Hesa vikuna verður fokus sett á Zven Balslev á heimasíðuni www.kunsten.nu Hann er ein áhugaverdur listamaður, sum fleiri ferðir hevur sýnt fram í Føroyum prent, sum hann hevur gjørt í Steinprenti. Nøkur av prentunum hjá honum sum tað, ið eg havi sett í erva her, eru inspirerað av søguni um knívin hjá Williami Heinesen.
Víst bleiv eg eisini kløkk at síggja hasa stakkals ærina og lítla lambið detta oman á sjónvarpsskíggjanum, ikki minst tí eg beint tá sat og var so ómetaliga hugtikin av undirgangskenda vakurleikanum í heystnáttúruni, sum eg helt hóska so sera væl til árstíðina. Síðani hevur eitt øgiligt rok verið av fólki, sum eru fratør um, at sjónvarpið nú vísir tílíkt “sum undirhald” og av øðrum, sum hinvegin halda, at vit nú eru vorðin ov ávirkað av Sea Shepherd og aftur av fólki, sum tilskilað sær rættin at vera djórakær og so framvegis og so framvegis. Og heldur ikki eg eri serligur tilhangari av djórapínslu og so framvegis, men tað er altso ikki nakað, ið órógvar meg í heilum. Hinvegin tykist mær ørkymlandi so nógvar reglur og so nógvir tankar verða brúktir uppá seyðaóhappið í gjárkvøldið. Søgan hevur víst okkum, at konsentrerað miðsavnan um tílíkar ikki-trupulleikar ber brá av, at veruligir trupulleikar verða skíggjaðir sum pestin. Eg meini so við. Har er so nógv ræðuligt í tíðindasendingum, sum hesa tíðina krevja ísakaldar nervar, skalt tú vera sitandi, mær nýtist neyvan at nevna tey sundirbumbaði børnini í Sýria við manglandi armum og eygum og tey grátandi foreldrini, hópneyðtiknu konurnar í India, Ebola-líkini, sum í hópatali verða borin út úr afrikonskum hospitalum, svartklæddir ungir menn, sum halda seg eiga rættin til at avhøvda aðrar ungar menn osfr. Hjá okkum er sum í paradís afturímóti nú heystfjøllini eru gingin og flettingin gongur so lystiliga. Allíkavæl eru vit eitt nokk so gott petti frá at kunna kalla okkum fyri trupulleikafrí. Trupulleikar eru alla staðni. Tað er óndskapurin eisini, tó at eg loyvi mær at ivast í um hann er at finna inkarneraður í redaktiónini á Degi og Viku í gjárkvøldið. Bókin Lille Dæmonologi, sum Søren Ulrik Thomsen og Claus Carstensen hava givið út á Steinprenti, er miðsavnað um óndskapin, sum essayisturin Thomsen sigur seg trúgva uppá heilt ítøkiliga. Fyrsta ritroyndin snýr seg um Eksorsistin, hin kenda ræðufilmin sum William Friedkin leikstjórnaði í 1973, og sum høvundurin greinar og brúkar sum útgangsstøði fyri sínum undrunar- og áhugaverdu hugleiðingum um m.a. fatanina av triviallist og átrúnað. Í seinnu ritroyndini tvinnar ritroyndarhøvundurin nakrar afturminningar saman við onkrum, sum hann hevur lisið og tekur við hesum samanum lyndið hjá tí ónda. Óndskapur er menniskjaligur av lyndi, heldur hann, og tað óansæð um tað er tað slagið av óndskapi og upploysn, sum alkoholisma førir við sær, ella tá ein maður uttan nakra orsøk ella frágreiðing velur at sparka ein hund. Tilvitaður, djevulsettur óndskapur er eisini einasta frágreiðing, sum høvundurin fær til at passa við teir gerningar, ið vórðu framdir undir nazistaveldinum. Hetta er ein ómetaliga áhugaverd og upplýsandi bók, sum ger teg klókari meðan tú lesur. Og eg haldi, at bæði tú og eg mugu royna at kunna okkum og kanska lesa meira til tess at duga betur at skyna á nær eitt mál veruliga krevur innblanding. Tilvitaður óndskapur er til og her hugsi eg ikki um Satan ella nakran av hansara húsi. Eg hugsi um okkum menniskju, okkara maktgirnd og grammleika, sum hvønn tann einasta dag ávirkar eitt av okkara medmenniskjum. Uttanlands hava vit sæð dømi uppá politiskt og religiøst grundaðan óndskap í yvirgangi. Danmark, sum vit eru ein partur av, er aftur partur av einum kríggi og kríggj er eitt slag av skipaðum óndskap, skulu vit ikki øsa okkum um tað?. Eg haldi, at tað er av týdningi at duga at skyna á trupulleikar og serliga, at vit ikki taka til at yvirdramatisera ikki-trupulleikar. Á tann hátt verður ikki pláss fyri teimum veruligu trupulleikunum.
..á borðinum hjá mær og hesa bókina við samlaðu yrkingunum hjá Jóanesi Nielsen havi eg glett meg til leingi. Hon verður løgd fram í dag í Rit og Rák í SMS klokkan 17 og ummæld í Dimmalætting sum skjótast! Av øðrum mentanartilfari í komandi Dimmu kann nevnast ein feministisk endurvitjan aftur á eina kenda skaldsøgu, sum kom fyri 75 árum, eitt sjónleikarummæli, ein fín vikuyrking, ein samrøða við vinnaran á M.A.Jacobsens heiðurslønini í føgrum bókmentum og mentanarbrúkarin hesa ferð er í uppskoti til eina tónleikavirðisløn. Nåh, hetta havi eg ikki tíð til, nú skal nýggja bókin lesast!
Framsýningin hjá Guðrið Poulsen á Norðurbryggjuni Lille Rum hevur opið í fimm dagar aftrat, inntil 19.oktober. Her er eitt ummæli, sum stóð í Christianshavneren:
http://www.christianshavneren.dk/upl/11490/Detlillerumidetstore.pdf
Myndin varð tikin av Rúna Brattaberg í gjár í leiklutinum sum Sarastro í Gandafloytuni í Opera Leipzig
Í gjárkvøldi stóð Rúni Brattaberg á pallinum í Opera Leipzig sum Sarastro og tað gekk eftir øllum at døma uppá stás. Talan var um eina sonevnda “Repertoire sýning", tvs at tey høvdu onga pallroynd og onga orkesturroynd heldur. Tað var tí heppið, at Rúni Brattaberg hevur roynt leiklutin áður og kennir seg væl í honum. Hinar framførslurnar verða 21. og 27.Desember í 2014 og 29.Januar og 29.Marts í 2015. Aftaná tað verða fleiri spennandi uppgávur til Rúna Brattaberg. Ulf Schirmer, stjóri í Opera Leipzig, hevur engasjerað hann at syngja Wagner. Tað snýr seg serliga um framframførsluna av Hagen úr Götterdämmerung (Ragnarok) sum verður í Apríl 2016. Hesa sesongina syngur Rúni Brattaberg Hunding og Fafner úr Die Walküre og Siegfried, Gurnemanz úr Parsifal og Landgraf Hermann úr Tannhäuser, so tað ljóðar sum um, at Rúni Brattaberg hevur úr av spennandi operauppgávum uttanlands. Tað hevði verið ómetaliga stuttligt um hann kom heim til Føroya at framføra Saratro fyri okkum, ella enn betur, um hann sang ein av leiklutunum í einari spildurnýggjari føroyskari opera, sum verður komponerað til upplatingina av nýggja tjóðleikhúsinum á Skálatrøð í 2019.
Í kvøld varð fyrstu partur av stóru donsku sjónvarpsrøðini 1864 sendur á DR1. Røðin, ið longu hevur elvt til nógv kjak millum bæði søgufólk og politikarar, er alment fíggjað, og útreiðslurnar fevna um tilsamans 173 mió krónur. Røðin snýr seg um slagið við Dybbøl á sinni, tá Danmark misti Slesvig, Holsten og Lauenborg. Ole Bornedal hevur skrivað og leikstjórnað filmin, sum er stórsligin og flottur við blátónaðu myndunum, sum eru inn í løtuni. Og fleiri ummælarar eru hugtiknir, m.a. Henrik Palle, sum í Politiken letur fyrsta partinum fimm hjørtu, tað sama ger Niels Lind Larsen í BT. Henrik Queitch er ørkymlaður um nútíðarsøguna, sum verður brúkt sum ramma í filminum, tí hann heldur hana vera ov pedagogiska. Og tað kann vera, at søgan um Claudiu, sum er langt úti og møtir einum baróni og finnur dagbókina hjá Inger, sum livdi í 19.øld, kennist eitt sindur konstruerað, men hinvegin er hetta ein inngongd, sum í sær sjálvum ger vart við tey mongu konstrueraðu løgini, sum finnast í millum okkum og søguna. Fyri ein føroying er tað í hvussu er áhugavert at síggja hvussu donsk nationalisma verður handfarin í 2014 - 150 ár eftir Dybbøl, nú Danmark er vorðið eitt land sum í heilum tekur lut í kríggjum kring heimin. Tí fari eg at hyggja eftir næsta parti av 1864 og tí gleði eg meg til Deadline í kvøld klokkan 21.30, sum snýr seg um nýggju røðina. Leikstjórin Ole Bornedal er fyrsti gestur í sjónvarpsstovuni og síðan verður tosað við Rasmus Glenthøj, søgufrøðing, Onnu Libak, journalist og Piu Kjærsgaard politikara.
Norðurlandahúsið skipar aftur í ár fyri filmskvøldið hóskvøldið 11. desember, tá nýggjastu føroysku stuttfilmarnir verða sýndir og tvær filmsvirðislønir, Geytin og Áskoðaravirðislønin, verða handaðar.
Frá í dag stendur øllum filmsframleiðarum í boði at ríka um spírandi føroyska filmsskattin við at senda filmar inn til ársins filmstiltak, Filmskvøldið 2014.
Tykkara filmar verða tilmeldaðir við at senda teldupost til film@nlh.fo við kunning um heiti og longd á filmi, slag av filmi, navn á filmsframleiðara, teldupostadressu og telefonnummari hjá kontaktpersóni.
Freistin at melda filmin til Filmkvøldið 2014 er tann 11. november. Krøvini til stuttfilmin, sum skal sendast Norðurlandahúsinum í seinasta lagi 25. november, eru hesi:
{1) Stuttfilmurin skal í mesta lagi vera 30 minuttir. Tó kann filmsnevndin í serligum førum gera undantøk, tá um longd ræður.
{2) Heitið stuttfilmur hevur í hesum føri breiða merking og fevnir um spælifilm, listafilm, tónleikafilm, heimildarfilm v.m. Handilsligir filmar, ella filmar av øðrum slagi, sum innihalda handilsligar tilsipingar, verða ikki góðtiknir í kappingini um Geytan.
3) Stuttfilmurin skal ikki hava verið sýndur áður á Filmskvøldunum í Norðurlandahúsinum.
4) Stuttfilmurin kann hava verið sýndur alment áður, men ikki longri síðani enn 11. desember 2013.
5) Nevndin tilskilar sær rætt at gera eitt úrval av tilmeldaðu filmunum. Nevndin metir tilmeldaðu filmarnar eftir hesum virðum: søgu, søgusnildi og handverk.
Í filmsnevndini sita Birgir Kruse, form., Sif Gunnarsdóttir, Jan B. Jørgensen, og Marjun Niclasen.
Geytavirðislønina á 25.000 krónur letur Norðurlandahúsið saman við einari Geytastandmynd, sum Astrid Andreassen og Dávur Geyti hava gjørt. Áskoðaravirðislønin á 15.000 krónur verður latin av Tórshavnar Kommunu, og her er tað møtti áskoðarin, ið sleppur av velja sín yndisfilm.
Eg helt, at konseptið í nýggju samrøðusendingini Sjá ljóðaði eitt sindur tómligt; ein sending, ið heilt einfalt er miðsavnað kring menniskju. Søgan verður funnin í persónunum, sum taka lut í sendingini. – Geisp, hugsaði eg við mær sjálvari, hava tey funnið uppá eina snakkisending aftrat. Men eg havi nú hugt eftir sendingini, og sjálvt um eg bleiv bilsin av teirri heldur óvæntaðu blandingini millum mentanarligu vinklingina í valinum av luttakarum og so prátið, sum fyri tær báðar kvinnurnar hevði sálarfrøðilig perspektiv, meðan samrøðan við mannin ikki var eins persónlig. Sendingin stendur seg væl, ikki minst orsakað av, at fyriskiparin Heini í Skorini er ein intelligentur samrøðufelagi, og at hann hevur funnið nøkur áhugaverd fólk at tosa við. Í fyrstu sendingini eru gestirnir Pól Hansen, Jensina Olsen og Eva Maria Brynhildardóttir. Samrøðurnar eru rættiliga intensar, talan er um nærmyndir av einstaklingum og tað riggar væl, men tað kennist løgið og eitt sindur nyttuleyst, at fólkini verða sitandi í studionum, tá tey eru liðug at práta, og kanska fæst ikki so nógv burtur úr felagsskapinum. Allíkavæl haldi eg hesa fyrstu Sjá-sendingina vera so mikið áhugaverda, at eg heilt vist fari at síggja ta næstu.
Sjá verður send í Kringvarpi Føroya klokkan 20.00 í kvøld.
Rúni Brattaferg sum Gremin Fúrsti. Foto: Carola Hoelting
Tá Opera Leipzig í kvøld framførir Gandafloytuna hjá Mozart, verður tað við einum føroyskum Sarastro. Rúni Brattaberg hevur áhugaverda, fleirtýdda leiklutin sum tempulharrin, ið er stýrandi og sum kanska umboðar eitt slag av upplýstum einaveldi. Leikluturin er týdningarmikil, øll søgugongdin tekur støði í hansara gerðum, hann verður í fyrstani kanska fataður sum tyran, tí hann tekur Paminu burtur frá hennara umhvørvi. Men í ævintýrkenda operauniversinum er hann ikki nakað bølmenni, hann er staddur á teirri ljósu síðuni og hevur fleiri vakrar, mildar ariir í operuni, m.a. hesa, sum Kurt Moll framførir. Framførslan í kvøld er hin fyrsta hjá Rúna Brattaberg í leiklutinum í Leipzig, men hann hevur sungið Sarastro áður í Nationaltheater Mannheim og í Opera Lausanne
http://www.youtube.com/watch?v=Ffs4KdxkoBM
In diesen heil¹gen Hallen
In diesen heil'gen Hallen Within these hallowed halls
Kennt man die Rache nicht. One knows not revenge.
Und ist ein Mensch gefallen, And should a person have fallen,
Führt Liebe ihn zur Pflicht. Love will guide him to duty.
Dann wandelt er an Freundes Hand Then wanders he on the hand of a friend
Vergnügt und froh ins bess're Land. Cheerful and happy into a better land.
In diesen heil'gen Mauern, Within these hallowed walls,
Wo Mensch den Menschen liebt, Where human loves the human,
Kann kein Verräter lauern, No traitor can lurk,
Weil man dem Feind vergibt. Because one forgives the enemy.
Wen solche Lehren nicht erfreun, Whomever these lessons do not please,
Verdient nicht ein Mensch zu sein. Deserves not to be a human being.
Um fimm ár - í 2019 kunnu vit vitja Tjóðpallin í nýggjum húsum á Skálatrøð. Hesum gleðiboðum kom Kringvarpið við. Avgerðin er tikin og vónandi fer arbeiðið í gongd alt fyri eitt.
http://kvf.fo/netvarp/sv/2014/10/10/20141010tjodleikshusaskalatrod
Ein framsýning hjá kenda listamanninum Richard Prince hevur fingið listaumhvørvið í New York upp at flákra í ósemju um hvørt hugskotið við framsýningini er genialt ella ússaligt.
Tað snýr seg um instagram myndir hjá ymiskum fólkum, sum listamaðurin hevur latið prentað á lørift og hongt upp í Gagosian, Klaus Biesenbach, sum er leiðandi kurator í MoMA heldur, at myndirnar eru onkursvegna imponerandi, men ivast í hvussu haldgott hetta er sum list. Ummælarin Jerry Saltz heldur, at myndirnar umboða eitt slag av internethatri. Lesið ummælið her:
http://www.vulture.com/2014/09/richard-prince-instagram-pervert-troll-genius.html
Danski listamaðurin Bjørn Nørgaard er í løtuni í Kina, í Beijing, har hann skal hava eina stóra retrospektiva framsýning við heitinum “Re-modeling the world”, ið eisini var heitið á framsýningini, sum hann hevði á Statens Museum for Kunst. Tað er danska mentamálaráðið, sum skipar fyri framsýningini í samstarvi við SMK, listamannin og donsku ambassaduna í Beijing. Danski mentamálaráðharrin, Marianne Jelved sigur um framsýningina: “- Udstillingen med Bjørn Nørgaard i Beijing fortæller en vigtig historie om dansk-kinesisk kultursamarbejde. Nørgaard var en af de første danske kunstnere, der begyndte at arbejde i Kina. Det er mere end 10 år siden nu. I mellemtiden er han blevet gæsteprofessor på CAFA i Beijing, hvor hans værker nu præsenteres i en stort anlagt udstilling, som jeg ser meget frem til at åbne 24. oktober. Udstillingen er samtidig en del af den danske kultursatsning i Kina, der i de næste 10 måneder vil bane vej for nye samarbejdsrelationer mellem danske og kinesiske kunstnere og kulturinstitutioner - samt give et stort kinesisk publikum mulighed for at udforske dansk kunst og kultur på egen hånd.” Framsýningin letur upp 24.oktober. og letur aftur 28.november. Tá listamaðurin kemur heim aftur, verður hann við á framsýningini “Grafisk Sambond”, sum Steinprent skipar fyri í samstarvi við Norðurlandahúsið, Vejle Kunstmuseum og Kastrupgaard, sum eg fari at greiða frá seinni.
BJØRN NØRGAARD Re-modelling the World – again again again
CAFAM, Central Academy of Fine Art Museum, Beijing
24. oktober-28. november 2014
Suni Merkistein og Hallur Thomsen hava lagt til rættis dokumentarsendingina um 28 ára gamla filmsleikstjóran í Skopun, sum verður frumsýndur í sjónvarpinum í kvøld aftan á Dag og Viku. Filmurin er longu at síggja á heimasíðu Kringvarpsins.
Hósdagin 9. oktober kl. 17.00-18.00
Mentanarkafé úr Norðurlandahúsinum, har Kringvarpið sendir beinleiðis útvarp. Lagt verður upp til eina tíma við aktuellum og hugvekjandi tosi, tónum og tonkum. Gestir eru Margretha Næs, sum júst hevur fingið M.A. Jacobsen virðisløn og Christina Elisabeth Mørkøre, sum hevur sungið í nógvum sangleikum uttanlands, og hon fer at framføra ein sang eisini. Grønlendski bólkurin Small Time Giants framførir og kjakast verður um mentanarmiðling
Fríggjadagin 10.oktober er Mentan aftur í Sosialinum. Hesa ferð við eini fantastiskari flottari plakat eftir Una Árting, eini inspirerandi grein eftir Silju Strøm um listaheimin í Skotlandi. Les tríggjar áhugaverdar samrøður við ávikavíst Jóanes Nielsen, Annfinn Heinesen og Jóhan Martin Christiansen. Í Mentan er eisini ein spennandi grein um evropeiskar ímyndir og sjálvsmynd okkara. Meinhard Jensen hugleiðir um Hermann Jacobsen og Kyndavalsin. Harumframt eru bókaummæli og ein greining av, hvussu E-bókin fer at ávirka bókabransjuna. Sjálvandi er barnamentanarsíðan aftur í blaðnum. Og hesu ferð bjóða vit eisini lesaranum til listakviss, so vit kunnu bergtaka okkara næstu við vitan um list.
Í bókapráti í útvarpinum í morgun viðmældi ein bókavørður ymsar bøkur á Býarbókasavninum, sum hon eftir øllum at døma ikki hevði lisið meginpartin av. Eg ivist ikki í, at hesin bókavørðurin lesur nógv, hon nevndi okkurt av tí síðst í sendingini, sum hon hevði lisið, men allíkavæl fekk hesin bókatátturin, har tíndaskriv verða siterað og googlaðar upplýsingar av hvat onnur halda um ymiskar bøkur verða nevndir, meg at hugsa um hetta ikki er okkurt serligt fyri mentanarmiðling í okkara tíð, at mentanarmiðlingin í rættiliga stóran mun er merkt av grunnskygni og vantandi innliti, sum í síðsta enda man koma av vantandi virðing av mentanartilfari í samfelagnum. Mentanarmiðlingin í Føroyum er annars vaksandi í løtuni, helst orsakað av einum ætlandi vaksandi fólksligum áhuga. Fríggjadagin kemur Sosialurin til dømis við sínum mentanarblaði og sama fríggjadag er Dimmalætting aftur á gøtuni við tveimum síðum, sum hvørja viku verða settar av til mentan. Hetta er í sær sjálvum ein uppraðfesting av mentanartilfari, ið tykist positiv. Eftirhondini er ikki býur, bygd ella lokaløki heldur, sum ikki hava mentanardagar á skránni, har skipað verður fyri framsýningum, útferðum, føroyskum dansi, fólkafundum, fyrilestrum, kvøldsetu, gaman og álvara, filmsýningum, brøgdum, matsølu, tivoli og tombola, andaligum fundum og guðstænastum, barnatiltøkum, poppkonsertum og øllum møguligum øðrum, sum rúmast undir tí sera breiða mentanarhugtakinum. Í útvarpinum er mentanarsendingin In mente ella mentanarcafé eina ferð um vikuna og harumframt diska tey eisini upp í sjónvarpinum við mentanarsendingini Grind 3.hvørja viku. Nú kunnu vit tískil ikki longur finnast at vantandi mentanaráhuga nøgdarliga sæð í føroyskum miðlum. Spurningurin er so bara hvussu tað stendur til við dygdini og dýpdini í teimum ymisku mentanartiltøkunum og í mentanarmiðling og fatan.
Vit hava meira frítíð í dag enn nakrantíð og tey flestu, sum eg kenni, hava ikki tíð til alt møguligt, sum tey kundu havt hug til. – “Nei, mann kann ikki alt” siga vit og nikka yvir á hvørja aðra í Keypsamtøkuni, áðrenn vit skunda okkum til hús at tendra fyri Facebook og Huffington Post og Ekstrabladet og BT ella portalinum og øllum teimum týdningarmiklu tíðindunum um elskulig djór og fólk, sum hava verið ordiliga fitt og hetjulig beint áðrenn tey doyðu ella um spennandi hendingar, sum “will make our skin crawl”. Alt hetta tilfarið hevur tað til felags, at tað tekur ómetaliga stutta tíð at sodna, upp til 10 sekund, men tíggju ferðir tíggju gevur hundrað og soleiðis rennur tíðin sum streymur í á. Ekstrabladet liggur á deyðastrá sum pappírsblað, men um vit telja internetklikk, er blaðið ein sannur mastodontur í kongaríkinum. Sum eg segði við næmingarnar í gjár: Sjálvt EG lesi idiotiskar greinar í Ekstrabladet.dk (men eg posti teir væl at merkja ongantíð á FB, tað geri eg heldur við greinar í Information, The Guardian, Artforum og tílíkt).
Eg eri ikki tann, sum máli fanan á veggin orsakað av mentanarbroytingum. Eg lærdi meg sjálv at lesa í einum donskum Anders And blaði í hálvfjersunum. Eg hugsi, at tað gongur bara væl við lesingini, og at støðan við móðirmálinum er nógv batnað síðani. Og so leingi sum vit tosa saman, eri eg ikki ørkymlað fyri málinum hjá soninum, sjálvt um hann dugir bæði danskt og enskt sjey ára gamal og eg eri heldur ikki ørkymlað í mun til telduspølini, sum hann spælir og sum hann lærir nógv av (sjálvt um eg sjálvandi haldi tað vera upplagt at lagt føroyska talu á nøkur av teimum best dámdu spælunum í ein vissan fart – hey, kundi hetta ikki verið uppløgd mentanaríløga hjá teimum nýslignu makrel- og alimilliarderunum, nåh ikki?).
Nei, tað sum ørkymlar meg mest er vit vaksnu og okkara vantandi áhuga fyri intellektuellari áherðslu og hugdýping. Vit googla í staðin fyri at uppliva, vit facebooka í staðin fyri at samskifta, vit smápráta í staðin fyri at ummæla, vit mentanarsnikksnakka í staðin fyri at viðgera, mentan er undirhald, vit rósa í staðin fyri at kritisera, vit royna at skáka okkum undan bókmentaligum torleika og vit tora væl at viðganga, at vit ikki fata list - tað er ikki so farligt og vit vitna um vánaligar matvanar. Okkara børn og ungu kopiera okkum í øllum sum vit gera, eisini tað andaliga dølsknið verður skrásett av unga ættarliðnum, sum sæð burtur frá nøkrum einstøkum originalum outsidarum, raðfestir kropp og tað materiella nokkso ovarlaga. Tíðin her á foldum tykist kanska meira dýrabær enn nakrantíð hjá okkum priviligeraðu, sum royna at leingja um livitíðina við at konservera okkum likamið sum frægast við heilsugóðum kosti, grønmeti og proteinum. Royking og feitt er fyri tey undirpriviligeraðu og tey skítbýttu, meðan vit skilabetru, sum ikki ætla okkum nakra æðrakálking i úrtíð, renna okkum ein frískligan túr í heilum. ja, ævinleikin er nakað væl minni populerur í dag enn hann var á døgum Kingo, tá hann í 17.øld yrkti sálmin Keed af verden, kier ad himmelen, ið staðfesti, at alt okkara stríð á foldum er grundað í fáfongd. Jarðarlívið kunnu vit ikki líta á, heldur Kingo, tá hann skrivar: Hvad er mine Aar, / Som smugende svinder og snigende gaar? / Hvad er min Bekymring? mit Tankefuld Sind? / Min Sorrig? min Glæde? mit Hovedis Spind? / Hvad er mit Arbeyde? min Møye? min Sved? / Forfængelighed, / Forfængelighed. Sjálvt um nógvir føroyingar eru trúgvandi, tykist álitið á ævinleikans paradís ikki forða teimum í einari ávísari materiellari akkumulering her á foldum, vit økja um okkara ogn og venja okkara kropp næstan sum vit ætla at hava bæði ogn og kropp við okkum inn í deyðsríkið. Eg haldi, at vit í størri mun eiga at venja okkara sinn og miðsavna okkum um tað mentala og um felagsskap við øðrum menniskjum. Í okkara tíð eri eg vís í, at tørvurin á mentalum førleikum er stórur. Tað er líka við, at tørvur kenst á at toga Nietzsche gamla fram aftur og hansara útsøgn um, at heimurin er djúpari enn dagurin hugsaði, tí tað er hann, og listin er ríkari, men bert um vit virða hana og gera okkum stóran ómak, tá vit viðgera hana.
Tað hevði kanska ikki verið so galin heystferiuætlan, at farið ein svipp á MoMA... Ein framsýning við pappírsklippum hjá franska listamanninum Henri Matisse letur upp 12.oktober í Museum of Modern Art í New York. Framsýningin "Henri Matisse: The Cut-Outs" (Oct. 12, 2014-Feb. 8, 2015) er gjørd við støði í eini roynd at konservera høvuðsverkið Svimjihylurin frá 1952 og í summar var hon at síggja í Tate í London, har heili 560.000 vitjandi sóu hana.
Fyrsta bókakaféin í heyst verður mánakvøldið 6. oktober kl. 19.30
Rithøvundurin Lisbeth Nebelong fer at tosa við Helenu Dam á Neystabø um skaldskap sín.
Lisbeth Nebelong hevur skrivað væl umtóktu Føroyatrilogiina, sum byrjaði við Når engle spiller Mozart (2003) og helt fram í Færøblues (2008). Í ár kom seinasta bókin í røðini: Møde i mol.
Mánakvøldið fer Lisbeth Nebelong at lesa upp úr Møde i mol og svara spurningum frá áhoyrarunum.
Í gjár læt upp framsýningin DRESS í Steinprenti. Her eru nakrar myndir frá upplatingini.
FOTO: Steinprent, John Dalsgarð og Kinna Poulsen.
Listaportal - kip@glasir.fo
