Hjartaliga til lukku, Annika og tit
/
Í kvøld vóru mentanarvirðislønir latnar í Norðurlandahúsinum. Virðislønina til unga listafólkið fekk Andrias Høgenni, filmslistamaður, tað var eisini hann, ið vann Geytavirðislønina í ár. Jan Berg Jørgensen segði í síni áhugaverdu og hjartaligu lýsing av Andriasi Høgenni, at hann er ein nørd við hjarta av gulli, sum er fullur av hugskotum og evnum. Heiðursgáva Landsins varð latin J.P.Gregoriussen arkitekti fyri hansara lívslongu íløgu í føroysku byggilistini. Albert Isfeldt, arkitektur, bar honum eina kvøðu, og greiddi við eldhuga frá sínum lærimeistara, ið hevur sett spor eftir seg við sínum mongu bygningum, men eisini við bókunum um kirkjurnar í Føroyum.
Eftir hetta var ein ordans avdúking á skránni, sum var ein gáva til okkum øll. Tað var handritið til Den yderste tid, ópubliseraðu bókini hjá Williami Heinesen, sum Petur Juul Samuelsen í síni tíð keypti frá Bruun Rasmussen, stillisliga fyri síðani at bjóða landinum at keypa hana. Fantastiskt framskygni! - Sømdargáva varð latin Alexanduri Kristiansen fyri tað stóra yrkjara- og týðaraarbeiðið, hann helt eina stuttliga røðu, og síðan framførdu Jensina Olsen og Finnur Hansen fýra av teimum fínu sangunum í bókini Og várið kom við tekstum hjá Alexanduri Kristiansen.
Mentanarvirðislønir Landsins eru av so sera stórum týdningi, tí tær signalera, at vit liva í einum landi, sum virðismetir listina. Tí eri eg altíð glað, tá virðislønirnar verða handaðar. Og í kvøld var eg ikki minst fegin, tá tann stóra virðislønin varð latin Anniku Hoydal og Eyðun Johannessen helt eina praktfulla røðu um divaina úr Havn. Í fjør vár skrivaði eg í einari grein í Dimmalætting: “Annika Hoydal er so ótrúliga nógv ymiskt, hon er okkara fyrst útbúni kvinnuligi sjónleikari (Statens Teaterskole í 1973), hon er ein framúrskarandi sangari, tulkari, søgusigari og performari við einari sjáldsamari nærveru, men kanska hava vit gloymt at viðurkenna hana fyri tað, ið kann vísa seg at vera hennara týdningarmesta avrik, nakað, sum verður verandi eftir her, tá vit eru farin. Eg hugsi sjálvandi um sangskattin, sum hon hevur lagt eftir seg. Tað er til dømis Annika Hoydal, ið hevur skrivað lagið til Dropan, Steinstólpuna, Huldurímu, Mítt minsta land, De grå kavalerer, Stjerner mine venner, Sniglasorgarljóð, Ein drongur gekk í haganum og eina rúgvu av øðrum framúrskarandi sangum. Í yvir fjøruti ár hevur hon skapað hesi løgini, sum staðfesta hennara støðu sum týdningarmikið tónaskald í Føroyum. At vit higartil ikki av álvara hava viðurkent hennara tónasmíð er eitt sindur løgið, men orsøkirnar eru møguliga fleirbýttar. Kanska hevur hon ótilvitað við sínum breiða talenti yvirstrálað seg sjálva soleiðis at skilja, at leikluturin sum tónaskald verður gloymdur aftan fyri tann somuleiðis týdningarmikla sangarinnu- og sjónleikaraleiklutin. Sum kunnugt hevur Annika Hoydal mest virkað innan fólkatónleikin og tann partin av tónleikinum, sum vit nevna rútmiskan og sum av óvissum orsøkum hevur verið hildin at vera minni fínur enn tann klassiski. Men sjálvsagt er einki av hesum nevndu fyrivarnum nøktandi grund til ikki at taka tónleikin hjá Anniku Hoydal í álvara. Sangirnir hjá henni eru ymiskir, og eru ikki lættir at seta í bás, men fleiri teirra eru tónleikaligar tulkingar av yrkingum. Ein sangur sum Dropin rakar júst sama huglag, sama universala einfeldi og dettandi meginrørsluna, sum yrkingin um alfevnda dropan rúmar, ein sangur, sum byrjar sum ein darrandi dropi og sum vaksur til at fevna um alla tilveruna. Mín yndissangur hjá henni er Mítt minsta land við teksti hjá Gunnari Hoydal, ella Mit eget land, sum hon eitur á mínari slitnu donsku vinylplátu, sum rakar í solar plexus á øllum heimlongsli beinleiðis í sorgblíðu kensluna hjá asfaltsføroyinginum, útisetanum, sum eina løtu sær heimlandið og brimið fyri sær mitt í stórbýnum. Í summum sangum kemur tú í tankar um kvæði og skjaldur, meðan harmonikatónar og tangorútmur aðrastaðni eru tekin um, at vit tónleikaliga eru stødd í blóðheitari veðurlagi enn tí føroyska. Nógv av løgunum hjá Anniku Hoydal eru melankolsk og ganga í moll, summi eru vísukend og einføld meðan onnur tykjast meira samansett og kompleks. Plátan Til børn og vaksin, sum kom í 1973 er ein grundarsteinur í mínari tónleikaligu uppaling, tað var ein tann fyrsta plátan, eg átti og hon varð spæld so ofta, at eg enn dugi sangirnar uttanat. Eg veit, at mong í mínum ættarliði hava tað á sama hátt. Í barnaútvarpinum hjá Kringvarpinum hava tey verið ófør at spæla fløguna “Til børnini hjá børnunum” frá 2005 og tað er gott, tí annars hevði eg ikki kent hana. Á hesi fløguni eru fleiri smáar perlur, t.d. herligi sangurin um drongin, sum gekk í haganum og hevði ber í maganum. Ein sangur, sum sameinir eina fitta barnasøgu við tvætlirím, innihaldsskiftið verður undirstrikað av skiftandi rútmu, har vit brádliga fara upp at valsa mitt í haganum...
Hjartaliga til lukku, tit øll!