Tað er í Stokkhólmi, tað gongur fyri seg...

Tað er í Stokkhólmi, tað gongur fyri seg. Tað sóu vit á viðtali við løgmann í Degi og viku mánakvøldið, har hann stóð í bláum blunkljósum í svenska høvuðsstaðnum og svaraði tunnilsspurningum. Ársfundur er í Norðurlandaráðnum, sum í hesum sambandi fer at handa sínar fimm háttvirdu virðislønir; barna- og ungdómsbókmentanarvirðislønina, filmsvirðislønina, bókmentavirðislønina, tónleikavirðislønina og umhvørvisvirðislønina og tvær av hesum verða sum kunnugt latnar føroyskum listafólkum. Hurrá. Sjónvarpið hjá Kringvarpinum sendir frá tiltakinum, tey byrja at senda klokkan 16.50.

Bókmentavirðislønina fær Vónbjørt Vang fyri bókina Svørt orkidé og Sakaris Stórá o.o. fáa Filmsvirðislønina fyri filmin Seinasta paradís á jørð, Barna- og ungdómsbókmentanarvirðislønin fer til Svøríkis til Saru Lundberg fyri myndabókina Ingen utom jag. Tónleikavirðislønin verður latin íslendska klaverleikaranum Víkingi Ólafsson og umhvørvisvirðislønina fáa Grønne Nabofællesskaber í Danmark.

Brot úr ummæli av Seinasta paradís á jørð:

“..Kári er bæði ov ábyrgdarfullur og ov sjálvstøðugur til at fylgja rákinum í okkara tíð við andstyggiliga kravinum um æviga optimering og at vera besta útgáva av sær sjálvum (púff). Kári stríðir og strevast og eina løtu hugsar áskoðarin kanska sum gentan, honum dámar, at hann er “ov góður til hatta”, men spakuliga broytist hesin varhugi. Tað er mamma gentuna, leikt við fjálgari nærveru av Anniku Johannessen, ið staðfestir ta sannroynd, sum spakuliga birtist fyri okkum, at orsøkin til, at Kári heldur so fast í heimbygdini sum hann ger, hevur við kærleikan til ta deyðu mammuna at gera. Bygdin minnir hann um mammuna og Kári minnir bygdina um mammuna, tá hann gongur við konfirmatiónskortum. Ein rørandi ringrás av kærleika. Eisini sjálvt um hann ger tað við ringum tannabiti.

Í hesum filmi er kærleikin størstur. Ikki tann romantiski kærleikin við sínum egomaniska forelskilsi, men meira kærleikin sum fyribrigdi og lívstreyt. Tað er kærleikin millum systkin, kærleikin til heimbygdina og kærleikin frá mammuni, sum seyrar ígjøgnum øll løgini í filminum. Tá konurnar leypa á bláman, er tað sum eitt satt undur av vakurleika, av kvinnuligum hita og kærleika, sum vit uppliva gjøgnum eyguni á systrini, so at vit sansa hennara miss og missa ondina av samkenslu - Bjørg B. Egholm spælir so sannførandi, at vit trúgva uppá hennara persón. Ígjøgnum hana skilja vit næstan tann ófatiliga missin. Somuleiðis trúgva vit uppá Kára í fálátaða men kensluborna persóninum, sum Sámal H.Hansen myndar og koma eisini til at halda nógv av lívliga vinmanninum soleiðis sum Bjørn M.Mohr spælir hann. Tað er sum heild gott at uppliva so góðar leiklistagávur millum tey ungu (eisini Esther á Fjallinum) og at síggja, at okkara eldru sjónleikarar megna skiftið frá leikpalli til film og at alt filmskollektivið megnar sína uppgávu.

Nú eru nøkur ár liðin síðan síðsta filmin frá Sakarisi Stórá, ið framvegis er sum skaptur til at gera film. Tað ger hann aftur hesa ferð saman við fotografinum Virginie Surdej, hvørs myndamál næstan er vorðið eitt náttúrligt forleingilsi av hansara leikstjórapersona so at tað er ilt at siga hvar ein byrjar og hin endar. Eingin ivast kortini í, at Seinasta paradís á jørð er eitt filmsligt listaverk, sum skal upplivast í biografinum.

https://www.listaportal.com/tidindi/2025/4/11/ein-ringrs-av-krleika

“...Bogens magi opstår i mellem dens mange lag i kraft af dens fragmenterede karakter, der afspejler moderens fortvivlelse og angst for at miste sønnen, samt det uoverskuelige i projektet at finde en person, der ikke vil findes - I et interview i de færøske tv-nyheder tirsdag aften fortalte den nyslåede vinder af Nordisk Råds litteraturpris, at Sort orkidé bestemt ikke var nogen let bog at skrive. Bogen startede oprindeligt som en akademisk BA-afhandling, som Vónbjørt Vang skrev på kunstuddannelsen på Fróðskaparsetur Føroya (Færøernes Universitet). I løbet af den træge tekstskrivning begyndte hun at lave billedcollager som en form for kreativ overspringshandling. Det er en god beslutning, at disse billeder er medtaget i bogen, for de udtrykker meget af det uudsigelige, som bogen kredser omkring, den enorme kærlighed og den ufattelige angst. Collagerne er abstrakte med figurative naturglimt. De består alle af udklip fra to færøske naturvidenskabelige bøger. Den ene omhandler Færøernes geologi, imens den anden handler om planter, økosystemer og om sammenhængen imellem alt levende på jorden...”

https://www.dagogtid.no/kultur/ei-mors-historie/652171

 Kinna Poulsen