Bestu listaupplivingarnar í 2015 - Carl Jóhan Jensen
/Foto: Jan Andersson
Listaportalurin hevur spurt nøkur fólk um teirra bestu lista- og mentanarupplivingar í brátt farna ári. Svarini eru sera ymisk, tað vóru spurningarnir eisini. Onkran havi eg spurt um eitt ávíst listaslag og onkran annan havi eg spurt meira breitt um mentan og list. Her eru svarini frá Carl Jóhan Jensen, rithøvundi.
Listaligar upplivingar í skjótt farna ári?
Ja, bíða mær nú eitt bil… nú má eg hugsa meg um eitt sindur… ikki tær at siga, her suðuri í Brússel (ein lítlan toktíma frá París) byrjaði og endaði árið tíverri við ólystiligum tilburðum, sum – viðhvört ið hvussu er – vilja skugga fyri ta sannlistarligu sólina og hennara allvælsignandi skin…
Men lat meg nú vita…
…í januar, ja, nakað mundi vera útliðið á mánaðin, endaðu vit bæði, Kate og eg, mest sum av tilvild saman við einum australskum ferðalagi av list-áhugaðumpensionistum. Vitjaðu eitt nú Maurits huisog Gemeente museum í Haag.
Maurits huis hýsir fleiri av kendastu verkunum eftir Rembrandt og umframt verk eftir ymsar aðrar málarar úr niðurlendsku gullöldini m.a. Vermeer ogHals . Tað var ein serstök uppliving at síggja víðagitin verk, sum eg annars bert hevði sæð í bókum áður, at síggja tey í veruleikanum og tað var ikki verri, at vit hövdu ein góðan vegleiðara og könan, men tað var ein gamal skúlafelagi hjá Kate, John Mcdonald, sum í nógv ár hevur verið ein kendur listaummælari í Sydney.
Gemeente museum hevði eina serframsýning á skránni, sum nevndist „Rothko en de ontwikkeling naar abstracte kunst“ og hon var álvaratos heldur ikki í tí lakara endanum.
Í mars var eg so á eini Chagall-sýning á Tjóðlistasavninum her í Brússel, hetta var ein yvirlitssýning við yvir hundrað verkum …og eg veit ikki, men tað er okkurt við hesum jödiska sagnaheiminum, sum Chagall manar fram í lörifti við villum strokum og snarpum litum, hann fangar mín áhuga og vil liggja eftir í sinninum…varandi…
Tónlistarliga vóru tað serliga tvær upplivingar, ið hava sett spor í hugan. Tann fyrra var í mai ella neyvari sagt, tann 27 mai, men tá settu vit hjúnini bæði, sum tey siga, tann fína fótin fyri og fóru til operu í La Monnaie, operahúsinum í Brússel, og sóu og hoyrdu „Un Ballo in maschera“ eftir Verdi í eini nýtíðarligari uppseting. Tað var ikki verri, tað kann eg siga tær.
Hin upplivingin var fyrst í juli, tá ið teir báðir jassarnir Herbie Hancock og Chick Corea hövdu konert í mentanarhúsinum Bozar, men tað er í míðbýnum í Brússel. Tað var ein minnilig löta.
Og so eru tað sjálvandi bökurnar, hvat tá…men tær eru so nógvar…tó onkra av teimum, ið veruliga hava gjört mær mun í farna ári, kundi eg sjálvandi nevnt fyri tær, eitt nú „The human stain“ eftir Philip Roth, „The searchwarrant“ eftir Patrick Modiano, „The museum of Innocence“ eftir Ohran Pamuk, „Hundadagar“ eftir Einar Má Guðmundsson, „Blátt blóð“ eftir Oddnýju Eir Ævarsdóttir…
…av teimum nýútkomnu föroysku havi eg verri enn so lisið allar enn, tó tær flestu liggja stáplaðar her á skriviborðinum hjá mær, men onkra havi eg so lisið, sum sagt, og tá eyðvitað hasa um tað góða eftir hjartavinin við Hoygil, fyrr var illa, og so sjálvandi yrkingasavnið hjá Heðini Klein „Tað orðið“, sum uttan iva er eitt av teimum allarbestu savnunum á föroyskum tey seinnu árini…og so ikki at forgloyma ritgerðina hjá Bergi D. um Viderö „Er heima til?“ Hon var bæði áhugaverd og stuttlig at lesa…
Og nú eg havi teg her kortini, so er eitt afturat, eg havi hug at nevna… eitt, sum ikki bert í skjótt umlidna ári, men í mong, mong undanfarin ár hevur verið mær ein sonn gleði og ein kveiking og tað er mentanarsendingin „Víðsjá“ í íslendska ríkisútvarpinum rás 1. Sendingin verður send fimm dagar um vikuna, millum fimm og seks seinnapartin (föroyska vetrartíð) og viðger list og mentan í öllum sínum fjölgreindu tilbrigdum, bæði íslendska og útlendska. Eg mæli öllum, sum bara skilja íslendskt so dánt at læna hesi góðu sending oyra…tað loysir seg, trúgv mær...og álvaratos, tit í Kringvarpinum, tit kundu saktans tikið tykkum fyrimynd eftir „Víðsjá“, tá hevði parturin hjá list og mentan ikki ligið so syndarliga eftir, sum hann nú ger…
At enda…áðrenn tú fert…vælsignað veri teg, minst til Steinprent, ha? Og tað hevði ikki verið verri, álvaratos, um verkstaðið fekk Mentanarvirðislön landsins nú í januar…tað hava tey ruddiliga uppiborið har á Skálatröð…tað haldi eg…annars gott nýggjár tú og alt tað besta.