Glasir - við smølum myndlistarligum sjónarringi

glasfo.jpg

Nú lýst hevur verið við listprýðingini av stóra nýggja skúladeplinum í Marknagili, legði eg til merkis, at lýsingin um listprýðing fyri 3 milliónir krónur bara er orðað á føroyskum. Bygningurin er teknaður av BIG, Bjarke Ingels Group, sum er eitt altjóða arkitektafelag, grundlagt í Danmark, og sum umframt at arbeiða við menning av hugskotum um allan heimin í sambandi við býargerð og byggilist, eisini hevur teknað bygningar, sum eru bygdir í Korea og í USA osfr. Arkitektoniskt er talan um ein altjóða hugsaðan bygning, men listin skal eftir øllum at døma vera føroysk.

Ongastaðni í heiminum hava tey annars so stóran tørv á altjóða list sum í Føroyum, eitt land sum í ár 2016 ikki hevur megnað at fyriskipa føroyska luttøku á altjóða listamessum. Enn verri er tað, at vit enn ikki hava nakra permanenta framsýning av altjóða list í Føroyum. Listasavnið hevur føroyska list og tá savnið eina hissini ferð sýnir fram altjóða list sum t.d. á framsýningini hjá Ian McKeever, ja so møta bara nøkur fá. Sum kunnugt er okkara listasøga sera stutt og avmarkað og okkum tørvar altjóða kapping og íblástur um vit ikki púra skulu implodera í provinsiellari og protektionistiskari sjálvsnøgd. Sjálv haldi eg, at altjóða kapping skuldi verið uppløgd í eini so stórari og altjóða hugsaðari verkætlan sum Glasir, har vit fara at útbúgva fleiri túsund ungar føroyingar til kritiskar samfelagsborgarar, sum fleiri av teimum fara víðari út í heimin at útbúgva seg. 

Uppá fyrispurning mín um eina lýsing á enskum svarar Sigga Jacobsen, skrivstovufólk á Glasi soleiðis: ”..Í arbeiðssetninginum hjá nevndini er orðað, at listprýðisnevndin skal kunngerða uppgávuna at listprýða Glasir í føroyskum miðlum. Lýsingin er tí bert á føroyskum…”. 

Stuðul til film

Heiðrik á Heygum: Skuld. Myndin er tilvildarliga vald.

Heiðrik á Heygum: Skuld. Myndin er tilvildarliga vald.

Nú ber til at søkja stuðul til film. Tøka játtanin er 430 tús. kr. í hesum seinna stuðulsumfari 2016. Stuðul kann verða veittur til ymsar tættir innan filmsgerð, harundir hugskots- og handritsmenning, undanframleiðslu, framleiðslu, eftirframleiðslu og útbreiðslu. Stuðul kann verða játtaður til einstaklingar, bólkar ella feløg. Freistin at søkja er 1. september 2016 Allar umsóknir eiga at verða skrivaðar á serstakt umsóknarblað til endamálið. Umsóknarblað við vegleiðing er at finna á heimasíðu Mentamálaráðsins: www.mmr.fo ella kann fáast við at venda sær til: Mentamálaráðið Hoyvíksvegur 72 Postrúm 3279 - 110 Tórshavn Telefon 30 65 00 – Telefax 30 65 55 e-postur.: mmr@mmr.f

Orka - Vað

 TEITUR LASSEN UMMÆLIR NÝGGJU ÚTGÁVUNA HJÁ ORKA

Write here...

Heitini eru stutt, sum vietnamesisk eitt-stavilsis orð. Vað, Skin, Kav, Vrak, Blik. Tað hóskar til stílin og kanska til verkætlanina, bólkin og einstaklingin Orka (Jens L.Thomsen), sum hann er í dag. Einfaldi húsin tykist eisini at siga hetta. Nýtt. Orka. Alternativt. Víðari. Tað er ikki nógv í tónleikinum ið setur seg fast fyrstu ferð, einki sum er ikoniskt alt fyri eitt, eingi orð ið eru at minnast. Eg kenni ikki so nógv tilfar aftur frá fyrstu ferð eg hoyrdi útgávuna, men aftaná at hon er spæld fleiri ferðir fær hon eitt eyðkenni, ein lit, eina veru. Í dag haldi eg til dømis, at ljóðið í lagnum Blik eru ikoniskt. Tað at lurta eftir hesi útgávuni fleiri ferðir og at hoyra hana lata seg úr, minnir meg um hví mær dámar so væl tónleik, hví tað er so dýrabært, tá ið menniskjan velur at samskifta ígjøgnum tónleik heldur enn gjøgnum orð og myndir. Serliga tá ið man er blivin so sjálvglaður og dovin, at man setur alt í kassar uttan at liva seg inn í hvat fjalir seg innaní, serliga tá ið nakað vísur seg at vera gevandi og lívsjáttandi um man tímur at lurta.

Til tíðir ljóðar Vað sum eina lounge barr ella lobby í einum framtíðarkendum Mad Max heimi. Tónleikurin er ikki líka illur, tungur og fjarur sum Orka er kent fyri, hóast hann er myrkur sum altíð. Hetta er ikki einans rútmiskur tónleikur, hetta er maskinellur tónleikur. Dur-mol harmonikkur og tann logikkurin er ikki tað berandi. Hetta er ektaður elektroniskur tónleikur, sum í streymsliti var tøgn. Ein undirbyggjandi talgildur pulsur er altíð tað berandi og gevur ljóðinum ein dronutan klang. Leisturin er meira ljóð sniðgeving og alt er gjøgnumkomponerað av ljóð fílum - eg ímyndi mær á MPC líknandi samplarum. Tað vil siga, at tú løðir ljóð inn í tín samplara, broytur tey sum tú vil fyri at geva teimum skap og síðan setur tey í gongd við at trýsta á knappar og sendir tey viðari til aðra viðgerð og onnur modul.  Her eru eingi siðbundin ljóðføri, eingin sangari, eingin plektari, eingin kontrabassur, saxofon solo ella trummusett. Villskapurin lívgast allíkavæl undir ljóðinum, sjálvt um eingin brestur út í eina solo og umhvørvið tykist at vera sera kontrollerað. Ímynda tær tann tignarliga kung-fu meistarin, heldur enn lærlingin ið øsir seg og skrappar sær. Kanska er hendan útgávan hjá Orka meira einføld enn hinar, kanska ikki. Kanska er hon bara reinari og sterkari, sett saman við størri yvirliti og nýggjum møguleikum. Eg haldi at Orka hevur tikið seg fram við at seta ljóð saman. Nógvu heimagjørdu ljóðini, sum vit kenna frá Orka eru har ikki í sama mun sum fyrr, men lat hetta ummælið snúgva seg um nútíðina og Vað.

Viðmerkingar til løgini:

Igulker

Ein fjarbasstrumma letur seg spakuliga upp og verður til eina eind av trimum evnum, sum man ikki ordiliga leggur til merkis ímeðan tey verða skap. Tað ljóðar sum eitt træpetti ið verður sligið á okkurt (rimshot), ein shaker og so bass trumman. 2 1/2 min seinni er eitt nýtt ljóð, ið kundi ljóða sum ein hvalur. Rútmurnar opna seg enn meir og 16 partar og afturljóð (delay) koma við. Ljóðini eru klár og sita væl í kontrast við hvønn annan.  Tað er kanska ein máti at siga, her byrjar okkurt, kom her við tær. Ljóðar kanska sum eitt djór, ein undarligur krossfiskur.

Grind

Ein metallisk skjót rútma. Kanska sum robottar í einum báti, tá ið teir reka grind. Vit hoyra eitt serstakt ljóð sum mann kennur frá Orka, ein strongur av onkrum slag við einum Western/Morricone dámi. Eitt tvey tóna distortionriff við einum bakgrundsljóði, brádliga blívur tað dupult tempo, afrikansk dansandi við einum næstan kora melodi og 16 partar. Ljóðini leggja seg í frekvensir har ið pláss er fyri teimum. Evni ið eru sett niður í hálvt tempo vera sligin á. Klassiskt boom-thack tekno í nakrar taktir. So at enda ljóðar tað kanska aftur sum grind verður rikin og eitt pinkubarn, ið grætur ella syngur við saman við teimum - hetta djúpa niðursorlaða ljóðið. Tað ljóðar eitt sindur óhugnaligt.

Dís

Hetta lagið glíður beint inn frá tí fyrra. Eitt sindur seinni og tungari og eisini líkt tí sum var í áðni. Eitt nýtt melodiskt tema byrjar eisini við distortion og western-riff strongurin kemur inn aftur. Boom-thack, men í hálvum tempo og við variatiónum. Okkurt ið ljóðar sum sirenur verður eisini sett niður í tempo (time stretched). Sera flott ljóðmynd. Nú merkist tónleikurin í kroppinum. Lagið tykist stutt uppá tann góða mátan.

Blik

Eitt nýtt eyðkennisljóð kemur inn. Ljóðar onkursvegna sum eitt kirkjuorgul í floyturegistarinum, riggar øgiliga væl. Sera vælljóðandi lágar basstrummur, elektroniskar. So eitt slagverk ið ljóðar ikki talgilt, men Orka kent, eitt tunt metalpetti sligið á metal. Skiftir í frekvensi. Er tað kanska eitt turkistativ ið er stemmað og ein trummupinnur? Byrjanarljóðið verður smildrað niður. Nú er tað ein insisterandi repetitiv mid-range eintóna rútma ið tekur yvir, so er stilt. Djúpu bass djemburnar koma aftur. Aftur eru vit eitt sindur í Afrika. Tað er ein lætti at eyðkennistemaið kemur stutt aftur. At enda leggur man til merkis, at tað ljóðar sum eitt blikk, hatta tunna metallið, men sangurin eitur altso blik sum í blikalogn

Dimmalætting

Byrjar við tom-tom. Síðan eitt Orka ljóð á slagnum 2 og 4. Aftur ein rútma sum spælir og opnar seg við ymiskum nuansum, sum koma uppí, fyrst bass so hi-hat. Ljóðar sum eitt telduspæl. Kanska ein sum stendur á skíum omaneftir í slalom. Menniskjaljóð, kanska ein rødd ella fuglaljóð sum er smildrað spælir eitt sindur við. Síðan verður nýtt tom-tom ball við einum høgum pad, sum stríðist við at stemmast, uppá tann góða mátan, soleiðis at man følir, at tað er analogt og heitt. Lounge trýtóna mol granna-akkordir, Mol til suspended. Verður stuðlað uppundir við menniskjaljóðum. Blívur eitt sindur requiemkent at enda, okkurt kór líknandi hugdi framvið í nøkur fá sekund.

Vrak

Eitt framhald. Aftur tom-tom ball, men nú er tempoið farið niður. Eisini mol til sus akkord, men eina aðrastaðni, sindur seinni. Sama sum Dimmalætting. Sleppur at hanga, ímeðan steel drum tom-tom ball er í botninum, fellur í tonalitet blívur atonalt og ljóðar gott. At enda stemma tey saman og so endar. Heilt stutt lag.

Vað

Eitt Orka-ljóð byrjar aftur við einum myrkum trummu figuri, eitt nýtt ljóð. So er ein høgur tóni! WTF! Vælkomin inn! Endiliga! Tað er sum um at onkur endiliga fór yvir í vindeygað at hyggja eitt sindur út. Síðan koma tríggjar akkordir sum vera endurtiknar og varieraðar, eitt sindur lounge kent, hetta við at man tekur eina moll akkord, síðan eina granna-moll og so eina heilt-aðrastaðni-moll! Ein hi-hattur við afturljóð kemur inn. Høgi tónin veksur og fær eitt padd við sær, tveir tónar í einum kvinti. Ljós. At vaða, kanska tað ljóðar eitt sindur sum at ganga í eini lítlari á ímillum trøð mitt í eini junglu. Eitt rútmutrummu ljóð, sum ikki bítur, men er meir sum ein ride, elektroniskt. Akkordinar vera opnaðar at enda, yvirtónar koma uppí, filtrini spæla við. Endar við  synth akkordum.

Skin

Eitt niðurstemmað Orka-kent ljóð byrjar. Síðan ein hi-hattur í illsintum afturljóði. Pláss verður gjørt, hi-hatturin víkjur onkuntíð. Minnir um byrjanina, men er meira avanserað, man hevur latið upp fyri hesum í byrjanini, so tað kennist vælkomið. Aftur stilt, ein sera low-filter pad við akkordum verður opna upp við filtur, bara eitt sindur, aldrin heilt upp. Ein bassur kemur inn, tvær akkordir. Eitt nytt pad, ein melodi tema í mol, ein rútma. Kundi verið at Jan Hammer tónasmiðurin úr Miami Vice var vilstur í einum skjótum bili í eini myrkari tunnel. Eitt nýtt slag av ljóð sum vit ikki hava hoyrt, eitt oktav riff spælir saman við tema á off beat. Tema blívur styrkt. Eitt sindur sum bíðitónar á eini telefonliniu kundi verið. Enn í hálv tempo, kul at tað er seint, aftur kemur kroppurin við. Kanska tað mest lurtaravinaliga.

Djúpini

Ein bassur líka sum oktav tema frá áðrenn, til ein kvint. So eru eisini onnur riff, men ikki trummur, ljóð samples, ein standard trummumaskinu rútma kemur og fer. Ljóðini detta niðureftir sum glissandi. Tað steðgar. Riff sleppa at vera í fokus. Ljóðar sum djór og maskinur. Stórir fuglar kanska. So verður alt tendrað. Okkurt sorlað í tí djúpa, gevur tí eina undirvatnskenslu. Aftur hesir stóru fuglarnir við munnkurv. Flott javnvág í ljóðmyndini, eg vildi ynskt at eg átti eitt sera stórt PA anlegg her heima. At enda veður tað spælt við pitch, sum ein fullur synth, ið nú skal heim í song.

Kav

Orka- ljóð. Ljóðar sum vindur. Botnurin í ljóðmyndini er niður filtreraður. Eitt eitt-slag á eyðkenda Orka-metal ljóðið. Eisini eitt filtur verður brúkt at geva melodi. Sera stutt.

Torva

Ein basstrumma, sum dettur niður, ger lifts. So aftur ein Orkakend rútmusamanseting. Vit skulu nikka í seinum tempo. Ein lounge pad - har triða akkordin rakar onkra heilt aðrastaðnis í dur moll system, stílurin vit sóðu í Vað lagnum. Rútman tykiskt sum ein steðgur, kom øll inn at fáa okkurt leskiligt - ikki í hálvleikinum, men nú at enda. Ein arpeggio, tann fyrsti á útgávuni. Verður stuðlaður við einum ljósari beiggja. Aftur til akkordirnar. Bassljóðið verður pressað, blívur distortað, heldur áfram. Arpeggio koma innaftur. Reint, gott pláss er. Trý evni. Hi-hat, dist tom, og ein akkord synth ið ljóðar sum træblásari. Endar bráðliga og elegant. Ikki ágangandi.

Tað undarliga við Vað er, at tað onkursvegna er tjóðskaparligt, sjálvt um at tað bjóðar seg fram at vera altjóða. Við altjóða lurtaran sigur Vað: Her er náttúran, minst til hana. Við føroyska lurtaran sigur Vað, her er umheimurin, minst til hann. Tað tykist sum uppreistur. Kanska tað er tíðarandin, at vit eru tjóðskaparromantisk og leita inn til røturnar, samstundis sum vit umstilla okkum til talgilda veruleikan og liva sum alheimsborgarir. Hetta við at nýggja Orka er skapt til ein myrkan náttklubb í London útjaðaran og ikki sofuna á Velbastað er ein upplagdur tanki, men spurningurin er, um tónleikurin ikki livir líka væl allastaðni í dag? Eg haldi, at Orka tónleikurin er betri egnaður enn flest annar at hoyra, ímeðan vit koyra eftir Oyggjarvegnum. Kanska er tað í 2016 meira svakt og veruleikafjart at hoyra Toto og føroyingar í amerikanskum kovboyhatti enn nýggjasta tónleikin hjá Orka ímeðan vit liva her?

Eg havi skilt, at Orka ikki slapp inn um nálareygað í umfar á playlistan hjá Kringvarpinum við millum annað tí grundgeving, at tað var altjóða og ikki hóskaði til dagligt umfar í landsins miðli, men heldur til eina sersending í minni virknari senditíð. Spell hjá Kringvarpinum, men heimurin fer víðari undan hasum lága støðinum. Vil Kringvarpið einans halda við líka og doyva, heldur enn at endurnýggja og geva íblástur? Ímeðan eg skrivaði hetta tendraði eg til stuttleika Kringvarpið og hoyrdi popp-løgini Love Lift Us Up Where We Belong (1982) og Eye of the Tiger (1982). Guð viti hvussu nógvar ferðir teir sangirnir eru spældir hesi seinastu 34 árini. At seta eitt nýtt Orka staklag í sjónliga rotatión í Kringvarpinum er næstan líka sjálvsagt sum at Pál Joensen skal á svimjilandsliðið. Tað sum fyri meg tykist sum uppreistur í Vað er kanska júst tað - eitt aftursvar uppá hesa tvístøðu sum merkir snævurskygnu Føroyar og ráðaríka ættarliðið, tá tað kemur til altjóða mentan. Vað og Orka sprettur kanska júst úr hesum. At man sum skapandi fær hug at vísa á ein annan veruleika. So leingi Orka ikki sleppur ígjøgnum náleygað, jú betri, hvassari og meira ótamdur verður tónleikurin og jú meira hava vit tørv á tí alternativa, at siga, kom víðari tit nalvaskoðandi og hálvpunkteraðu, vit fara her yvir nú.

At enda kunnu vit spyrja hví vit skulu lurta eftir hesum tónleikinum? Er hetta ikki bara tað sama sum vanligt? Hvat er virði í Vað og at hoyra tað í útvarpinum? Um tú vilt vera tvørur, so er tað ið man hoyrir fyrstu 2 1/2 minuttirnar ein four-to-the-floor basstrumma (ein trumma sum slær fýra sløg í hvørjari takt) inntil eitt løgið ljóð kemur inn sum ein heilsan og sigur takk fyri títt tol, nú eri eg her. Ljóðini eru fá, men tey broyta seg og hava nógvar yvirtónar og góðsku í sær, har er kjøt á og føði í. Sum tá ið tú velur títt tilfar við umhugsan, at tú ikki velur tað fyrsta ljóðið á telduni ella guitarin sum hongur á vegginum, men at tú leitar og leitar, skrúvar, lurtar, roynir, stríðast við at finna fram til tað sum er serstakt, betri og ríkari enn tað sum er mest atkomuligt og vanligt. Nógvur tónleikur kann vera strævin, tá ið man merkir eina samleikakreppu, at tey sum skapa bara vilja vera øðrvísi og hava ein tørv at siga hygg at mær, hetta hevur eingin gjørt fyrr, ella kom og set teg her hjá mær. Tað kann vera innihaldsleyst og ikki líka nýtiligt sum onkur ið sigur, ger so væl, her er nakað heilt sermerkt, ið eg við míni leitan havi funnið fram til. Tað vil siga, at tað snýr seg ikki um at fáa uppmerksemi, men heldur um at betra nakað sum er og síðan deila tað við onnur og soleiðis ríka sítt samfelag. Sjálvt um henda Orka útgávan ikki sleppur inn um nálareygað og at vera sjónlig í landsins Kringvarpi saman við so nógvum øðrum, skulu vit kalla tað alternativum, so fer hon at standa eftir. Av tí at hon er betri uppá so nógvar aðrar mátar enn tær flestu aðrar útgávurnar ið vera lætnar av hondum av føroyskum tónleikarum. Orka katalogið fer altíð at standa og vinka til tín, um tónleikur hevur tín áhuga. Tað er nokk ein tung leið at skulla vaða ígjøgnum hjá Orka, bæði í London og her heima. Serliga tá ið man hvørki klæðir seg í kovboyhatt ella keypir sær marknaðarføring í London.

Summar

Í dag er 3.juli, ein dagur, har ásannast má, at nú er einki at bíða eftir meir. Frakland er í skrivandi stund á odda 4-0 móti Íslandi – og tað var kanska ikki heilt óvæntað, men turkið tárini kæru vinir og fegnist. Ísland hevur longu vunnið við hasum einastandandi fótbóltsinnsatsinum, sum jú er vandamikil, tí hann fær aðrar undirhundar at goyggja inniliga í longsli eftir tí óhugsandi, ómøguliga; at tey allarminstu skulu buka tey allarstørstu - tey skulu bara líka hava eitt stadion aftrat við innandura øllum møguligum. Nåh nú er kvøld, skuggarnir leingjast, sjálvt um himmalin enn er summarbláur. Einki er ævigt og longsti dagur er farin aftur um bak. Summarið er komið og hyllitræið hjá Eyðuni spennir seg út í síni árligu symfoni av grønum. Eg siti við vindeygað og fegnist um hetta góða træ, meðan eg skymist eftir humlubium. Eg havi sæð fleiri av hesum sympatisku gulu og svørtu tungvektarunum fjeppast uppi í teimum angandi hylliblómunum, sum plaga at spretta á trænum um ólavsøkuna. Saftin smakkar so væl – og saman við hvívíni og appolinaris verður hon til trallivatn av besta og mest summarsliga slagi.

Nú ein morgunin, eg hevði útvarpið frá, varð brádliga orsøk til ordiliga at lurta, tá eg hoyrdi røddina á einum vitandi entusiasti í hátalaranum. Tað var eingin annar enn Jens Kjeld Jensen, fugla- djóra- skordýrs- og náttúruserfrøðingur og granni, sum hugtikin greiddi frá um Bombus, sum hendan stóra surribýflugan eitur á latíni. Hon hevur verið at sæð fleiri staðni í Føroyum, greiddi Jens Kjeld frá, men talan var ofta um tað slagið, sum hevur ljósa rumpu. Tað er umráðandi, legði hann aftrat, at savna vitan og at henda vitanin verður skrivað niður t.d. í mun til veðurlagsbroytingar og annað tílíkt. Men tann áhugaverda humlubiin er altso tann við brúnari rumpu - óvist av hvørjari orsøk komi eg í tankar um ommusa formaningar í síni tíð um at minnast til og skilja ímillum eygnalappa og rumpulappa, altímeðan eg stari út í grønleikan og vóni at fáa eyga á eina av teimum brúnrumpaðu humlubiunum, so at eg kann ringja til Jens Kjeld og lata honum mítt íkast til ta føroysku alfrøðina. Eg haldi, at henda starifyritøkan hjá mær er avstressandi í so stóran mun, at eg kundi selt hugskotið til onkran stresscoach fyri nógvar pengar.

Nåh men 3.juli er altso eisini dagurin, tá Ólavsøkukórið byrjar sínar venjingar og eg havi verið til venjing í læraraskúlahøllini í dag. Skráin er sjáldsama óambitiøs, tað eru gamlir travarar fyri allar pengarnar og eg hugsi, at hetta møguliga er ein avleiðing av, at øll verða boðin við uppí kórið, sum ivaleyst eisini verður størri enn nakrantíð í vavi í ár, og so er spurningurin bara um “flest merkir best ella barasta flest”, sum Kári P sang einaferð. Í sangheftinum er fyrst “Mítt vakra heim” hjá Højgaard og Rasmusi Effersøe, og hann skal eyðsýniliga og tíanverri framførast við útsetingini hjá John Høybye. “Nú rennur sólin fríð” í vøkru útsetingini hjá Kára Bæk og klassikaran "Føroyar, mín móðir" hjá Knúti Olsen og Pól F.Joensen hava vit sungið ofta og vit tola væl at syngja teir aftur. Harumframt eru teir føstu “Tórshavn” og tjóðsangurin og tveir sangir hjá Ólavi Jøkladal, sum eisini dirigerar í ár, men enn er ikki hundrað prosent avgjørt hvørjir sangir verða, tað valdast kanska hvat kórið megnar. Ólavsøkan er fólkslig og flott er tað, tá stóra kórið syngur á Tinghúsvøllinum – men eg haldi ikki, at tað hevði gjørt nakað um ambitiónsstøðið var eitt vet hægri og okkurt nýtt verk var á skránni, so at okkurt eisini er til teir vandu kórsangararnar, flestir teirra duga nótar og hava verið við á tinghúsvøllinum í tíggju, tjúgu, tretivu og hálvtrýss ár.

Eg byrjaði við at staðfesta, at einki er at bíða eftir, men tað er sjálvandi skeivt. Har er altíð okkurt at bíða eftir og at gleða seg til í øllum førum inntil als einki er eftir. Eg gleði meg til ólavsøku og til sangin ikki minst, men eg gleði meg eisini til í heyst, tá nógvar góðar listaframsýningar verða við føroyskari list.

Á Norðurbryggjuni í Keypmannahavn verður framsýningin Dissonant Thought hjá Hansinu Iversen frá 27.august til 16.oktober. Í Gamla Seglhúsinum í Klaksvík hevur Hanni Bjartalíð framsýning frá 2.september og vikuna eftir, 9.september letur framsýningin hjá Jóhan Martin Christiansen upp í Listasavni Føroya. 

Framúr ummæli til Olaf sum Jeppe á fjallinum

Skuldi leiðin ligið til Keypmannahavnar í summar og um hugurin er okkurt gott mentanarligt, so er Holberg jú ein av teimum ordiliga klóku og áhugaverdu norðurlendsku dramatikarunum. Og tá høvuðspersónurin í hansara Jeppe på bjerget nú verður leiktur av okkara Olaf Johannessen og tá hesin sami við Reumert virðislønini tvey ár í trekk hevur fingið pappír uppá, at hann er allarbesti sjónleikari í ríkinum, ja so skuldi ikki verið nógv at ivast í ha? Leikurin verður framførdur í alt summar inntil 20.august. Sí heimasíðuna hjá Grønnegårdsteatret her: http://www.groennegaard.dk/jeppe-paa-bjerget/

Jeppe på bjerget

Úr ummælum higartil: 

JEPPE I VERDENSKLASSE

Holbergs klassiker får fuld skrue med en sublim Olaf Johannessen i centrum.
Thomas Bendixens opsætning er klassisk med et moderne strejf, hvor energien og de mange kropslige udfoldelser gør mere end godt.Og med en fin, tildigtet åbningspointe, der giver et flot afsæt for en stærk Nille-figur – en smuk kvinde, der kæmper for eksistensen, gården, og børnene med en alkoholikermand som en klods om benet.
Ingen kan diskutere valget af Olaf Johannessen som Jeppe. Han er verdensklasse, simpelt hen. Den bedste Jeppe-figur, jeg har set? Det er ikke for meget sagt.
Som klassikeroplevelse er ”Jeppe” i luksusklasse i Steffen Aarfings nøgne scenebillede, Marie í Dalis varmtglødende kostumer og Thomas Bendixens energimættede og potente iscenesættelse.

(Henrik Lyding, Jyllandsposten 26.juni 2016)
 

NUANCESPIL OG SUVERÆNE GREB
Olaf Johannessen er en fænomenal Jeppe [….] den tumpede bonde bliver en mere moderne anfægtende figur, hvor Johannessen med suverænt greb om nuancerne får anskueliggjort Jeppes tilstand af konstant splittelse.
Nille er [….] ikke bare en rappenskralde, Christine Gjerullf får hende til at fremstå stærk og tiltrækkende, en kvinde, der i grunden elsker sin Jeppe, men forgæves må råbe på hjælp fra sin mand.

(Monna Dithmer, Politiken 28.juni 2016)
 

EMINENT JOHANNESSEN

Olaf Johannessen som Jeppe til alle tider. Senet, plaget og duknakket og efterhånden også slingrende på sine usikre brændevinsben. Men også med et særligt liv i de vandblå, rødrandede øjne, når han løfter ansigtet og byder verden trods med sin sprukne stemme. Han er alt andet end en tung, skiden bondestud, snarere en dynamisk, hvid klovn, der svinger mellem alt det, Jeppe skal svinge: snart udspekuleret, snart tung at danse med. Snart selvhævdende pralrøv, snart ynkelig prügelknabe. Snart følsomt eftertænksom, så i sit ulmende temperaments vold og uforblændet hævnlysten. Olaf Johannesen, eminent skuespiller, fylder dygtigt hullerne ud uden at tabe komikken af syne.
Spillet omkring og med Jeppe sættes klart og kyndigt på scenen som en slags småperverteret commedia dell'arte-komedie:  Steen Stig Lommers distræte replik og alt for vennesæle smil som baronen vidner om en mand, der afretter for sin egen fornøjelses skyld. Og Andreas Jebro, Jakob Fauerby, Kasper Leisner og Sigurd Holmen le Dous giver kollektivt og individuelt liv til hans adrætte tjenerskab, mens Peter Oliver Hansen og Ditte Ylva Olsen tegner sikre vignetter som ridefogeden og hans smukke kone. Michael Moritzen er en infam Jacob Skomager uden forsonende mellemregninger. Og så må vi ikke glemme Christine Gjerulffs appetitlige, skægge og skrappe Nille, ikke så lidt træt af det hele. Vi forstår hende godt. Men vi forstår også ham Jeppe, den evige klovn, som sgu ikke har det for let…

(Jakob Steen Olsen, Berlingske 26.juni 2016)

 
FRYDEFULD SOMMERUNDERHOLDNING

Grønnegårds Teatret byder atter på frydefuld sommerunderholdning - denne gang med Olaf Johannessen som en fuldstændig forrygende Jeppe. At tænke sig at denne forunderlige skuespiller, der de seneste to år er blevet Reumert-belønnet for sine roller som uhyggelige magtmænd, kan spille en så svag og sølle Jeppe med en perfekt afvejning af det komiske og det tragiske. Præstationen er endnu en fjer i hatten på Olaf Johannessen, hvis internationale niveau i disse år synes uomtvisteligt.

Steffen Aarfings dødsdrom af en scenografi gør netop Jeppe til en brik i et større spil, som han ganske ufrivilligt deltager i - med livet som indsats tilsyneladende. Iscenesætteren Thomas Bendixen har bearbejdet teksten, så den virker forfriskende ny, og hele holdet forekommer veloplagt.
En forestilling, der fortjener et stort publikum.

(Michael Søby, cphculture.dk 25.juni 2016)

 
JEPPE SOM TRAGISK ENER

En smuk og morsom forestilling med usædvanlige scenografiske løsninger. Det fungerer tæt og dramatisk at Jeppe anbringes på et cirkelrundt plateau, der fungerer som mødding det ene øjeblik og det næste som baronens seng. Mødding og pragtseng, de to nøglepunkter for mobningen af Jeppe.
Olaf Johannessen får Holbergs Jeppe til at vokse fra sjællandsk bondredrog til tragisk ener i skildringen af et menneske, der sættes skakmat af sit forkuede mindreværd og som offer for sin mislige placering i samfundshierarkiet.

(GregersDH.dk 26.juni 2016)

 TEATERMAGI
Sort teaterkunst. [......] Det er rørende at mærke, hvordan Olaf Johannessen har udfyldt Jeppe med sødme, oprigtighed, glæde og frygt. [….]

(Jonas Gudmand, Ungt Teaterblod 28. Juni 2016)

 
NUTIDIG HOLBERG

Olaf Johannessen spiller Jeppe med stor indsigt, der betoner det umulige i Jeppes situation.
Thomas Bendixen har som begavet instruktør korrigeret Ludvig Holberg i nutidig retning.

(Knud Cornelius, Frb. Amts Avis 26.juni 2016)

 CHARME OG DYBDE

Det er et driftssikkert hold, der leverer årets store sommerforestilling. Med så meget talent samlet, tåler bearbejdelse af ”Jeppe på Bjerget” at være skåret helt ind til benet.
Det kræver en stor og alsidig skuespiller at spille så skvattet drukmås med charme og dybde [….] Christine Gjerulff tilfører Nille nye dimensioner og stor humor.

(Dorthe Studsgarth, BT 25.juni 2016)

 

 

Steinprent fingið gávufæ frá danska tjóðbankanum

Í Steinprenti eru smílini eitt sindur breiðari enn vanligt hetta vikuskiftið. Tað er altíð gott at verða virðismettur og fáa viðurkenning. Tað hevur Steinprent fingið og er æraði móttakarin av einum stórum heiðurslegati frá danska tjóðbankanum (Nationalbankens Jubileumsfond) áljóðandi 100.000 krónur. Hesin grunnurin letur gávufæ eina ferð um árið og tað ber ikki til at søkja legatið. Í brævinum frá nevndini í Jubileumsfondinum stendur skrivað: “Med legatet ønsker fonden at påskønne jer som en af nordens mest særegne grafiske værksteder. I har forstået et at bevare håndværket i den grafiske trykkunst og samtidig formået at formidle jeres arbejde til en bred kreds via galleriet.”

Hon er so klók handan konan

Foto: Mureldur

Foto: Mureldur

Eg eri ikki royalist! Tann útsøgnin er vanlig og ikki serliga vandamikil í dag, tí nú er langt síðani, kongur ráddi í Føroyum og í Danmark. Danska monarkiið er sambært Grundlógini av stýrisskipanarligum slag og tað er í roynd og veru enn maktminni enn tað ljóðar, tí tað hevur við sær, at sitandi monarkur ikki fær gjørt nakað sum helst av sínum eintingum. Sjálvt um hon skrivar undir allar lógirnar, eru tær treytaðar av undirskriftini hjá einum parlamentariskt valdum ráðharra ella –frú við áyrgd av avvarðandi øki. Men um hennara hátign nú bert er ein sonevndur kransakøkufigurur, hví man tað so vera, at tann, sum hesar reglur skrivar, sær út til at vera við at bresta av errinskapi og hátíð á myndini omanfyri? – Ja, kanska stóð eg og hugsaði um mammu og øll gamlaárskvøldini, tá tey vaksnu andektig lurtaðu eftir røðuni hjá drottningini áðrenn rituella fransbreyðið við rækjum og tað eina glasið av hvítvíni var á skránni. Eg haldi hon segði tað sama á hvørjum ári, altso mamma á sínum góða Eiðismáli: “Hon er so klók handan konan”. Løgmennirnir fingu meira skiftandi ummæli frá mammu, men teir vóru eisini ymiskir - drottningin var tann sama og hon er enn tann sama. Danska kongshúsið er eyðvitað gamalt, gongur aftur til Gorm hin gamla, skilst - hon er ein søguligur persónur, Margreta, so har var eitt sindur at vera spent um.

Foto: Mureldur

Foto: Mureldur

Men hugsi eg meg um, var eg kanska mest spent uppá listina, bæði hana uppi á í Steinprenti, har so ómetaliga nógv áhugavert gongur fyri seg, sum Jan Andersson livandi greiddi drotningini frá, men eg gleddi meg altso eisini til, at hennara hátign skuldi niðurundir at síggja framsýningina Sjá tú blánar í gallarínum. Margreta drotning var ikki minst áhugað í málningunum hjá Tróndi Patursson, sum hon eisini visti nógv um. Eg greiddi frá, at Tróndur ikki brúkar oljumáling, tí oljumáling reflekterar út í rúmið. – Ja, og hann ynskir at varðveita alt ljósið í sjálvum málninginum, nikkaði drotningin. Men hon lurtaði eisini við áhuga eftir frágreiðingini um gipsverkini hjá Jóhan Martini Christiansen, fotomyndirnar hjá Ásmundi Poulsen og steinprentini hjá John Kørner, um blánandi røðina av træprentum hjá Tóroddi Poulsen, og Peter Carlsen hevði Jan Andersson longu greitt frá um uppiá. Drotningavitjanin í Steinprenti var forkunnug og hon gjørdist eisini væl drúgvari enn ætlað og tað haldi eg koma av tí stóra áhuganum, sum Margreta drotning hevur fyri list. 

Foto: KP. Prent: Fríða Matras Brekku

Foto: KP. Prent: Fríða Matras Brekku

Foto: BT

Foto: BT

Foto: Mureldur. Vit lurta eftir Jan.

Foto: Mureldur. Vit lurta eftir Jan.

Foto:Kp. Frá framsýningini 

Foto:Kp. Frá framsýningini 

Frygten og de faste kategorier

Peter Carlsen har været i Steinprent på Færøernes Grafiske Værksted, hvor han sammen med værkstedsfolkene, litograf Jan Andersson og Fríða Matras Brekku har produceret en serie litografier. Den 9.juni havde jeg en samtale med Peter Carlsen, der handlede om de nye tryk, men som også berørte emner som danskhed, frygt og faste kategorier.

Peter Carlsen har haft flere arbejdsophold i Steinprent og i 2010 havde han en udstilling i galleriet på første sal, som efterlod et uudsletteligt indtryk på undertegnede. De på én gang sanselige og humoristiske skildringer af den Anders Andske antihelt, Villy, som afbildes med kunstnerens egen fysiognomi, repræsenterer en typisk gennemsnitsdansker af en roligan med ølbajer og chipspose, i kasket eller gammeldags safarihjelm af den slags, der giver associationer til en naiv heltefigur som Tin Tin og som giver fornemmelsen af, at ham Villy er en rigtig eventyrer. Villy både forfærdes og forarges over de skrækkelige skandaler i Ekstrabladet, men læser dem dog grundigt og med stor nydelse, og så holder han af det storladne. For Villy er royal og Villy er selvhøjtidelig, dobbeltmoralsk, materialistisk og så er han ganske tilfreds med sig selv og tilværelsen i sikker forvisning om at befinde sig i centrum for verdens begivenheder. Selv om beskrivelsen ikke er ukærlig, giver Peter Carlsens billeder os et indblik i vores tendens til at forenkle normaliteten til vores egen fordel, mens vi fordømmer dem, der ikke er som vi. Peter Carlsens værker er som det lille spejl på væggen, der afspejler og gennemskuer vores samfund.

 

Stenene

Efter kunstnerens anvisninger er en stor litografisk sten blevet savet i stykker og forvandlet til flere små sten, der måler nøjagtig 18,5 x 24,5 cm. Og selv om stenene er små, er materialet det samme, som altid bliver brugt i Steinprent - det ville også være mærkeligt andet et sted, der hedder efter det færøske ord for litografi - det er de originale skifersten fra Solnhofen i Tyskland, der anvendes, teknikken er ældgammel og det samme kan nok også siges om Peter Carlsens syv motiver. Mit første spørgsmål til kunstneren handler om den aktuelle serie, som jeg beder ham forklare.

 

pc8.jpg

Faste strukturer

PC: Jeg har i mange år været optaget af vores trang til at strukturere vores forståelse af tilværelsen. Den hænger formentlig sammen med vores måde at percipere verden på, og kan udmønte sig i sådan noget som de fire temperamenter, de syv dødssynder eller godt og ondt, det er kategorier, som man opstiller for at få struktur på det, man oplever, så at man bliver tryg ved dem. Det drejer sig om forskelligt, vi ikke kan kapere, såsom eksistensen og naturens mangfoldighed. Det er der jo mange, som føler sig nødsaget til at konstruere forklaringer på. De bliver religiøse og tror på, at nogen har skabt disse ting, for den mulighed, at det drejer sig om et åbent mysterium, kan de ikke rumme. Jeg opfatter alle disse strukturer som menneskeskabte, de kan være mere eller mindre rigide, og de kan være med til at lukke af for vores oplevelse af omverdenen. Det er jo i virkeligheden ikke let at forholde sig åben, det er meget lettere at ty til færdige forklaringer, således at tilværelsens kompleksitet reduceres. Det fænomen interesserer mig, for jeg mener, at kunsten kan være med til at relativere de faste strukturer og hvis et værk kan være med til at sætte spørgsmålstegn ved de kategorier, som vi kører hele vores verden igennem, ja, så synes jeg, at kunsten har en ret god funktion. Jeg har arbejdet med de syv dødssynder i mine værker i nogle år, inspireret af Jan Lindhardts bog om dødssynderne, og så har jeg også arbejdet med grimasser som udtryk for forskellige følelser og sindstilstande og nu har jeg så kombineret de to ting i denne serie på syv billeder.

 

Dødssynderne

KP: De syv dødssynder er et ældgammelt udtryk for et menneskes principielle oprør mod Gud. Dødssynderne er: Superbia (hovmod), Avaritia (griskhed), Luxuria (nydelsessyge), Invidia (misundelse), Gula (frådseri), Ira (vrede) og Acedia (dovenskab). Hvordan kan et så gammelt religiøst begreb være relevant i en samtidskunstnerisk kontekst?

 PC: Jeg har været optaget af dødssynderne i nogle år. Biskop Jan Lindhardt har skrevet om disse synder, der i sin tid blev opfattet som utilgivelige af oldkirken, men som faktisk er opfattet som dyder i dag. Tag eksempelvis sådan noget som liderlighed – det er kun dem uden et sexliv, som vi virkelig ynker, og vrede er jo noget, man skal komme af med eksempelvis i trafikken. Grådigheden er allestedsnærværende, fornogle år siden var der en fjernsynsudsendelse, der hed “Grisk når det gælder”, hvor den mest grådige vandt. Jo mere fritid man kan opnå og jo flere blå drinksm man kan indtage ved swimmingpools eksotiske steder, iøvrigt uden at interessere sig for det sted hvortil man er rejst, des bedre. Dovenskab bliver anset som et tegn på velstand, mens arbejdsomhed eller nøjsomhed ikke vurderes særlig højt. Hovmod har vel altid været der, men det bliver der heller ikke set ned på i dag, de hovmodige er sådan nogle, der har styr på tingene mens man derimod forbinder ydmyghed med sådan nogle underdogs og tabere. Se bare de gyldne håndtryk for eksempel. Man kan snildt få en aftrædelsesordning på en tredive-fyrre millioner, hvis man har kørt en bank i sænk og det er i min verden et udtryk for både hovmod og grådighed, men sådan en bunke penge får man vel ikke, fordi der bliver set ned på en. Og sådankunne jeg gennemgå alle de syv dødssynder i forhold til samfundet i dag. Jeg synes, at det er enormt spændende, at sådanne kategorier som de syv dødssynder har gennemgået en glidning gennem tiden, det siger noget om kategoriernes relativitet. Jeg tænkte på at male syv billeder, mens jeg arbejdede med idéen til mit store Danmarksbillede, som jeg malede i 2009. Men så gik det op for mig, at dødssynderne var en god måde at strukturere billedet efter. Jeg havde en del overvejelser i starten om hvem der skulle med på billedet, jeg har siden fået en del spørgsmål om de personer, der er med; hvorfor er der kun én kvinde med og hvorfor har hun ikke tøj på, hvilket hun forresten har. Hun var nøgen i starten. Men jeg fik at vide, at sådan ser en nutidig kvinde ikke ud, der er ingen, der kunne drømme om at gå rundt offentligt med nøgne bryster i dag. Jeg havde ellers en malet en, splitternøgen, frodig kvinde af den slags, som jeg selv holder meget af og som man næsten ikke ser længere på stranden. Jeg synes, at hun var pragtfuldt malet, men hun blev malet over og erstattet med en fotomodel i bikini, hvilket altså forekommer meget mere nutidigt end den rigtige, nøgne kvinde.

Danmark

KP: Måske er det at vise sine bryster offentligt blandt de nye dødssynder? Kan du forklare på  hvilken måde, de syv dødssynder optræder i dit Danmarksbillede?

PC: De syv dødssynder danner den mentale struktur, som binder det billede sammen. Det er ikke sådan at forstå, at billedets figurer repræsenterer én dødssynd hver, de optræder rundt omkring i hele billedet. Måske er der mest misundelse over ham fyren, der sidder ned og læser Ekstrabladet, og er ærgerlig over, at han ikke har nogen syttenårig sexslave, mens både statsministeren, der har fået maling på sig og bondemanden ser noget hovmodige ud, mens grådigheden tydeligvis samler sig omkring ham med posen fra Brugsen og dovenskaben ses hos ham, der ligger og sover på gaden. Det skal jo ikke forstås således, at jeg moraliserer og fremstiller hjemløse som dovne, men det er måden, som nutiden opfatter de socialt udsatte; er det gået ned ad bakke, så er det deres egen skyld, de må være dovne, dumme, utilstrækkelige, kedelige mennesker. Jeg kommer ikke med nogen dom over hvordan det er, men billedet indeholder noget af det, jeg oplever. Nåh, men jeg blev åbenbart ikke helt færdig med de syv dødssynder, for hvis vi kommer tilbage til de aktuelle litografier og vores lidt uheldige måde at strukturere vores omverden, så har jeg brugt emnet igen her.

KP: Jeg synes, at dine litografier af dødssynderne er interessante og meget koncentrerede i forhold til mange af kunsthistoriens repræsentationer af de syv dødssynder, der ofte er narrativt betonede, sceniske beskrivelser med en kraftig morale, hvor vi også får indblik i hvad der sker, hvis man falder i og begår en af dødssynderne. I forhold til det teatralske udtryk i eksempelvis Hieronymus Bosch´ billeder af dødssynderne eller i barokkens allegorier, så udtrykkes dødssynderne i dine små litografier alene via mimik, som jo er en af de enkleste og samtidig dybeste udtryksformer inden for teatret, men som også er grundlæggende i al menneskelig kommunikation. Det er meget tydeligt at se hvad de drejer sig om, disse billeder og det er jo også følelser, som vi kan genkende fra os selv. De syv dødssynder er sin tid blevet brugt moralsk af kirken. Vi skal ikke begå disse synder, hvis vi skal have en billet til paradis. Jeg synes du omgår den moralske pegefinger meget fint ved at bruge dig selv som motiv. I stedet for at pege fingre ad andre, inddrager du din egen person ind i svaghederne, det er dit eget ansigt, der skærer grimasserne, som udtrykker dødssynderne.

PC: Ja jeg synes det er vigtigt at inddrage sig selv, ellers bliver det netop for påpegende og for demonstrativt moraliserende - det kan let blive meget kedeligt.

 

Danskheden

KP: Jeg har kurateret en udstilling i galleriet nedenunder, hvor jeg har taget udgangspunkt i et gammelt færøsk, nationalromantisk digt. Udstillingen kredser omkring nationale idéer og konstruktioner, og den indeholder bl.a. et par af dine litografier, blandt andet et billede af et dannebrogsflag, som er ved at falde dramatisk ned – måske fra himlen, måske på grund af Danmarks krigsdeltagelse. Du har i mange år kredset omkring danskheden, og dine billeder er blevet misforstået og brugt af forskellige grupperinger af bekymrede borgere, der forskanser sig i foreninger af danske danskere. Hvorfor interesserer danskheden dig?

PC: Hvis jeg skal svare lidt polemisk kan jeg sige, at det gør den ikke. Jeg interesserer mig for optagetheden af danskheden, altså det, at der er nogle mennesker, der føler, at de kan styrke sig selv ved at besidde såkaldte danske værdier. Det skurrer i mine ører, at der kan sættes en slags facitliste over henholdsvis danske og svenske værdier. Det er landområder, der af talrige politiske årsager er skilt ad, og de hænger jo på en eller anden måde sammen alligevel. Der har åbenbart været nogle herskende normer, der har vundet over nogle andre normer, og nu ligger der næsten det samme i påstanden om en særlig danskhed, som der tidligere lå i udsagnet om at noget var gudgivet. I den erklæring lå der en underliggende forventning om, at hvis noget var gudgivet, så skulle man ikke stille flere spørgsmål. Bare fordi en herskende ideologi såsom nazismen eller en anden ideologi eller en herskende norm vinder, så er det ikke nødvendigvis fordi den absolut er den gudgivet bedste. Det var bare den, som vandt, og det, vi for tiden omtaler som danske værdier, er nogle tidsbundne og relative værdier, som nogle har behov for at definere som en fast kategori, for de kan ikke holde åbenheden og tvivlen ud.

Samtalen er færdig, og litografen skal i gang med at blande farven til den sidste sten. Peter Carlsen ønsker sig sort blandet op med okker. Jan Andersson blander og siger, at det ikke ligner farven i nogen af de andre seks tryk – den er fin, siger Peter, hvorefter stenen straks gøres klar til tryk. 

http://petercarlsen.dk/

Olaf Johannessen er best – aftur í ár

Í fjør vann Olaf Johannessen Reumertvirðislønina sum ársins mannligi sjónleikari og aftur í ár vann hann virðislønina fyri sín leiklut sum Puntila í leikinum við sama heiti í  Det Kongelige Teater. Tað er ikki heilt almindiligt og vit eru errin av honum í Føroyum. Hjartaliga til lukku, Olaf.

Motivatiónin hjá dómsnevndini:

Olaf Johannessen, Puntila, Det Kongelige Teater

Sjældent har en skuespiller været så beruset som her. Olaf Johannessen var generøs og kærlig som fuld – og beregnende og benhård som ædru. Hans ben flaksede musikalsk, mens hans stemmeklang tyranniserede alt. Jakkesættet sad upåklageligt, selv efter fjerde flaske vodka. En intelligent magtherre, der styrede både forestillingen og publikum.

Fyri einum ári síðani hevði eg eitt viðtal við sjónleikaran, sum er takksamur fyri tilnevningar og heiður, men sum neyvan missur fótafestið av hesum.

http://www.listaportal.com/tidindi/2015/7/2/beint-n-samra-vi-sjnleikaran-olaf-johannesen?rq=Olaf

Barbara 50

Í dag fyllir ein egin og sjáldsom listakvinna runt, sum er kend í norðanlondum og innan móta- og avantgardeumhvøvi kring heimin. Tað er sniðgevin Barbara í Gongini, sum rundar hálva øld. Hon er úr Havn, men hevur síðstu nógvu árini búð í Keypmannahavn. Hon kennir mótaverðina innanífrá, tí hon byrjaði í sera ungum aldri at ganga model fyri Elspu Hardlei (Elspu í Skotinum). Seinni í tíðini fyriskipaði hon mótasýningar í SMS fyri m.a. Klivan, men í dag eru tað hennara designhugskot, hennara tankar um snið, sum verða presenteraðir, tá modellirnar spáka um pallin. Hugurin mótvegis list og kreativum vinnum kom tíðliga. Barbara í Gongini teknaði í fyrstani og arbeiddi við skitsum. Hon fór á designskúla í Keypmannahavn á deildina fyri unika-sniðgeving, haðani hon tók prógv í 1996. Síðani hevur hon arbeitt og hon hevur arbeitt hart síðani merkið BARBARA Í GONGINI var stovnað í 2005, tí tað er ikki bara sum at siga tað, at lansera eitt nýtt klædnamerki. Men við sínum konsekventa dapra og dramatiskt dekonstrueraða úttrykki hevur hon arbeitt seg upp til at vera millum kendastu donsku klædnamerkini.

Merkið er grundað á hennara design-visiónir, men hon er ikki einsamøll í fyritøkuni og leggur sjálv dent á, at uttan toymið hevði einki borið til, stjóri í fyritøkuni er maður hennara, Ole Gongini Jensen. Fyritøkan metir sosiala ábyrgd vera sjálvsagdan part av rakstrinum, hetta sæst aftur á, at dentur eitt nú verður lagdur á burðardygga framleiðslu við eitt nú endurnýtslu av pørtum av framleiðsluni. Serliga seinastu árini hava vit sæð, at tað fer at loysa seg hjá Barbaru í Gongini at vera so konsekvent, sum hon er hvat viðvíkur stíli. Barbara í Gongini er kend sum avantgardedesignari, hennara outfit eru skulpturkend og hennara sýningar minna í støðum um listarliga performance. Javnan samstarvar hon við listafólk bæði innan film, tónleik, dans í crossoverframførslum. Hon hevur fleiri ferðir samstarvað við Jens L.Thomsen/Orka og við Eivør og við pop-avantgarde-improvisatiónsbólkin Den Magnetiske Ørn. Barbara í Gongini hevur somuleiðis gjørt búnar til leikin Elektra hjá Sofokles, sum Betty Nansen Teatrið pallsetti í 2010. Fyri Barbaru í Gongini er eingin ørkymlandi munur millum list og móta við tað, at bæði spretta úr somu kreativu keldu. Vit kunnu fegnast um alt tað, sum sprettir úr hesi keldu og ynskja Barbaru í Gongini hjartaliga til lukku við føðingardegnum.

Marius Olsen sýnir fram sítt lívsverk

Tíðindaskriv

Framsýningin letur upp í Norðurlandahúsinum fríggjadagin 17. juni kl. 16.00 og er opin fram til 14. august. Raffineraðu grafisku verkini hjá Mariusi Olsen rúma óendalig nógv løg. Eitt eftir eitt lata fín, viðbrekin og lýrisk løg seg upp. Skemtilig, sjálvt speisk løg, gátufør, innilig, symbolistisk løg og sniðfundig, filosofisk løg avdúkast spakuliga. Beint fyri eygunum á okkum vaksa løg við ekspressivum ørskapi, løg við nossligari ornamentgleði og løg við eini vakrari, myrkari dýpd, sum tað bara ber til at finna í listaverkunum hjá Mariusi Olsen. Onki annað stað í heiminum. Øll løg møtast og vaksa saman í eina fagra og tølandi heild. Men hvørja ferð verkini verða sýnd fram, hvørja ferð eygað sær tey, stinga nýggj løg seg upp úr heildini og nýggir møguleikar rísa. Á hesi framsýningini, sum er tann higartil vavmiklasta hjá Mariusi Olsen, opinberast ein ørgrynna av nýggjum løgum, nýggjum upplivingum og nýggjum sannkenningum.

Bók um verkini eftir Marius Olsen Bókina um Marius Olsen, sum Sprotin leggur fram, tá ið framsýningin letur upp tann 17. Juni, er 400 síður í brotinum 30x30, so sama um myndirnar standa ella liggja, er rúmsátt hjá verkunum, og tey sleppa at tala fyri seg hvørt á sínari opnu. Tekstur: Gunnar Hoydal, Jan Andersson, Ilona Raipala, Marius Olsen og Inger Smærup Sørensen.

NÚ - ung breidd í kassum

Jens L.Thomsen

Jens L.Thomsen

Summarframsýningin í Norðurlandahúsinum í ár eitur og er vígd teimum ungu fólkunum, harav summi eru myndlistafólk. Fleiri fáast við ymisk listasløg og eru t.d. sjónleikarar, scenografar, høvundar, grafiskir sniðgevar, reklamufotografar, tónleikarar ella okkurt annað umframt, at tey fáast við myndlist. Talan er um eina serstakliga breiða presentatión. Teir útivið 30 luttakararnir eru allir føddir aftaná 1980 og meginparturin býr uttanlands Sum gjørt verður vart við í tíðindaskrivinum, er talan heldur um margfeldni enn um nakran ávísan avmarkaðan stíl á úttrykkinum hjá teimum ungu. Fjølbroytnið verður helst ikki minni av høvuðstreytini, sum verður sett øllum teimum framsýnandi, ið hava fingið ein kassa hvør at framsýna í ella á. Hesa avmarking hava tey framsýnandi fyrihildið seg meira og minni kreativt til. Um vit tosa um áskoðaraupplivingar, liggur ein ávís avmarking í kassunum, sum hinvegin veita ein higartil ósæddan møguleika fyri breidd í presentatiónini av yngra ættarliðnum.

Katalogið hevur eitt ungt, frískt snið og er umframt innleiðslutekstin hjá kuratorinum, Inger Smærup Sørensen, myndað av smáum viðtalum við listafólkini. Framtíðin tykist opin og ljósareyð í dynamiska ritinum, sum eisini er merkt av, at onkrir av luttakarunum eru nóg so feskir uttan tað stóra, listarliga miðvísi. Listarliga miðvís hevur Silja Strøm verið í mong ár, hon hevur brúkt kassan sum podium ella pall við poppstríputum assosiatiónum, har ein at síggja til óruddilig, men sera strukturerað uppseting av litføgrum keramiskum brotpettum er verkið sjálvt. Kassin hjá Bjørk Jónheðinsdóttir Tróndheim er verkstaðskendur, vit fáa í og á kassanum innlit í hennara arbeiðsprosess. Jón Sonni Jensen, ið plagar at miðsavna seg um menniskjakroppin, hevur klætt sín kassa, so at hann fær eitt organiskt, villvaksandi brá. Verkið hjá Jens L.Thomsen, sum sæst ovast her, er konseptuelt hugsað á markinum til land art, men tað fungerar sera væl á framsýningini. Kassauppgávan hjá Heidi Andreasen er somuleiðis sera væl loyst, hennara verk hongur væl saman innihaldsliga og estetiskt. Hon arbeiðir við samansettum, surrealistiskum myndum, sum hómast á kassaflatunum, ið geva áskoðaranum innlit í ein myndaheim við trídimensjonalum geometriskum op art- kendum mynstrum. 

Heidi Andreasen

Heidi Andreasen

Jón Sonni Jensen

Jón Sonni Jensen

Ditte Mathilda Joensen er við á framsýningini og hevur sniðgivið katalogið

Ditte Mathilda Joensen er við á framsýningini og hevur sniðgivið katalogið

Kirstin Helgadóttir

Kirstin Helgadóttir

Bjørk Jónheðinsdóttir Tróndheim

Bjørk Jónheðinsdóttir Tróndheim

Eirikur Poulsen

Eirikur Poulsen

Sjá tú blánar - Røðan hjá Rigmor Dam

Røða hjá Rigmor Dam til setan av Summarframsýningini “Sjá tú blánar” í Steinprent á mentanarnáttini 3. juni 2016 kl. 17.00

Góða samkoma. Góðu Fríða og Jan, sum so hegnisliga reka Steinprent – listareiðrið mikla. Góða “kurator-Kinna”.

Endiliga var Mentanarnátt aftur í Havn. Tann edrúa og óstressaða, ja, tann mentaða ólavsøkan, sum longu er vorðin ein traditión, startskotið til summarið hjá mongum okkara.

Summarkvøldið, har vit havnarfólk, og onnur við, leggja okkum aftur á og nýta og njóta mentan í breiðum høpi og list á høgum støði. Har vit andliga verða lyft upp frá gerandisløtum á heimligum gøtum.

Og júst summarið er sum tikið úr leikum til slíkar listaløtur. Hesin sansaligi hásongurin, har turkislitta lívið lær, har grøna litspælið sær, har ljós og skuggar bjóða glamlýsinum upp til tølandi kjálkadans - dag og nátt.

Á mentanarnátt við framsýningum og framførslum av øllum handa slag. Her verður ikki bara víst fram, men bjóðað inn og bjóðað av. Og takk fyri tað!

Steinprent er vertur, og heitið er úr flaggsanginum “Sjá tú blánar”. Politisk kunnu vit tíbetur leggja afturat: Og tú rodnar sum blóð.

Verkini eru vald út frá heitinum og eini góðvarnari fatan av sangtekstinum.

Kenna vit kanska sangin aftur í verkunum? Finna vit tað innlítandi ella útlítandi, tað altjóða ella tjóðskaparliga, tað lítillátna ella uppblásta? Ella finna vit í verkunum tað lakoniskt beinrakna ella kanska ironisku frástøðuna, sum er so nærløgd, tá vit lýsa okkum sjálvi? Í øllum førum er hetta ein áhugaverdur háttur at viðgera tað heimliga.

Lat okkum í felag nýta høvi at fagna summarinum við at seta listina í hásæti. Og hóast síðstu dagarnir hava verið óvanliga heitir og høgir, so má eg viðganga, at eg eisini elski havnarsummarið, har ljóðliga mjørkatámið avdúkar hvørt eitt veingjasuð, hvønn ein skansamuss, hvørt eitt áratak og hvønn ein brest frá flagginum á Tinganesi.

Nei, nú er ikki at standa og gána, fær tú heldur og blána, áðrenn framsýningin burt er fánað.

Góða eydnu við framsýningini og góða mentanarnátt øll somul!

Takk fyri!             

Fotomyndir: Steinprent og Visit Tórshavn

Sjá tú blánar - Listaframsýning í Steinprenti

Tróndur Patursson

Tróndur Patursson

Sjá, tú blánar sum loftið og tú rodnar sum blóð,

men hitt hvíta er fossur, brot og vetrarins ljóð.

Har tú veittrar á báru, fjalli, bergi og ong,

syngur tjóðin tær glaðasta song 

Framsýningin Sjá tú blánar letur upp mentanarnáttina klokkan 17. Hon er fjølbroytt og eitt sindur øðrvísi enn aðrar listaframsýningar við tað, at hon er konseptuel, og byggir á eina yrking, sum Hans Andrias Djurhuus skrivaði í 1920. Flestir føroyingar kenna yrkingina, sum verður framførd við lagi eftir Gunnar Mikkelsen, tá flaggdagur er. Yrkingin vendir sær sum kunnugt til Merkið, hvørs reyði, blái og hvíti litur myndar koloristiska útgangsstøðið hjá framsýningini, sum eisini innihaldsliga nertur við tjóðskaparlig evni.

Ultramarinbláar eru fýra framúrskarandi kompositiónir hjá Tróndi Patursson, sum við síni svimlandi dýpd geva okkum eina stórbæra visión av kosmiskum upplivingum, sum Tróndur Patursson hevur havt á sjóferðum sínum. Bæði evnisliga og stílsliga fevnir henda listaframsýningin nokk so breitt um bæði náttúru og mentan, abstrakta og figurativa list, fínmentan og kitsch frá træprenti og litografi yvir málarí til fotografi og gipsrelieff umframt postkort. Síðstnevndu kort vórðu í sínari tíð framleidd og einamest seld til ferðafólk. Tað var Ásmundur Poulsen, sum tók myndirnar á kortunum og gav tey út, hann var fotografur í hálva øld og tók nógvar myndir til øll hugsandi høvi. Kongaligar vitjanir eru eyðvitað góð myndahøvi og tí eru fleiri fotomyndir av Margretu drottning og av foreldrum hennara, sum eru við á framsýningini, bæði tí tær eru áhugaverdar myndaliga, men eisini tí, at tær á onkran hátt snúgva seg um Føroyar og sambandið við Danmark. Hesi viðurskifti eru sum kunnugt  á breddanum í hesum døgum nú kjakast verður um eina føroyska stjórnarskipan, sum skal vera innan fyri ella uttan fyri grundlógina. Spyrja vit yrkjaran Carl Jóhan Jensen man lítil ivi vera um hansara støðu hesum viðvíkjandi og henda greiða støða sæst eisini í teimum báðum prentunum, sum hann gjørdi saman við Tróndi Patursson og sum var partur av valstríðnum hjá Tjóðveldi. Kanska er tað ikki heilt so einfalt at gita sær til hvat danski listamaðurin Peter Carlsen heldur um tað heila, men hansara neyvu myndir av F-16 flogførum og av danska flagginum eru í øllum førum hugvekjandi og vakrar.

Á eini framsýning um Føroyar sigur tað seg sjálvt, at landslagið er eitt mást og her er tað sjálvur meistarin á økinum, Zacharias Heinesen, sum sýnir fram seks smáar okkergular og regnbláar perlur av landslagsmyndum, sum vórðu gjørdar sum gávuprent til limir í grafikkáhugafelagnum Steinbrá.  Hesar hanga saman við trimum fjálgum, midnáttarbláum seyðamyndum hjá Fríðu Matras Brekku - hon er fyrsta føroyska listafólk, sum skemtiliga og við kærleiksfullum álvara hevur valt sær tann í Føroyum omnipresenta seyðin sum høvuðsmyndevni. John Kørner hevur onkra mynd frá stórfingnu steinprentsrøðini The Whale Killing Project við á framsýningini.

Á framsýningini er ein spildurnýggj, modernað røð av væl hugsaðum sjálvsmyndum, sum Tóroddur Poulsen gjørdi í Steinprenti herfyri, og sum í byrjanini eru gular, appilsingular og reyðar, men sum spakuliga flyta seg yvir í blátt. Myndirnar hjá Tóroddi eru monokromar og tað sama er næstan eisini galdandi fyri tríggjar nonfigurativar myndir hjá bretska listamanninum Ian McKeever, sum arbeiðir við smáum miðlum, ið fáa maksimala effekt. Jóhan Martin Christiansen er yngstur av teimum framsýnandi listafólkunum, hann er eisini við á ungdómsframsýningini, ið letur upp í Norðurlandahúsinum klokkan fýra Mentanarnáttina. Hansara hvítu, stillu gipsmyndir eru avstoypingar av pappeskjum, sum listamaðurin fær nógv burturúr. Í mun til ta ekspressivu, náttúruíblástu høvuðsásina í føroyskari list, bróta verkini hjá Jóhan Martini Christiansen frá. Hansara tilfarsliga medvit og hugskots- og prosessmerkta listatilgongd er saman við hinum verkunum á framsýningini tekin um ta støðugu menningina í føroysku listini.

Sjá tú blánar letur upp mentanarnáttina 3.juni klokkan 17. Øll eru hjartans vælkomin. Kurator er Kinna Poulsen. Rigmor Dam, mentamálaráðfrú, letur framsýningina upp.

Tóroddur Poulsen

Tóroddur Poulsen

Orka í uppskoti at fáa Norðurlendsku Tónleikavirðislønina

1.november verður avdúkað hvør vinnur Norðurlendsku Tónleikavirðislønini, men longu nú kunnu fólkini í tónleikasamtakinum Orka erpa sær, tí Orka er tilnevnt virðislønina fyri huglagsríku útgávuna Leipzig, sum er fjórða útgáva hjá bólkinum. Bulurin á hesari útgávuni er upptikin í UT Connewitz, sum er ein gamal biografur í Leipzig. Bólkurin Orka er kendur fyri at brúka alternativ ljóðføri og fyri fantasifullar samansetingar av akustiskum og elektroniskum ljóðførum, eisini stílurin tykist samansettur og kann fevna um gamlan vísusang umframt tað elektroniska. Jens L. Thomsen er mær vitandi ein høvuðspersónur í bólkinum, sum sambært upplýsingar á FB síðuni eisini kann fevna um: Ólavur Jákupsson, Jens L. Thomsen, LV, Oktopus, Høgni Lisberg, Pushing Up Daisies, Benjamin, Sakaris, Greta Svabo Bech, Uni Árting, Knút H. Eysturstein, Jana Hjalgrímsdóttir, Allan Tausen, Jan Rúni Poulsen, Mikael Blak, Omar Pálsson, Bogi á Lakjuni, Jógvan Andreas á Brúnni, Kári Sverrisson, Yann Tiersen, Eivør Pálsdóttir, Anna Katrin Egilstrøð, Teitur, Magni Højgaard, Per I. Højgaard, Mariano Bulligan, Riccardo Pes, Kvartet Tercska, Kristian Blak, Jón ‘G!neral Kuster’ Tyril, Niels L. Thomsen, Cow No. 63, The Birds Uppi í Urðum, The Third Eye Foundation, Bookworms. Hiðani verða tey øll ynskt til lukku við tilnevningini og góða eydnu.

 

Tilnevnd eru: 

DANMARK
Sebastian fyri útgávuna “Øjeblikkets Mester”
Hans Abrahamsen fyri sangringrásina “Let me tell you”

FINNLAND
Sebastian Fagerlund fyri konsertina “Mana”
Antti Paalanen fyri útgávuna “Meluta”

FØROYAR
ORKA fyri útgávuna “Leipzig”

GRØNLAND
Uyarakq & Peand-eL fyri útgávuna “Kunngiitsuuffik (Republic)”

ÍSLAND
Karólína Eiríksdóttir fyri operuna “MagnusMaria”
Jóel Pálsson & Kjartan Valdemarsson fyri útgávuna “Innri”

NOREG
Øyvind Torvund fyri verkið “Willibald Motor Landscapes”
Ragnhild Berstad fyri verkið “Cardinem”

SVØRÍKI
Mats Larsson Gothe fyri hansara 3.symfoni “...de Blanche et Marie...”
Ida Lundén fyri verkið “Songs my mothers taught me”

 

Tíðarrúm - eitt viðmæli!

Í dag er seinasti møguleiki at uppliva framsýningina Tíðarrúm hjá Bjarne Werner Sørensen í Listahøllini í Skipasmiðjuni MEST. Tað er lutfalsliga sjáldan okkum býðst høvið at síggja tílíka framsýning heima í Føroyum og tí vil eg viðmæla øllum at fara ein svipp út í ídnaðarhøllina at hyggja. At hava fingið eina tílíka høll til framsýningarhøli er eitt satt bragd framt í verki av Heystframsýningarbólkinum við fyrimyndarligum vælvilja frá MEST.

Bjarne Werner Sørensen hevur í grundini ein rættiliga stóran leiklut í míni egnu, persónligu listasøgu. Tað var hann, ið saman við Listasavninum og Goethe Instituttinum skipaði fyri framsýningini FAR OUT - Natur arbeitet für die Kunst við týskari installatiónslist, ið varð gjørd í 1996 in situ á Listasavni Føroya. Føroyskt/týska verkætlanin var uttan iva mest progressiva og frammi í skónum listaframsýning, Føroyar tá høvdu upplivað, og nógv vórðu eisin provokerað av listamonnunum Raffael Rheinsberg, Erwin Wortelkamp og Nikolaus Nessler. Framsýningin fekk týdning fyri Tórodd Poulsen bæði poetiskt – hann skrivaði yrkingar út frá verkunum, men eisini installatiónslistarliga haldi eg, at týsku listamenninir veittu honum týdningarmiklan íblástur. Bjarne og Tóroddur hava fleiri ferð arbeitt saman, teir hava gjørt mappuna Otium við yrkingum hjá Tóroddi og mynstrum/myndatilfari hjá Bjarne, sum Jan Andersson prentaði í Grafiska Verkstaðnum í Hjørring. Hetta samstarvið helt fram í Grafiska Verkstaðnum í Listasavninum í Havn við upprunagrafiska yrkingasavninum “Villvísi”, sum Tóroddur skrivaði og sum Bjarne myndprýddi.

Meðan yrkingarnar hjá m.a. Tóroddi Poulsen var nakað av tí fyrsta, eg royndi meg við sum bókmentaummælari, var framsýningin hjá Bjarne Werner Sørensen í Føroyahúsinum í Keypmannahavn ein tann fyrsta listaframsýningin, sum eg ummælti í útisetablaðnum Oyggjaskeggja. Tað var eisini Bjarne, sum skaffaði mær eitt lítið jobb í Galleri Bie & Vadstrup, sum var mær til stóran íblástur. Síðani hevur Bjarne Werner Sørensen fingist nógv við yrkisfelagslig mál myndlistafólkum at bata, eitt langt skifti var hann sostatt formaður í BKF, Billedkunstnernes Forbund.

Hansara listarliga tilgongd er sera fjølbroytt,  hann málar og fotograferar, hann er dugnaligur grafikari og fæst bæði við tann siðbundna grafikkin, eins og hann finnur uppá alt møguligt við telduni. Fyri nøkrum árum síðani hevði hann eina spennandi framsýning í Steinprenti og nakrar av myndunum, sum vóru á hesari framsýningini eru eisini við úti á Skipasmiðjuni. Bjarne Werner Sørensen er upptikin av tí, hann nevnir samanførdir koordinatar, hetta at tvær myndir, ið verða settar saman úrslita í eini triðju, sum oftast ófyrisíggjandi mynd. Í steinprentsrøðini Matrix, sum er við á framsýningini Tíðarrúm, hevur Bjarne Werner Sørensen arbeitt við hesi tilgongd á ein rættiliga skipaðan, matematiskan hátt, har hann við at kombinera litografisku steinarnar á ymsan hátt hevur fingið eina rúgvu av litografiskum prentum burturúr, ið verða hongd upp í eini rektangulerari installatión eftir eini ávísari skipan. Skipanin er fleksibul og kann broytast frá framsýning til framsýning alt eftir stødd av vegginum osfr. Áhugin fyri skipanum, organiskum samanhangum og frítt vaksandi fyribrigdum er grundleggjandi í verkunum hjá Bjarne og sæst eisini aftur í frálíku bylgjandi uppheingingini av framsýningini Tíðarrúm. Í dag, sunnudagin 29.mai er síðsti dagur at síggja framsýningina, sum er opin frá 15-18. Listamaðurin er sjálvur til staðar. Far!

Myndirnar tók Kim Kristensen ferniseringsdagin

Myndirnar tók Kim Kristensen ferniseringsdagin

Trapputos

Nú tann berømta, monumentala trappan í Vágsbotni í Havn við at vera liðug verður dúgliga kjakast um hon er ljót, vøkur, fascistoid, fjálg, grúfull, eitt vindhol, ein skamblettur ella tvørturímóti ein savningarstaður, edeligt handverk osfr. Meiningarnar eru nógvar og hugsast kann, at hálvfems prosent av negativu meiningunum verða totalt viðvendar, tá henda góða trappan hevur verið har eina tíð, tí nógv eru, sum ikki dámar broytingar. Eg eri ikki sjálv ein av teimum, eg haldi broytingar eru góðar, eg haldi bara, at vit skulu vera sera varin, tá tað kemur til heildarloysnir. Tí dámar mær t.d. ikki tosið um, at ALLIR lyktapelar í Havn skulu skiftast. – Halló? Hvar kom hatta hugskotið frá? Tað er í familju við hasar yvirdimensioneraðu urtapottarnar, sum nú fjølgast yviri við Musikkskúlan. Nåh, men lítið er at ivast í, at trappan verður verandi - sjálvt ikki tað mest forvirraða býarstýrið kundi droymt um at tikið eina so dýra trappu sum hasa niðuraftur. Og í sólini í dag og í gjár hevði onkur sett seg á trappuna, sum í grundini ikki sá so galin út grótið er vakurt, rustlittu steyrarnir eru eitt sindur løgnir, men eru kanska partar av onkrum, sum ikki er heilt liðugt enn. Í nógvum býum í heiminum seta trappur dám á arkitekturin og um summarið kann nýggja trappan væl hugsast at fáa savnandi dám í okkar býarrúmi. Trappan verður alment tikin í nýtslu leygardagin 28.mai klokkan 10. 

Myndirnar tók Jógvan á Dul

Myndirnar tók Jógvan á Dul

NÚ/NOW - Summarframsýningin í Norðurlandahúsinum

Silja Strøm

Silja Strøm

Framsýningin letur upp fríggjadagin 3. juni kl. 16.00 og er opin fram til 21. august 2016. Summarframsýningin 2016 setir tey ungu føroysku listafólkini, ið eru fødd aftaná 1980, í miðdepilin.

Norðurlandahúsið sýnir fram verk hjá 26 ungum, gávuríkum listafólkum, sum arbeiða á hvønn sín hátt við tí visuellu listini. Hvørji eru hesi? Hvat arbeiða tey við? Hvørji nýggj rák kunnu hómast? Hvussu eru framtíðarútlitini hjá føroyskari list?

Margfeldni er meira eyðsýnt heldur enn einsháttan hjá unga ættarliðinum av listafólkum. Kanska tí at føroysk list í minni og minni mun bert verður skapt í Føroyum og í størri og størri mun eisini í øðrum londum. Og tað eru ikki bert landamørk, sum verða brotin niður. Mørkini millum tær ymsu listagreinirnar kámast eisini. Hetta skapar eina blanding av fleiri listagreinum, samstundis sum nýggir miðlar verða tiknir í brúk.

Ditte Mathilda Joensen

Ditte Mathilda Joensen

Listafólkini eru: Anna Malan Jógvansdóttir, Bárður Dal Christiansen, Beinta Glyn- Davies, Bjørk Jónheðinsdóttir Tróndheim, Charlotta Ingolfsdóttir, Ditte Mathilda Joensen, Eirikur Poulsen,  Gvøðny Maria Áarstein, Heidi Andreassen, Ingilín D. Strøm, Jan Nystrøm, Jens L. Thomsen, Jóannes Lamhauge, Jóhan Martin Christiansen, Jón Sonni Jensen, Kirstin Helgadóttir, Kjartan Hansen, Laura Edit Gunnváardóttir, Milja Hanusardóttir, Miram og Janus, Ólavur S. T. Thorsteinsson, Ragnhild Hjalmarsdóttir, Sámal Blak, Silja Eystberg Wendelboe, Silja Strøm og Trina Gaard. 

Jóhan Martin Christiansen

Jóhan Martin Christiansen

Michala Petri og Opera Voce í Norðurlandahúsinum

Hóskvøldið 2. juni sleppa føroyingar, sum teir fyrstu í heiminum at hoyra trý nýggj verk eftir altjóða viðurkendu tónaskøldini Hans Gefors úr Svøríki og føroyska Sunleif Rasmussen. Danski tónleikabólkurin Opera Voce, við m.ø heimskenda blokkfloytuleikaranum Michalu Petri, hevur bílagt og framførir verkini, sum eru Norðurlendsk burturav. Hans Gefors hevur skrivað tvey av verkunum, sum verða frumframførd, og eru tey ávikavist skrivað til tekstir úr “Det” hjá donsku Inger Christensen og yrkingar hjá norska Jon Fosse, sum vann bókmentavirðisløn Norðurlandaráðsins í 2015. Triðju fumframførsluna eigur Sunleif Rasmussen, sum hevur skrivað nýggjar variatiónir yvir kenda sálmin “Harmur og gleði” fyri altblokkfloytu. Bæði Sunleif Rasmussen og Michala Petri vunnu herfyri FMA virðislønir - Sunleif fyri bestu kompositión (Territorial Songs) og Michala fyri bestu útgávu (Danish & Faroese Recorder Concertos). Tey sum framføra á hesi konsertini eru, umframt Michalu Petri á blokkfloytu, mezzosopranin Mette Østergaard, cellisturin Toke Møldrup og pianisturin Tine Fenger. Á skránni annars verða verkini Sulamith og Solomon op. 1 og 6 fyri mezzosopran og klaver hjá Lange-Müller og Malinconia op. 20 fyri sello og klaver hjá Sibelius. Mette Østergaard gav í 2010 eina fløgu út við eini innspæling av Sulamith og Solomon, og hon varð tá kosin at vera besta danska útgávan av hesum verkinum. Konsertin við Opera Voce er í Norðurlandahúsinum hóskvøldið 2. juni kl 19.30.