Jan Andersson 70

Í dag fyllir steinprentarin Jan Andersson á Velbastað sjeyti ár. Hann varð føddur 29.apríl í 1954 í Ibsker á Bornholm, haðani familjan flutti í 1956, fyrst til Sandby á Norðvestsælandi og síðani til Kundby - hann er dani, men 3/4 av hansara ommum og abbum eru úr Svøríki. Aftaná barnaskúlan fór Jan Andersson í læru hjá legendariska litografinum I.Christian Sørensen (1911-1985), sum etableraði grafiskan verkstað í Hjørring og tað var har, Jan kom í samband við føroyska list og við táverandi leiðaran á Listasavninum, Bárð Jákupsson. Jan flutti til Føroya saman við Fríðu Matras Brekku og saman stovnaðu tey Grafiska Verkstað Føroya, ið fyrstu árini húsaðist í Listasavninum. Síðan 2009 hevur fyritøkan itið Steinprent og fevnir umframt um verkstaðin í erva eisini um framsýningarhøli í neðra – bæði eru miðdeplar í føroyskari samtíðarlist við nógvum og góðum listaligum virksemi. Tá mann tosar um Jan Hartvig Andersson, ið er hansara fulla navn, koma tey flestu fyrst í tankar um hansara ókúgandi optimismu, blíðskap  og beinasemi.

Hann fyllir sum sagt í dag, men helt stóra veitslu í vikuskiftinum. Tá eg segði fyri Tóroddi Poulsen, at eg ætlaði at halda røðu fyri Jan, var viðmerkingin “..og um telefonin ringir, meðan tú heldur røðu, tekur hann av gomlum vana telefonina, trúgvur sum trøllið móti øllum sum ringja..”. Tóroddur bað meg eisini minnast at nevna optimismuna og passiónina fyri Coltranetónum og Monk, ið hoyrir til valsingina og prentistevið. Tað geri eg hervið. Samstarvið við nettupp Tórodd Poulsen er týdningarmikið og hevur givið føroyskari samtíðarlist listaverk, sum mann illa vildi verið fyriuttan. Tað sama er galdandi fyri so ómetaliga mong onnur verk hjá øðrum listafólkum, tey mongu steinprentini hjá Hansinu Iversen við so radikalum og maksimalum litsamansetingum, at hon kann fáa tey flestu at hokna, men ikki Jan, ið hevur álit á listafólkunum og á litografisku prosessini. Samlaða avrikið hjá Jan Andersson og Steinprenti er ómetaliga stórt. So nógvar verkætlanir, so nógvar framsýningar, so nógvar prentmyndir, fullar av nýggjum hugsanum, sum hava glett og flutt okkum. Fyri mítt egna viðkomandi hevur hetta verið grundleggjandi í míni skriving um list síðan greinina um Per Kirkeby fyri skjótt eini fjórðings øld síðani. Nú Jan Andersson fyllir hálvfjers er tað ein serlig gleði, at hann ikki skal pensionerast nakrastaðnis, men ætlar at halda fram í sama góða stíli á verkstaðnum saman við hinum á verkstaðnum, Louise, Mikkjal og Fríðu – og tey mugu takast uppí sjálvt um hetta er ein føðingardagsheilsan til Jan. Føðingardagsbarnið er fram um alt kollektivist, ið gongur høgt uppí felagsskapin og at skapa í felag.

Hjartaliga til lukku, Jan - tín lutur liggur ikki eftir.