Ein seinkað yrking til New York
/Í dag er 11.september og á heimasíðuni hjá World Literature Today hugtekur yrkingin A Postponed Poem for New York hjá arabiska yrkjaranum Amjad Nasser. Nasser er føddur í 1955 í Jordon, hann hevur skrivað níggju yrkingarsavn, fýra ferðafrásagnir og eina skaldsøgu. Føroyska týðingin av yrkingini er gjørd við støði í ensku týðingini hjá Fady Joudah.
I
Áðrenn tað ið hendi hendi.
Eg meini, áðrenn tornini gjørdust trappur
til uppgerðardagin og heimurin varð býttur í tvær
legur, vatn og sand,
plagdi eg at ynskja, at eg var millum yrkjarar
sum bannsettu New York.
Yrkingin var næstan klár í mínum huga.
Hetta at skriva eina yrking um villskógin av asfalti og betong
er vorðin hevd síðan Lorca
(íblást av Whitman helst, ikki Gibran)
var blivin fyrsta meginregla hjá yrkjarum
sum siktaðu sína løddu yrking eftir stóra súreplinum,
sex- og pengaslanguni
hetta Babylon í okkara tíð.
Tað er ikki neyðugt at yrkjarar tveita sínar eksplosivu
sigarettstubbar í Hudson móruna
ella hóreiggja sær í fullskapi av bíligasta brennivíninum
yvir um Brooklyn brúnna, ella lurta eftir jazzýlum
í glitrandi, knívskjórutu náttini í Harlem
ella vita, at frælsisgudinnustandmyndin við einari flammu
sum ikki longur lýsur upp vongin á eini klukku
upprunaliga varð ætlað til Suez Kanalina
men tá egyptiska ríkið fór á húsagang
aftur við eftirklanginum av operuni hjá Aidu,
keypti nýggja maktin, handan fyri hav hjá arabum,
í svartskygni rópt myrka havið,
standmyndina. Og tað ger einki
um yrkjararnir taka metroina við rundum eygum
sum verja teir, ella um ikki teir taka metroina.
Tí hann er eingin yrkjari
sum ikki roynir eydnu sína við New York,
at lýsa býin, spilla hann út, hótta hann
við samkyndari lagnu, sjálvt um hann ikki hevur sæð
terning miskunnarloysins, svørtu tárini hjá littum menniskjum,
runutu fjaðrarnir av gráum dúgvu sum
ikki kunnu brúkast til nakað uttan sum symbol fyri friðin
sum oysir úr steinsettu eygnalokunum hjá New York
II
Eg havi ongantíð verið í Amerika.
Eg kendi tað sum onnur
gjøgnum filmar, dreymir og kríggj
sum áttu í okkum – vit hvørs byrður hokna
undir vektini av metalhurlivasanum
yvir útskolanarhjólinum
av blóði og skerpingi –
til tvær upprunaligar kenslur: kærleika og hatur.
Og tá eg einaferð fann meg sjálvan
í ahornslandinum, svaraði eg ikki uppringingini
frá Ahmad, bróður mínum
sum var støðugt upptikin av tráanini
eftir gulli og dusti úr eyst og í vest
inntil hann endaði við at berjast fyri at hóra undan
aftan fyri stálbummin á einari bensinstøð
har vinmaður hansara var skotin til deyðis av einari kúlu
Eg ræddist fyri at mín flótandi gjøgnumferð
gjøgnum ovara Manhattan
fór at oyðileggja mína grummu yrking sum kókar
á mínum spakuliga eldi
av beiskleika.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Men síðan tað ið hendi hendi,
eg meini aftaná 11.september í tvey
hava falskir profetar og teirra satansku vers,
tá mannaættin varnaðist
við brádligari metafysiskari sorg
at okkar mannahendur, sum vit longu hava vant
til at flúgva skipað
at lenda ovast á ovurnøgduni, hesar hendur,
tá tornini sprongdust, vóru ikki veingir
men tvær sleggjur sum loddaðu
okkum niður á jørðina. Síðani tá
havi eg ikki kunnað skrivað hesa yrkingina.
Sostatt sleppur New York undan
- fyri fyrst
enn einari ókvæmisyrking um býarinnar vertikalu fáfongd
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Hetta er ein skilnaðarhvøkkur sum er lættur at spáa um.
Eg havi hug at skjóta upp
ein annan enda til yrkingina:
hasi sum flugu inn í uppreisninnar avgrund
fullir av trúgv á at teir høvdu veingir,
um teir nakrantíð skuldu vitað av
hví tað ið hendi hendi
hugsa New York í tíðini hjá orðtøkunum, ið ferðast í ring
av blóði og heroin dryppandi úr grafittimálaríum
av eitraðum soppahattum á høvdum
hjá nýggjum eftirkomarum av standmyndum, av Agent Orange
í sorgarklæðum, av tomahavkfinnum
tá tey lata eitt barnaeyga
upp í ævir.
Hugsa,
hugsa,
kanska brøvini hjá teimum ið druknaðu,
sum ørkymla vilja hava gras og ein
vatnsopa, sum eru spitølsk í lívmóðrini,
stív sum seymir í longum linjum undir einum hjartaleysum mána
sonevndi breyðbitin,
kanska stuna teirra brøv enn
í fløskum sum aldurnar hjá teimum tveimum høvunum
halda fram við at tveita aftur og fram.
Týtt: KP