Eitt óstøðugt ljósmynstur rakar stovuveggin. Sólskygdur morgun. Kanska er várið endiliga komið? Í dag letur Várframsýningin upp. Náttúran vaknar og svarar list og fuglalát í garðinum. - Men eina løtu er tað sum steðgar alt upp, tá eg lesi og skilji, at Gunnar Hoydal er farin í annað ljós. Enn ein partur av trygga manngarðinum út móti einkisleikanum er farin. - Rúm tíð er gingin, síðani eg seinast sá hann, Gunnar og bæði hann og Jette hava verið inniliga saknað til allar ferniseringar og tiltøk, sum hava verið hildin, síðan hann ikki longur kundi vera við meira.
Gunnar var maður, pápi, abbi, yrkjari, arkitektur, sangskrivari og listmiðlari. Hann var tvíburðabeiggi Kjartan, ið andaðist fyri fimm árum síðani. Avrikið hjá Gunnari Hoydal er stórt og breitt. Tað fevnir um arkitektur, at skipa fyri, at tekna, at varðveita og at siga frá byggilistini. Avrikið kenna vit ikki minst gjøgnum sangirnar, sum hann m.a. skrivaði til systir sína, Anniku. Skaldsøgan "Undir suðurstjørnum" hevur fingið status sum nýklassikari og harumframt skrivaði hann skaldsøgurnar “Dalurin fagri” í 1999 og “Í havsins hjarta” í 2007. Í 2002 fekk hann Mentanarvirðisløn Landsins. Gunnar Hoydal skrivaði eina rúgvu av greinum, ritroyndum og týðingum - í løtuni njóta vit her í húsinum hansara frálíku týðing av Harry Potter. Gunnar Hoydal hevur verið við á so mongum mótum, har arbeitt hevur verið fyri list og mentan, eitt nú var hann fyrsti formaður í Listafólkasambandinum LISA í fýrsunum, tá fá vistu hvussu týdningarmikið eitt tílíkt felag er fyri bæði listafólk og samfelagið sum heild. Hann hevur eisini verið formaður í Rithøvundafelagnum, har hann var heiðurslimur. Hann var limur í nevndini í Mentanargrunni Løgtingsins og var stýrisformaður í Listasavni Føroya, tá tað leikaði harðast á í listastríðnum. Eisini tá undir torførum umstøðum úttalaði hann seg djarvt og visionert við virðing fyri listarligum serkunnleika. Hesa virðing og henda áhuga merktu tey í Steinprenti og í grafikkfelagnum Steinbrá, har hann var ein av ítastu stuðlunum. So leingi sum tað bar honum til, var Gunnar Hoydal aktivur partur av føroyska samfelagnum. Tann, sum lesur hansara tekstir, fær varhugan av einum sera sosialum hugsunarhátti, har tað eru "vit", sum síggja og uppliva og har sjónarhornið altso ofta er hjá fleiri persónum. Við inniligastu samkensluheilsan til tey nærmastu hjá Gunnari, siga vit takk fyri hann við eini vikuyrking, sum stóð í Dimmalætting herfyri.
Gunnar Hoydal gav í 1987 út sítt fyrsta og einasta yrkingasavn, Hús úr ljóði. Mæti býararkitekturin hevði tá laðað eini poetisk hús úr kenslum og litum og við rúmum til alt tað skeiva og veika og mjúka. Yrkingin er lutfalsliga drúgv, hon tekur seg sosialt og atfinnandi upp í lýsingini av ymsum bústaðum, har ”vit” hava búð. Í fyrstani er huglagið sostatt heldur myrkt við húsum, ið minna um fongsul og bumbuskýli. Yrkingin fær samfelagskritiskt bit, tá tosað verður um rændar verjugarðar av ovuráti. Víðari verður varpað ljós á heimloysi, ein trupulleika, sum eftir øllum at døma ikki er nýggjur her um leiðir, tí tey eru mong, sum alt ov væl munu kenna seg aftur í reglunum um at hava búð so leingi í kjallarum gjørdum úr heimloysi og harmi, at vandi er fyri at missa seg sjálvan og sína rødd burtur. Miðskeiðis í yrkingini kemur eitt avgjørt ”Nú” og her vendist lagið og gerst meira positivt við áræði at byggja eini nýggj hús úr viti og dirvi og góðum menniskjaligum førningi. At enda broytist yrkingin og verður til eina kærleiksyrking.
Húsini
Í so nógvum húsum hava við búð
so nógvir veggir
so nógvar dyr
so nógvir karmar við rimum fyri
og við farnum rútum.
Í bumbuskýlum hava vit búð
stoyptum úr nátt og eldi
lokaðum við øsku og ótta
umgirdum av oyðimørkum
í okkara geislandi hjørtum.
Í skansunum hava vit búð
aftan fyri verjugarðar av ovuráti
rændum frá heimsins svøltandi
og laðaðir so sterkir
at bara byrsumúlarnir
hoyra skotriðini í okkara æðrum.
so leingi hava vit búð í kjallarum
gjørdum úr heimloysi
og bróstaðum innan við harmi
at røddirnar kámaðust
og eiturfon veiftraði í okkara andadrátti.
Nú er tíðin komin
at grunda av nýggjum
úr drúgvum starvi
er tilfarið vaksið
til sterkari grindir:
Eitt hús úr kenslum
borið av huga
styrkt av viti og dirvi
og við látri út gjøgnum allar gluggar
varmin er til
hann rennur kaldur eftir bakinum
andlitið er opið
og tárini dryppa niður í urtagarðarnar
ímóti skansunum stendur samkenslan
ímóti ræðsluni hugurin
gleðin og longsulin
ferðast í grønum frumskógum
kærleikin og tann reyða ástin
bíða á hvørjum húsarhorni
at taka teg av fótum
og syfta teg óvardan
inn í látur og grát .
Eitt hús úr litum
við rúmum til alt tað skeiva og veika og mjúka
eitt hús úr vøkstri
har eg komi óbiðin til tín
og tú tekur ímóti við ongum spurningum
elskaða,
unnusta mín.
