ikonstatus og tað er ikki óhugsandi, at framtíðarlagnan hjá Kópakonuni verður hin sama sum Lítlu Havfrúnni í Keypmannahavn og Molly Malone í Dublin. Tær eru ikki serliga áhugaverdar standmyndir, men tær virka tó sum effektiv fólkslig savningarpláss og høvi hjá ferðafólkum at taka sjálvsmyndir og hetta er eftir øllum at døma eisini ætlanin við Kópakonuni. Longu nú hevur ein ørgrynna av fólkum valfartað norður til Mikladals at hyggja at stórfingnu standmyndini, ferðafólkatalið er fleirfaldað.

Kanningar hava staðfest í ríkiligt mát, at standmyndir og list í almenna rúminum hava ómetaliga stóran týdning fyri bæði okkara trivnað og okkara hugsunarhátt, standmyndirnar ríka okkum dagliga og fáa okkum til at undrast og at hugsa. List í almenna rúminum gevur okkum nýggj sjónarmið í mun til okkara egnu samtíð og harvið ávirkar hon okkara gerandisdag og tí hevur tað stóran týdning, tað, sum verður sett upp, tí ofta verða standmyndirnar settar upp fyri at vera.

Søgan um kvinnur og standmyndir í Føroyum er ein søga í fleiri pørtum, sum umskarast patriarkalska samfelagið, men ikki nógv meira enn tað, tí tær flestu føroysku standmyndirnar eru lutfalsliga nýggjar. Søgan snýr seg í øðrum lagi um kvinnur sum myndevni og í hinum lagi snýr hon seg um kvinnuligir myndahøggarar. Síðstnevnda søga er skjótt fingin frá hondini, men tað var tó ein kvinna, sum gjørdi eina av okkara kendastu standmyndum, hana, sum allir føroyingar savnast um á Ólavsøku, bringumyndina av Rasmusi Effersøe, sum stendur á vøllinum framman fyri tinghúsið. Tað var Anne Marie Carl Nielsen, ið tó at hon sum siður var bar navnið hjá manni sínum, danska tónaskaldinum, Carl Nielsen, var ein sera sjálvstøðug listakvinna, ið heilt óvanligt fyri hennara tíð, setti listarlig atlit framum familjuatlit. Standmyndin, sum hon gjørdi var av einum manni, men hon varð bíløgd av einum bólki av mentafólkum av báðum kynum, sum hildu, at Effersøe hevði heiðurin uppibornan. Umframt Anne Marie Carl Nielsen kann eg ikki koma í tankar um nógvar kvinnuligar myndahøggarar í Føroyum, men leirlistakonan, Guðrið Poulsen vann eina standmyndakapping hjá Tórshavnar Kommunu við Himmalspegilinum í Gundadali, sum er nýskapandi í føroyskum listahøpi við tað, at tað ikki er ein standandi figurstandmynd sum so, men ein liggjandi rúmlig installatión, sum m.a. er gjørd burturúr glaseraðum leirflisum.

Í einum ómetaliga negativum íslendskum ummæli av einari føroyskari listaframsýning fyri nokk so nógvum árum síðani, staðfesti firtni ummælarin, at føroysk standmyndalist var á støði minnisvarða. Tó at hetta mestur var hugsað sum provokatión, hevði hann á ein hátt rætt og nú nærkast vit kjarnutrupulleikanum. Standmyndir í Føroyum eru fyrst og fremst minnisvarðar, ið verða reistir til frama fyri sjómonnum og øðrum monnum, sum hava avrikað okkurt serligt. Vit hava standmyndir av Hans Andriasi Djurhuus, Victor Danielsen, J.K.Kjølbro, Mikkjal á Ryggi, Jákupi Dahl, Sigmundi Brestison og Tróndi í Gøtu. Av kvinnustandmyndum komi eg í tankar um Fípuna Føgru í Klaksvík, Tariru álvagentuna í Viðarlundini í Havn og Kópakonuna. Hetta eru allar naknar, dreymaverur, sum eru kroppsliga vakrar, men sum eru lýstar uttan nakra persónliga einstaklingatign. Við eini umskriving av kenda slagorðinum hjá listabólkinum Guerilla Girls kunnu vit tá spyrja um kvinnur skulu vera naknar fyri at sleppa at vera standmyndir í Føroyum. Tær skulu í øllum førum ikki vera veruligir persónar. Tað er Hans Pauli Olsen, ið hevur gjørt tær tríggjar kvinnustandmyndirnar, sum eg nevndi, eins og hann hevur gjørt rættiliga nógvar av standmyndunum, sum eru settar upp í Føroyum seinastu árini. Hetta er als ikki ringt at skilja sum so. Hann er sera dugnaligur, arbeiðssamur og vit hava ikki nakran annan, sum dugir tað, sum Hans Pauli Olsen dugir at fáa burtur úr leiri. Traðarmaðurin, sum stendur uttan fyri Býráðshúsini við Vaglið í Havn, er t.d. ein framúrskarandi standmynd, sum heiðrar traðarmonnunum. Hetta er ein sterkur, nakin maður við ovurstórum hondum, sum ber ein tungan klett - um vit hugsa um Kópakonustandmyndina er tað áhugavert, at Traðarmaðurin tykist fullkomiliga avsexualiseraður. Hann hevur einki kyn niðan fyri beltið.

Eg finnist ikki at listafólkunum, men eg haldi, at tey, sum bíleggja standmyndir runt um í Føroyum kundu hugsað seg betur um. Eg kundi hugsað mær, at vit fingu eitt meira fjølbroytt skulpturelt úttrykk í Føroyum, tí eg haldi, at okkara standmyndir í ov stóran mun eru figurativar, naturalistiskar heteronormativar bronzustandmyndir av hvítum menniskjum við idealkroppum. Listarlig dygd hevur ómetaliga nógv at siga, men fjølbroytnið er somuleiðis av eyðsæddum týdningi í einum rúmligum, demokratiskum samfelag. Kanska eru vit ov national og lokal, tá vit bíleggja verk. Aðrastaðni tryggja tey fjølbroytnið m.a. við onkuntíð at biðja altjóða listafólk. Í Íslandi t.d. er ein altjóða skulpturpark í Hafnafirði, har listafólk úr 16 londum hava gjørt hvør sítt verk, har eru verk hjá listafólkum úr m.a. Mexico, Sveis, Fraklandi, Finnlandi, Japan og Týsklandi, sum eru ómetaliga ymisk. Á Viðey við Reykjavík hava tey Imagine Peacetower, eina framúrskarandi ljósstandmynd hjá Yoko Ono Lennon. Fyrr í tíðini var ein standmynd tað sama sum ein bronsustandmynd, eitt monumentalt minnismerki til eftirtíðina. Soleiðis er tað ikki longur, ein standmynd hevur í prinsippinum listarligt frælsi javnbjóðis við alla aðra list. Men av tí, at standmyndir ofta eru heldur dýrari og umstendiligari at gera og seta upp, eru tær í størri mun enn onnur list treytaðar av avgerðunum hjá meira og minni kompetentum kommunupolitikarum.

STEINPRENT har listin trívist

Greinin er á enskum í blaðnum Atlantic Review – summar 2016 Myndir: Mureldur, Steinprent og Kinna Poulsen

Greinin er á enskum í blaðnum Atlantic Review – summar 2016 Myndir: Mureldur, Steinprent og Kinna Poulsen

At tað ber til at reka ein professionellan grafiskan verkstað í Tórshavn, norðuri í uttasta útjaðaranum í Europa, og at hópin av kendum listafólkum koma higar at arbeiða, er fyrst og fremst verkstaðsfólkunum í Steinprenti fyri at takka, men tað er eisini treytað av einum óvanliga stórum listaáhuga millum fólk her á landi, sum hava tikið undir við Steinprenti av fullum huga.

Verkstaðsfólkini eru tey bæði, Jan Andersson og Fríða Matras Brekku, og í ár eru seytjan ár síðani, at tey við hjálp frá m.a. fyrrverandi leiðara í Listasavni Føroya, Bárði Jákupsson stovnaðu Grafiska Verkstað Føroya, sum fyrstu árini lá í norðurendanum í Listaskálanum. Síðstu sjey árini hevur verkstaðurin húsast í gomlu fabrikkini hjá Öström á Skálatrøð í Havn, ein bygningur, sum í dag er halgaður mentanini. Jan Andersson er útlærdur litograf hjá I.C.Sørensen í Hjørring, har Jan hevði verkstað fyrr, og Fríða Matras Brekku er listakvinna umframt tað dagliga arbeiðið í Steinprenti.

Hendingaferð møtast tær báðar á verkstaðnum, listakvinnan og prentarin, tá Fríða Matras Brekku ger eina røð av prentmyndum í Steinprenti sum t.d. ta fínu røðina, ið er at síggja í løtuni á summarframsýningini í Steinprenti. Myndirnar eru vakrar, hugfarsligar og stuttligar lýsingar av seyði í føroyskari náttúru. Tey bæði, Jan og Fríða hava ymiskar hjálparar viðhvørt og tíðum er beinleiðis talan um eina familjufyritøku, tá teir báðir, Magnus V. Andersson og Mikkjal Andersson taka eina hond í. Nú í summar fekk Steinprent stóra viðurkenning fyri sítt virksemi frá danska Tjóðbankanum (Nationalbankens Jubilæumsfond), sum í brævi við heiðurslegati uppá 100.000 krónur staðfestir, at Steinprent er ein av sermerktastu grafisku verkstaðunum í Norðurlondum, ið eigur viðurkenning uppiborna fyri sítt góða arbeiði við grafiska tøkninum, og fyri at miðla hetta arbeiðið út til almenningin gjøgnum framsýningarvirksemið á gallarínum.

 

Mannagongdin

Litografiska tøknið er eitt sindur umstendiligt og í Steinprenti brúka tey bara teir ektaðu, tungu og stóru litografisku steinarnar, sum koma úr Solnhofen í Týsklandi. Áðrenn listafólkið byrjar at tekna á ein stein, eru undanfarnar myndir á steininum slípaðar burtur við einum brýnisteini. Síðani verða tveir steinar skúraðir móti hvørjum øðrum við vatni og carborundumpulvuri, hetta gevur eina fína kornuta yvirflatu, har tað kann málast ella teknast á við fitikendum kriti ella tusj. Listafólkið má tekna á ein nýggjan stein fyri hvønn lit, sum síðan verður prentaður og hetta hevur við sær, at tað lidna prentið ofta er úrslitið av eini drúgvari prosess, har bæði listafólk og prentarar mugu hava tunguna mitt í munninum, meðan arbeitt verður. Tá tekningin er liðug verður steinurin viðgjørdur soleiðis, at fitievnið situr fast í steininum. Eitt royndarprent verður síðani gjørt, sum listafólkið kann broyta um tað gerst neyðugt. Mannagongdin er dynamisk og livandi og ofta hendir okkurt, sum kemur óvart á.

 

Listaframsýningin

Summarframsýningin Sjá tú blánar, sum hongur í Steinprenti inntil 6.august, er nummar 58 í røðini av framsýningum har, og inniheldur m.a. verk, sum eru framleidd á verkstaðnum. Framsýningin byggir á eina yrking, sum Hans Andrias Djurhuus skrivaði í 1920. Flestir føroyingar kenna yrkingina, sum verður sungin, tá flaggdagur er. Yrkingin vendir sær til Merkið, hvørs reyði, blái og hvíti litur myndar koloristiska útgangsstøðið hjá framsýningini, sum eisini innihaldsliga nertur við tjóðskaparlig evni. Við á framsýningini eru Tróndur Patursson, John Kørner, Carl Jóhan Jensen, Peter Carlsen, Ian McKeever, Fríða Matras Brekku, Zacharias Heinesen, Jóhan Martin Christiansen, Tóroddur Poulsen og Ásmundur Poulsen. Teir fýra málningarnir hjá Tróndi Patursson, ið fylla allan endaveggin, eru lýsandi ultramarinbláir og geva við síni svimlandi dýpd eina stórbæra visión av kosmiskum upplivingum, sum Tróndur Patursson hevur havt á sjóferðum sínum. Annars fevnir framsýningin nokk so breitt um bæði náttúru og mentan, abstrakta og figurativa list, fínmentan og kitsch frá træprenti og litografi yvir málarí til fotografi og gipsrelieff umframt postkort.

 

Dugnalig listafólk

Yvir hundrað yrkislistafólk hava millum ár og dag arbeitt í Steinprenti, hvørs virksemi sjálvandi í stóran mun er treytað av teimum evnaríku listafólkunum. Tey flestu av teimum etableraðu føroysku listafólkunum sum t.d. Zacharias Heinesen, Rannvá Kunoy, Hansina Iversen, Tróndur Patursson, Bárður Jákupsson o.o. arbeiða her javnan og kunnu eisini koma í samband við útlendsk listafólk sum t.d. Ian McKeever, Jan Håfstrøm, Kathrine Ærtebjerg, John Kørner, Bjørn Nørgaard, Claus Carstensen, Knud Odde og mong onnur - yvirlit yvir listafólkini finst á heimasíðuni www.steinprent.com

 

Listafólk á verkstaðnum

Nógv virksemi hevur verið og verður á verkstaðnum í summar og í heyst. Fleiri av myndunum á teirri stórfingnu framsýningini, sum Marius Olsen hevur í Norðurlandahúsinum inntil 16.august eru framleiddar í Steinprenti. Framsýningin kann viðmælast, tí umframt at vera ein handverkari av Guðs náði er Marius Olsen samstundis ein spennandi, intellektuellur myndlistamaður, sum skapar myndir, ið seta spurning til veruleika og list og sum støðugt fáa áskoðaran at hugsa og at ivast. Tóroddur Poulsen fer í summar at arbeiða fram ímóti eini serframsýning í Steinprenti við grafikki og installatiónslist. Í føroyskari myndlist umboða hansara myndir eitt nýbrot. Vit hava áður kategoriserað føroysku listina at vera figurativa, hálvabstrakta ella nonfigurativa list, ið ofta tykist vera miðsavnað um tað sublima í stórslignum, náttúrufagnandi og sansaligum myndum. Hetta er ikki galdandi fyri verkini hjá Tóroddi Poulsen, sum eru meira hugsað, speisk og poetisk. Nýggja røðin av træprentum, sum hann gjørdi til framsýningina Sjá tú blánar er dømi um hansara poetiska ans við beinleiðis atliti til orðingina í framsýningarheitinum. Myndarøðin ímyndar ein persón, sum spakuliga blívur bláur. Talan er um eitt slag av einfaldaðum sjálvsmyndum, ið á áhugaverdan hátt sipa til sítt egna tøkni við tað, at andlitið tykist vera bygt upp av fjalum.

Ein listakvinna, sum ofta hevur arbeitt í Steinprenti er Rannvá Kunoy, sum seinni í heyst fer at arbeiða á verkstaðnum. Tað verður spennandi at síggja hvat hon finnur uppá. Rannvá Kunoy býr í London og hevur seinastu árini verið mest aktiv uttanlands við stórum framsýningum í Sveis og á Mallorca. Í fjør seldi hon fimm stór verk til kenda listasamlaran Charles Saatchi. Hon arbeiðir mest við málningum, men eisini við grafikki, har hon bæði leggur dent á at skapa dýpd og at gera vart við yvirflatan í myndunum, sum tessvegna darra og liva í spenninginum harímillum.

Kvøld við skapandi virksemi

Verkstaðshølini í Steinprenti eru ljós og góð við tjúkkum, hvítmálaðum steinveggjum. Her er høgt til loftið og vítt til veggja, og útsýnið er undurvakurt út á vágna, yvir á tað hvíta dómkirkjutornið og býarlívið uttan fyri litføgru bygningarnar í Vágsbotni, og uttast í sjónarringinum sæst tann vakra Nólsoyggin beint uttan fyri Havnina. Gerandisdagar hoyrist kirkjuklokkan kanska best um kvøldið, tá skýming og friður fellur um býin og fólk flest eru heimfarin eftir dagsins stríð. Í Steinprenti er ljós og virksemi hesi kvøldini. Her heldur arbeiðið á til seint út á kvøldið. Ofta arbeiða tey undir øgiligum tíðarpressi og einum óvikandi evstamarki, sum m.a. kemst av, at avvarðandi listafólkið skal heimaftur og tískil má vera umborð á flogfarinum eina ávísa tíð. Arbeiðið á verkstaðnum er miðvíst. Grafiska pressan koyrir javnt og samt meðan steinar verða slípaðir og litir verða blandaðir. Her verður kaffi kókað, tónleikur verður spældur á plátuspælaranum, her verður tosað um litir og tøkni, her verður flent eftir onkrari stuttligari anekdotu. Her er eingin hurlivasi sjálvt um ómetaliga nógv gongur fyri seg og mitt í øllum opinberast eitt liðugt verk - næstan sum var tað gandað fram.

Verkstaðsvinir

Nógv positivt kann sigast um Steinprent, men tað týdningarmesta er kanska, at verkstaðsfólkini við at tora at satsa uppá dygd hava skapað eitt umhvørvi, sum vit ikki hava havt áður í Føroyum. Tað er eitt umhvørvi, har yrkislistafólkini trívast og har sum øll listaáhugað føla seg vælkomin. Sum frá líður eru tey ikki fá, sum eru vorðin vinir hjá verkstaðnum og sum hava nýtt høvið til at gerast limir í áhugafelagnum Steinbrá, ið er fyri øll og sum stuðlar virkseminum hjá Steinprenti. 

 

Yndisligar og ikki so fanansaktigar Tívils døtur

Óstýriliga fanansaktigar og ikki serliga damuligar eru tær, genturnar hjá Tívili sambært skjaldrinum við sama navni; tvær eru í heljum, tvær í skeljum, tvær liggja brendar á brondum, tvær eru skotnar av londum...

- Mann skal kanska vera eitt sindur fanansaktig ella ein grumpy gomul kona fyri ikki at halda av nýggju vøkru útgávuni hjá vokalbólkinum Kata. Tað er heldur ikki á hvørjum degi, at Tutl gevur út eina sangbaseraða útgávu og hetta er í sær sjálvum gleðiligt. Talan er um eina snøgga fløgu við heitinum Tívils døtur, ið er líka vøkur og fín sum Katakvinnurnar sjálvar - undirritaða hevur bæði hoyrt og sæð tær framføra live fleiri ferðir. Tær eru allar kendar sangarinnur frá m.a. poppumhvørvinum: Unn Paturson, Eyð Berghamar Jacobsen, Arnfríð Lützen, Greta Bech og Guðrið Hansdóttir. Síðani 2013 hava tær sungið í Kata, tær syngja allar reint við klangi, sum fevnir um fólkasang við poppfraseringum og við íblástri í teimum bulgarsku kórunum, sum eg í síni tíð trálurtaði eftir á plátunum Le Mystère des Voix Bulgares við modernaðum útsetingum av bulgarskum fólkatónleiki.

Í hesum føri hevur Kata arbeitt við føroyskum, aldargomlum sangum, ið eru útsettir fyri kvinnurøddir. Í tíðindaskrivi verður greitt frá, at sangirnir á fløguni fevna breitt innihaldsliga – úr tí heldur lætta, skjaldraliga og skemtiliga, og søgur úr ævintýrkendum heimum, til frásagnir um dramatiskar kvinnulagnur, og ein spøkilsisvísa. Kórútsetingarnar hava Unn Paturson og Greta Bech gjørt. Hesar útsetingar eru gjørdar út frá laglinjum, sum føroyskir sangarar hava sungið inn á band frá 1902 til í dag.

Arbeiðið tekur útgangsstøði í stóra avrikinum hjá Marionnu Clausen (1947-2014), sum noteraði nótar á siðbundnum føroyskum løgum, sum hon fann í gomlum upptøkum. Upptøkurnar gjørdi Rógvi á Rógvu í Ólavskirkjuni í Kirkjubø í 9.-11. august, 2015. Finnur Hansen hevur ljóðblandað, og Óli Poulsen hevur mastrað. Finnur Justinussen hevur tikið myndir og Uni Árting hevur gjørt húsan við litkoordineraðum atliti til bæði tað siðbundna føroyska og tað modernaða bráið í verkætlanini.

Verkætlanin er altso dámlig, dugnalig, samanhangandi og væl gjørd, og hartil er útgávan sera væl miðlað í tveimum heftum, har tekstir og upplýsingar verða endurgivnir og harumframt verður greitt frá sangunum í smáum, áhugaverdum stubbum, ið eisini eru týddir til enskt. Á nøkrum løgunum eru slagverk við Rógva á Rógvu, og elektroniskar effektir við Lasse Thorning Jæger og tað klæðir útgávuni sera væl t.d. í Rura, rura barnið, tí sjálvt um alt gott kann sigast um útgávuna og sjálvt um tær fimm sangarindurnar leggja seg eftir at variera í dynamikki og klangi, so hevur teirra samlaða úttrykk lyndi til at gerast heldur monotont og deydligt, ov pent. Og tað er mín samlaða niðurstøða, at hendan útgávan er heldur pen, sløtt og pirruleys; ikki nóg fanansaktig.

At eg allíkavæl haldi Tívils døtur vera spennandi í støðum kemst fyri ein part av, at útsetingar sum t.d. Vevpíkan minna meg á hvussu framúr gott kórtónaskald, Unn Patursson er. Eg havi sjálv sungið kórverk hjá henni sum t.d. Glitra, Skermar og Purpurhinna (Porphyra umbilicalis), ið øll bera brá av einum tónaskaldi við óvanliga góðari tekstligari fatan, sum samstundis dugir at umseta tekstin til tónleik í til tíðir kompleksum útsetingum, sum altíð ljóma leikandi lætt. Tað er mín vón, at Unn Patursson í næstum fær tíð og umstøður til at arbeiða við einum stórum kórverki, og meðan eg bíði eftir hesum, fari eg at lurta eftir Vevpíkuni einaferð aftrat.